Khám phá xe tăng chủ lực T-84 "Oplot" của Lục quân Thái Lan

Xe tăng chủ lực T-84 "Oplot": Nguồn gốc và phát triển

Tăng T-84 “Oplot” là phiên bản cải tiến từ T-80UD – loại xe tăng do Liên Xô phát triển vào thập niên 1970–1980 với động cơ tua-bin khí. Sau khi Liên Xô tan rã, Cục thiết kế Morozov (Kharkov, Ukraina) tiếp tục chương trình với các nguyên mẫu như “Dự án 478D”, “478DU” và “478DU9”, cuối cùng phát triển thành T-84BM “Oplot”.

Trong quá trình sản xuất hàng loạt, Ukraina đã gặp nhiều vấn đề về chậm trễ và thiếu nguyên liệu – đặc biệt là khi nguồn cung gốm giáp từ Nga bị cắt, buộc nước này phải sử dụng cao su và hợp kim thay thế.

Năm 1999, T-84 bắt đầu được trang bị cho Lục quân Ukraine, với phiên bản tối tân nhất là T-84 "Oplot-M" (hay “Dự án 478DU9-1”). Các biến thể khác gồm T-84-120 “Yatagan” (chuẩn NATO) và T-84BM “Oplot-T” xuất khẩu sang Thái Lan.

Năm 2011, Thái Lan ký hợp đồng mua 49 chiếc T-84BM “Oplot-T” với tổng trị giá 7,155 tỷ baht (khoảng 240 triệu USD). Do xung đột tại Ukraine, việc bàn giao bị chậm, và đến năm 2018 Thái Lan mới nhận được toàn bộ số tăng đã mua.

Quá trình Thái Lan mua và tiếp nhận T-84 "Oplot"

Hợp đồng được ký ngày 1/9/2011, bao gồm 49 xe tăng và 2 xe cứu kéo bọc thép, với thời hạn giao hàng sản phẩm kết thúc vào cuối năm 2014. Tuy nhiên việc sản xuất đã gặp khó khăn do nhà máy Kharkov đã hơn 10 năm không sản xuất xe tăng mới, việc khôi phục dây chuyền sản xuất gặp khó khăn, và cuộc nội chiến ở Ukraine càng làm tiến độ chậm trễ.

Do đó, lịch trình giao hàng thực tế đã kéo dài: Tháng 5/2013, Thái Lan nhận 5 chiếc đầu tiên; từ tháng 5/2015 – 7/2018, nhận 44 chiếc còn lại cùng 2 xe cứu kéo, được giao trong 9 đợt.

Sau 4 năm chậm trễ, đến tháng 7/2018 toàn bộ 49 xe tăng và 2 xe cứu kéo đã được bàn giao toàn bộ, tuy nhiên, hiệu suất sản xuất kém, không đảm bảo tiến độ giao hàng của Ukraine đã khiến Thái Lan quay sang lựa chọn mua một số xe tăng VT-4 do Trung Quốc sản xuất.

Cấu hình xuất khẩu và các đơn vị vận hành

Xe tăng T-84 "Oplot-T" của Thái Lan được trang bị các hệ thống của nhiều công ty châu Âu: Kính ngắm nhiệt và máy thông tin nội bộ của Thales; súng máy của công ty FN Herstal (Bỉ); hệ thống dẫn đường của công ty LITEF (Đức); cảm biến khí tượng của công ty IRDAM (Pháp).

Hiện nay, 4 tiểu đoàn kỵ binh Thái Lan đang vận hành số tăng T-84 này, gồm: Tiểu đoàn 2 (ở Chakrabongse), Tiểu đoàn 4 (ở Kiakkai), Tiểu đoàn 8 (ở Suranari) và Tiểu đoàn 9 (ở Ekathotsarot).

Các thử nghiệm tại Thổ Nhĩ Kỳ, Malaysia và Hy Lạp cho thấy xe tăng T-84 có khả năng hoạt động ổn định trong nhiều điều kiện địa hình và khí hậu khác nhau. Mặc dù vậy, vụ giao hàng trễ hẹn và căng thẳng tại Ukraine khiến vị thế của xe tăng này trên thị trường quốc tế bị ảnh hưởng đáng kể.

Thông số kỹ thuật chính của T-84 “Oplot”

Khối lượng chiến đấu: 51 tấn

Kích thước: dài 7,075m, rộng 3,4m, cao 2,8m

Động cơ: KMDB 6TD-2E (1.200 mã lực) hoặc 6TD-4 (1.500 mã lực)

Tốc độ tối đa: 70 km/h, tầm hoạt động 500 km

Hệ thống treo: thanh xoắn, các bánh số 1, 2, 6 có giảm xóc thủy lực

Khả năng lội nước: vượt sông sâu 5m với thiết bị chuyên dụng

Hệ thống định vị: TIUS-NM tích hợp GPS và GLONASS.

Hệ thống vũ khí:

Pháo chính: KBA-3 nòng trơn 125mm, (cơ số đạn dự trữ 46 viên, với 28 viên trong máy nạp đạn tự động).

Vũ khí phụ: 1 súng máy đồng trục KT-7,62 mm (cơ số đạn 1.250 viên) và 1 súng máy phòng không KT-12,7 mm (cơ số đạn 450 viên).

Đạn pháo: Gồm các loại xuyên giáp ổn định bằng cánh đuôi (APFSDS), nổ lõm phá giáp HEAT, nổ phá mạnh HE-FRAG và tên lửa dẫn đường bằng laser “Kombat” (bắn xa 5.000m, chống xe tăng và trực thăng).

Hệ thống điều khiển hỏa lực và bảo vệ:

Kính ngắm trưởng xe: PNK-6 toàn cảnh, laser đo xa tới 9.500m.

Kính ngắm pháo thủ: 1G46M (phóng đại 2.7–12×), PTT-2 ảnh nhiệt (tầm phát hiện 12.000m).

Máy tính đạn đạo: LIO-V kết nối các cảm biến về gió, độ nghiêng, vận tốc, mòn nòng,...

Bọc giáp: Giáp kết hợp thép tinh luyện, lớp composite gốm và sợi aramid, giáp phản ứng nổ ERA, chịu nhiệt từ -50°C đến +55°C, độ ẩm 100%

Hệ thống phòng vệ điện tử Varta: gồm cảm biến cảnh báo laser, thiết bị gây nhiễu hồng ngoại, ống phóng khói GD-1 và thiết bị nhiễu OTSHU-1-7.

Khả năng chống mìn: Chịu được 10kg TNT nổ dưới xích, 4kg TNT nổ dưới khoang lái.

Bên trong xe: có lớp chống mảnh văng, hệ thống bảo vệ áp suất cao chống vũ khí hạt nhân–sinh–hóa (NBC).

Nhìn chung, T-84 “Oplot” mang những đặc điểm tiêu biểu của dòng tăng T-80. Nhìn bề ngoài thì nó cũng khá giống T-80. Nhưng thật sự Ukraina đã cố gắng rất nhiều trong việc tạo ra sự khác biệt với người láng giềng Nga, nhất là các phiên bản sau này.

Thứ nhất là kiểu tháp pháo hàn, hình hộp kiểu phương Tây thay thế cho tháp pháo tròn truyền thống của Liên Xô.

Thứ hai, động cơ diesel 12 xilanh 6TD-2 của T-84 có công suất lên tới 1200 mã lực, lực kéo là 26 mã lực/tấn (so với 18 mã lực/tấn của T-90), tốc độ tối đa lên tới 65–70 km/h, vì vậy nó vẫn giữ được danh hiệu "xe tăng bay" của dòng T-80 và được đánh giá là một trong những loại xe tăng chạy nhanh nhất thế giới.

T-84 “Oplot” cũng hoạt động khá tốt trong mọi loại khí hậu (hoạt động trong điều kiện từ âm 40 độ đến dương 55 độ, thậm chí còn trang bị cả máy điều hòa nhiệt độ cho tổ lái.

Uy lực của PHL-03 – Hệ thống pháo phản lực phóng loạt của Campuchia do Trung Quốc sản xuất

Vũ khí răn đe tối thượng: Nga biên chế tàu ngầm hạt nhân lớp Borei mới mang 160 đầu đạn

Israel "đốt" hơn 2 tỷ USD tiền tên lửa phòng không Mỹ để sống sót trước "bão đạn" Iran