Trước đó, quân đội Nga đã đánh giá cao tác dụng của máy bay không người lái bốn trục do hãng máy bay không người lái khổng lồ Da Jiang Innovations (DJI) của Trung Quốc chế tạo trong chiến tranh hiện đại.
Kể từ khi bắt đầu cuộc phản công vào tháng 9, phía Ukraine cho biết họ đã tiến triển thuận lợi và đã giành lại được những vùng lãnh thổ rộng lớn của từ tay quân đội Nga và lực lượng dân quân thân Nga. Đầu tiên, quân đội Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công chớp nhoáng ở Kharkov Oblast để chiếm lại Izum, một địa điểm chiến lược quan trọng ở phía đông; gần đây họ cũng chiếm lại được Lyman, một thành phố quan trọng ở tỉnh Donetsk. Ngoài ra, quân đội Ukraine cũng đang tiến chậm nhưng chắc ở Kherson.
Mới đây hãng truyền thông trực tuyến NEXTA có trụ sở tại Ba Lan đã đăng trên mạng xã hội Twitter một đoạn video cho thấy các binh sĩ Ukraine đã sử dụng súng chống máy bay không người lái EDM4S bắt thành công một chiếc máy bay không người lái DJI Mavic của quân đội Nga.
Video quay hai binh sĩ Ukraine dùng súng EDM4S bắt thành công một chiếc máy bay không người lái DJI Mavic của quân đội Nga trên NEXTA. |
Trong video, người ta thấy một binh sĩ Ukraine đang trong trạng thái cảnh giới với khẩu súng trường, một binh sĩ khác cầm súng chống máy bay không người lái EDM4S nhằm vào một máy bay không người lái ở trên cao. Khi chiếc máy bay không người lái từ từ rơi xuống độ cao nhất định, người lính cảnh giới đã bước tới để tóm lấy nó.
Tin tức cùng đoạn phim lập tức thu hút sự chú ý trên Internet. Một số cư dân mạng cho biết, binh sĩ Ukraine đã sử dụng vũ khí chống máy bay không người lái là một hệ thống cầm tay có tên EDM4S-UA do Công ty NT Service của Lithuania cung cấp để thực thi chế áp điện tử các máy bay không người lái. Theo thông tin của trang Intelligence Online, Công ty Skylock thuộc tập đoàn Avnon của Israel là nhà phát triển hệ thống EDM4S này, công ty này chuyên phát triển các hệ thống đối kháng điện tử.
Một số cư dân mạng Trung Quốc cho rằng, chiếc máy bay không người lái mà binh sĩ Ukraine bắt được là một chiếc máy bay không người lái bốn trục do công ty công nghệ Trung Quốc DJI sản xuất. Loại máy bay không người lái này sử dụng camera trên không do nhà sản xuất máy ảnh Hasselblad của Thụy Điển sản xuất, thời gian bay liên tục hơn 40 phút và khoảng cách truyền hình ảnh về là 15 km.
 |
Cư dân mạng Trung Quốc thảo luận sôi nổi về vụ việc (Ảnh: LTN). |
Máy bay không người lái do DJI sản xuất trước đây đã được quân đội Nga đánh giá cao. Theo Hãng thông tấn Nga Sputnik, Tướng Yuri Nikolayevich Baluyevsky, cựu Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nga, trong Lời tựa viết cho cuốn sách mới "Cuộc chiến của người khác: Mô thức mới" do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Công nghệ Nga xuất bản ngày 10/8, đã ca ngợi chiếc máy bay không người lái bốn trục thương mại thông thường do hãng DJI Trung Quốc sản xuất này “đã giải quyết triệt để các vấn đề về trinh sát pháo binh, chỉ định mục tiêu và hiệu chỉnh hỏa lực” của quân đội Nga.
Đồng thời, tướng Baluyevsky cũng đánh giá cao tác dụng của loại máy bay không người lái 4 trục Mavic do DJI chế tạo trong chiến tranh hiện đại và ca ngợi UAV Mavic “về mặt nguyên tắc đã trở thành biểu tượng thực sự của chiến tranh hiện đại”.
Tuy nhiên, trang Weibo chính thức của DJI đã khẩn cấp đưa ra tuyên bố, nhấn mạnh rằng "tất cả các sản phẩm của DJI đều được thiết kế cho mục đích dân sự" và "không hỗ trợ mọi ứng dụng quân sự". Máy bay không người lái của DJI đã gây tranh cãi trong cuộc chiến Nga-Ukraine.
Hôm Thứ Tư tuần trước (5/10), Bộ Quốc phòng Mỹ đã công bố đợt thứ hai các công ty bị họ đưa vào danh sách đen vì có quan hệ với quân đội Trung Quốc, trong đó có 13 công ty Trung Quốc bao gồm cả DJI. Bộ Quốc phòng Mỹ đã đưa ra một tuyên bố nói rằng Lầu Năm Góc đã quyết định xác định và chống lại chiến lược sử dụng công nghệ dân sự cho quân đội của Trung Quốc.
Vào tháng 12 năm 2020, xuất phát từ lo ngại về an ninh quốc gia, Bộ Thương mại Mỹ cũng đã thông báo đưa mấy chục công ty Trung Quốc bao gồm cả DJI vào danh sách đen bị quản chế thương mại (Entity List).
Ngay từ năm 2017, Phòng thí nghiệm Lục quân và Hải quân Mỹ đã phát hiện ra các máy bay không người lái DJI có các “rủi ro hoạt động” (thu thập các thông tin nhạy cảm về địa lý, hình ảnh và âm thanh) và yêu cầu quân đội Mỹ ngừng sử dụng, loại bỏ thiết bị, tháo dỡ pin, phương tiện lưu trữ của DJI.
Trang tin Net Easy của Trung Quốc ngày 6/10 cho rằng quân đội Ukraine đã sử dụng súng chống máy bay không người lái EDM4S C-UAS để bắt máy bay không người lái DJI. Tổ hợp EDM4S này được chế tạo dựa trên phiên bản súng trường G36 của Đức được sửa đổi một chút. Căn cứ vào cách thao tác, EDM4S làm gián đoạn kết nối giữa máy bay không người lái và người điều khiển hoặc can thiệp vào việc xác định tọa độ. Kết quả là máy bay không người lái không thể thực hiện nhiệm vụ của mình và bay đi hoặc rơi xuống.
 |
Lính Ukraine với EDM4S Skysweeper do Lithuania sản xuất (Ảnh: Topwar). |
Theo trang Topwar của Nga, Lithuania đã giúp Ukraine chống lại máy bay không người lái của Nga bằng cách trang bị cho các lực lượng vũ trang Ukraine hệ thống tác chiến điện tử di động EDM4S Skysweeper do nước này sản xuất. Không rõ thời gian giao hàng, nhưng có tin 110 khẩu súng chống máy bay không người lái này đã được bán cho Ukraine.
Điều đáng chú ý là hệ thống tác chiến điện tử này không mới đối với quân đội Ukraine, Kiev và Vilnius vào năm 2020 đã ký hợp đồng về việc cung cấp một tổ hợp được sửa đổi theo nhu cầu của lực lượng vũ trang Ukraine, được gọi là EDM4S-UA. Nhìn chung, dự kiến chuyển giao 37 tổ hợp cho Kyiv vào cuối năm 2020, nhưng Lithuania đã lỡ thời hạn, đến tháng 7/2021 mới bàn giao những khẩu súng chống máy bay không người lái đầu tiên cho Ukraine.
Cũng theo Topwar, tổ hợp EDM4S là một công cụ tác chiến điện tử chuyên dụng được thiết kế để chống lại các UAV thuộc mọi lớp. Nó được chế tạo dựa trên bản sao của súng trường G36 của Đức. Thiết kế sử dụng đầu thu được sửa đổi một chút với báng súng tiêu chuẩn, cò súng và tay cầm. Một thiết bị radio mới được đặt phía trước có vỏ trong suốt với nhiều hình dạng khác nhau, bên trong có ăng-ten định hướng và pin được lắp ở bên cạnh.
Đặc điểm cụ thể của EDM4S Skysweeper vẫn chưa được tiết lộ, có thông tin cho rằng mục đích chính của nó là triệt tiêu kênh điều khiển máy bay không người lái và tín hiệu định vị vệ tinh khiến nó bị rơi.
