Syria, Nga và Iran đã trả một cái giá quá đắt, nhưng thông điệp thì rất rõ ràng: trò “thay đổi chế độ” của Mỹ đã chấm dứt. Việc Mỹ can thiệp thay đổi chế độ ở các nước vốn diễn ra trong nhiều thập kỷ nhưng hoạt động trở nên tàn bạo và ngang nhiên hơn kể từ sau vụ 11/9.
Tuy nhiên, điều gì đã ngăn chặn các hoạt động phiêu lưu quân sự đơn phương của Mỹ? Đó chính là quân đội Nga mới được hiện đại hóa, có năng lực tác chiến mới và cực kỳ hiệu quả. Trong bài diễn văn đọc trước quốc hội Nga mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã tuyên bố quân đội Nga đã giải quyết các nhiệm vụ địa chính trị ở Nga một cách thành công.
Ông Shoigu khẳng định: “Sự sụp đổ của nhà nước Syria đã được ngăn chặn, nội chiến cuối cùng cũng đã kết thúc, và những nỗ lực từ bên ngoài nhằm thay đổi chính phủ hợp pháp ở Syria cũng đã bị đẩy lùi”. Quân đội Nga đã giải quyết được các nhiệm vụ địa chính trị, đánh thiệt hại đáng kể đến các tổ chức chống khủng bố quốc tế ở Syria, làm gián đoạn các nguồn hỗ trợ tài chính và các hệ thống cung cấp nguồn lực của chúng”.
Đây là cách nói tránh về việc quân đội Nga đã giải quyết được vấn đề can thiệp địa chính trị của Mỹ.
Theo báo chí phương Tây, Syria được cho là “sự đáp trả cuối cùng” của Nga. Nói cách khác đó là nỗ lực nhằm dấy lên lòng yêu nước trong nước khi nền kinh tế Nga đang gặp nhiều khó khăn.
Một vài ngày sau khi Nga triển khai chiến dịch can thiệp quân sự tại Syria vào tháng 9/2015, CNN đã đăng tải bài viết “Đánh giá của Mỹ về Nga ở Syria: một sai lầm chiến lược”.
Người ta đã viết rất nhiều về thắng lợi quân sự của Nga ở Syria và cách các chiến thắng này có thể giới thiệu và quảng bá các khả năng quân sự của Nga. Quỹ văn hóa chiến lược (Strategic Culture Foundation) mới đây đã đăng tải một bài phân tích sâu sắc và cực kỳ giá trị về những vũ khí quân sự mà Nga trình diễn và thử nghiệm ở Syria. Bài viết có một đoạn quan sát khá đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng:
“Cuộc xung đột ở Syria khiến Nga mất thời gian thử nghiệm vũ khí và thiết bị mới trong điều kiện thực tế. Với những bài học quý giá, quân đội Nga đang tiến bộ nhanh chóng trong việc đưa các thiết bị này vào sử dụng. Kinh nghiệm giành được ở Syria đã đẩy mạnh khả năng quân sự của Nga”.
Nhờ đó nhiều nước xếp hàng mua vũ khí của Nga, Nhưng đó không phải là thứ quan trọng nhất mà Nga đã đạt được từ Syria.
Theo chuyên gia quân sự Federico Pieraccini của RI viết hồi năm ngoái: “Mátxcơva đã chứng minh với quân đội rằng quá trình hiện đại hóa lực lượng vũ trang do ông Putin khởi xướng 15 năm trước đang nhanh chóng giúp thu hẹp khoảng cách giữa Nga và phương Tây. Sự đột phá thực tế mà Nga thể hiện ở Syria là cách một phức hợp quân sự quan trọng có thể hoạt động hiệu quả nhờ vào việc chống tham nhũng trên diện rộng. Vì không phải nuôi tổ hợp quân sự- công nghiệp không lồ theo kiểu Mỹ, Nga có thể tập trung và ưu tiên các dự án cần thiết ngay lập tức, đưa ra quyết định xem quá trình nào nên được thực hiện trong thời gian ngắn”.
Theo ông Pieraccini, điều gây ấn tượng nhất đối với các nhà quan sát là hiệu quả của các hành động của Nga ở Syria. Mátxcơva rõ ràng đang chứng minh học thuyết quân sự chặt chẽ và nhất quán trong việc phát triển các khía cạnh tác chiến hiện đại một cách hợp lý”.
Ông Pieraccini đã giải thích được lý do vì sao Syria lại là một “điều kỳ diệu quân sự”. Quân đội Nga đã trải qua một công cuộc đổi mới đáng kinh ngạc. Nếu là 10 năm trước, Nga chắc chắn sẽ không thể đạt được những chiến thắng ở Syria. Nhưng thời thế đã thay đổi.
Nói cách khác, Nga đã phơi bày những điểm yếu của Mỹ. Còn Nga, quân đội linh hoạt có khả năng đối phó với nhiều tình huống, cộng với khoa học công nghệ hiện đại và đổi mới được sử dụng một cách hợp lý, Nga đã thật sự trở lại đấu trường quốc tế.