Hãng chế tạo máy bay không người lái khổng lồ DJI (Dajang- Đại Cương) của Trung Quốc đã thông báo họ sẽ tạm ngừng mọi dịch vụ kinh doanh ở cả Nga và Ukraine. Hãng tin Anh Reuters chỉ ra rằng đây là công ty lớn đầu tiên của Trung Quốc ngừng bán hàng cho Nga kể từ khi Nga đưa quân vào Ukraine.
DJI đã đưa ra một tuyên bố vào thứ Ba (26 tháng 4), cho biết, "DJI đang đánh giá lại trong nội bộ các yêu cầu tuân thủ quy định trong các khu vực tài phán khác nhau và trong khi chờ kết luận của đợt đánh giá này, DJI sẽ tạm ngừng tất cả các hoạt động kinh doanh ở cả Nga và Ukraine."
Theo trang Weibo IT Home, vào tháng 3 năm nay, DJI đã phản hồi về việc các sản phẩm máy bay không người lái của họ bị loại bỏ khỏi kệ hàng của nhà bán lẻ điện tử MediaMarkt của Đức, "Các tài khoản mạng xã hội của DJI và các đối tác trên toàn cầu của hãng đã phải chịu những nỗ lực phối hợp tấn công, phỉ báng của những tin tặc không phù hợp trong tình hình quốc tế và gây rắc rối cho hoạt động mạng truyền thông xã hội của nhiều bên."
 |
Binh sĩ người Chesnya ở Mariupol sử dụng UAV DJI trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. |
DJI cũng cho biết Tập đoàn bán lẻ Đức MediaMarkt, đối tác của DJI trong nhiều năm và là một trong những nạn nhân của bạo lực mạng, đã buộc phải đình chỉ hoạt động bán máy bay không người lái của DJI trong lĩnh vực thương mại điện tử và các cửa hàng vì lý do an ninh.
Trước đó, các quan chức và công dân Ukraine đã cáo buộc DJI rò rỉ dữ liệu của khách hàng Ukraine cho quân đội Nga. DJI bác bỏ, nói những cáo buộc trên là "bịa đặt và vô chứng cứ”.
Sau khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra, nhiều công ty phương Tây rút khỏi Nga để phản đối, nhưng các công ty Trung Quốc thì không, về cơ bản thống nhất với chính sách kiềm chế tránh chỉ trích Moscow của Bắc Kinh.
Một phát ngôn viên của DJI hôm thứ Tư (27/4) cho biết việc ngừng hoạt động ở Nga và Ukraine không nhằm vào một quốc gia nào, mà là "một tuyên bố về nguyên tắc của chúng tôi."
Tuyên bố cho biết: “DJI phản đối bất kỳ hành vi nào sử dụng máy bay không người lái của chúng tôi để gây hại. Chúng tôi ngừng việc tiêu thụ sản phẩm ở các quốc gia liên quan để đảm bảo không có ai sử dụng máy bay không người lái của chúng tôi trong chiến tranh.”
 |
Thư ngỏ của Phó Thủ tướng Ukraine Fedorov gửi ông Wang Tao. |
Một đại diện của DJI cho biết công ty đã biết về hình ảnh lan truyền trên mạng vào tháng trước về việc quân đội Nga bị nghi ngờ sử dụng các sản phẩm của DJI, nhưng không thể xác nhận điều đó; ngoài ra công ty cũng không thể kiểm soát được cách người mua sử dụng sản phẩm.
DJI là một công ty tư nhân ở Trung Quốc và không bắt buộc phải công khai thông tin tài chính. Nhưng công ty phân tích thiết bị bay không người lái này ước tính lợi nhuận phần cứng năm 2020 của công ty lên tới 2,9 tỷ USD.
Chiến tranh Nga-Ukraine đã khiến các công ty Trung Quốc rơi vào tình thế khó xử: nếu tiếp tục làm ăn với Nga thì sẽ bị quốc tế phê phán, nếu rút lui khỏi thị trường Nga lại bị dư luận trong nước bất bình.
Vào tháng 2 năm nay, hãng xe công nghệ Didi Chuxing đã đi đầu đưa ra quyết định rút khỏi thị trường Nga và Kazakhstan, nhưng sau khi các trang mạng xã hội Trung Quốc tới tấp chỉ trích họ khuất phục trước áp lực của Mỹ, Didi Chuxing đã rút phải lại quyết định ban đầu.
Công ty Huawei cũng đang lưỡng lự về việc có nên đóng cửa các hoạt động kinh doanh của mình tại Nga hay không. Tại cuộc họp phân tích thường niên họp hôm thứ Ba (27/4), Huawei đã từ chối trả lời bất kỳ câu hỏi nào về vấn đề liên quan đến Nga.
Theo bản tin của New York Post, quân đội Ukraine đã sử dụng máy bay không người lái để thả chai bia có chứa chất cháy vào quân đội Nga nhằm ngăn chặn quân đội Nga tấn công.
 |
Quân đội Nga thu được UAV DJI của Ukraine lắp thiết bị trinh sát hồng ngoại. |
Các phương tiện truyền thông cũng đưa tin rằng quân đội Nga đã bắt được một máy bay không người lái DJI Jingwei M200 được quân đội Ukraine sử dụng ở khu vực Yanpol. Quân đội Ukraine đã cải tiến chiếc UAV dân dụng này thành máy bay trinh sát không người lái, trang bị máy ảnh và camera hồng ngoại.
Dajiang đã phân trần: "Chúng tôi bán cho họ dùng cho dân sự, nhưng họ đem dùng cho quân sự ... Chả lẽ lỗi của chúng tôi là máy bay rẻ và dễ sử dụng sao?"
Vào ngày 6/3, Phó Thủ tướng Ukraine Mylhailo Fedorov cũng đã đăng một bức thư ngỏ trên Twitter gửi ông Vương Thao (Wang Tao), chủ tịch DJI, với nội dung như sau:
“Trong 21 ngày chiến tranh vừa qua, quân đội Nga đã giết chết 100 trẻ em Ukraine. Họ đã sử dụng các sản phẩm của DJI để dẫn đường cho tên lửa của họ. @DJIGlobal, các ông có chắc chắn muốn trở thành đồng phạm trong những vụ giết người này không? Hãy cấm các sản phẩm của các ông đang giúp Nga giết người Ukraine!”
Vị phó thủ tướng Ukraine này đã mở ra "chiến trường thứ hai của cuộc xung đột Nga-Ukraine" theo cách nói của giới truyền thông. Bởi vì, ông đã viết hàng loạt bức thư ngỏ trên Twitter ...
 |
Ukraine cáo buộc DJI mở cửa chức năng Aeroscope cho Quân đội Nga sử dụng để chống Ukraine. |
Các ông Sundar Pichai CEO của Google; Mark Zuckerberg Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Meta, rồi YouTube, Netflix, Microsoft, Oracle, SAP, PayPal, VISA, MasterCard ... và hầu hết CEO của tất cả các công ty công nghệ và tài chính, đều đã nhận được thư của ông Mylhailo Fedorov yêu cầu họ ngừng mọi dịch vụ ở Nga.
Trong bức thư ngỏ này, Mylhailo Fedorov chủ yếu cáo buộc DJI đã đóng chức năng Aeroscope ở Ukraine, nhưng vẫn tiếp tục mở nó cho Nga, và yêu cầu DJI cung cấp dữ liệu về máy bay không người lái của Nga ở Ukraine.
Aeroscope, còn được gọi là Hệ thống trinh sát UAV Aeroscope, có thể nhận tín hiệu phát sóng từ máy bay không người lái DJI ở các định dạng khác nhau, giúp theo dõi máy bay không người lái bay trong một khu vực cụ thể và xem vị trí chính xác của người điều khiển máy bay không người lái cùng thông tin cá nhân chi tiết về sản phẩm của anh ta đã đăng ký.
Theo trang web chính thức của DJI, chức năng của Aeroscope được làm ra để bảo vệ an ninh quốc gia và lợi ích của công chúng, đồng thời ngăn những kẻ vi phạm pháp luật sử dụng máy bay không người lái của DJI để gây nguy hiểm cho sự an toàn của công chúng. Aeroscope được sử dụng để giám sát các sản phẩm máy bay không người lái của DJI.
Trong tình huống không có cảnh báo, chức năng Aeroscope trong tay quân đội Ukraine bị lỗi, trong khi Aeroscope của quân đội Nga vẫn hoạt động bình thường. Kết quả là phía Nga đã giành được lợi thế về trinh sát đường không và chống trinh sát, còn DJI bị cáo buộc bí mật hỗ trợ Nga.
Sau đó, DJI đã trả lời một bức thư ngỏ của ông Fedorov, trong đó nêu rõ: máy bay không người lái DJI được thiết kế vì mục đích dân dụng, không phù hợp cho quân sự (nếu không đã không thiết kế Aeroscope chủ động bộc lộ vị trí người sử dụng). DJI không hề điều chỉnh bất cứ điều gì về chức năng Aeroscope ở Ukraine, vẫn có nhiều người dùng sử dụng được chức năng này. Trừ phi người sử dụng chủ động cung cấp, nếu không DJI không thể có được các thông tin của khách hàng và dữ liệu bay, cũng không thể xác định được vị trí người sử dụng; vì vậy không thể cung cấp các dữ liệu mà Ukraine cần.
Nếu Chính phủ Ukraine chính thức yêu cầu DJI thiết lập hàng rào điện tử địa lý, DJI sẽ phối hợp, nhưng sẽ thích hợp cho tất cả mọi máy bay không người lái của DJI hoạt động trên lãnh thổ Ukraine, bất kể ai là người sử dụng chúng.
 |
Tập đoàn bán lẻ Đức MediaMarkt buộc phải dỡ bỏ UAV DJI vì bị tin tặc tấn công do bị cho là ủng hộ Nga. |
Tất cả đều được DJI giải thích nhưng vẫn vô ích ...Vào thời điểm đó, ngay cả đối tác của DJI, MediaMarkt, một nhà bán lẻ điện tử lớn của Đức, cũng bị tin tặc tấn công và buộc phải tạm thời gỡ bỏ các sản phẩm của DJI. (Hiện các sản phẩm đã quay trở lại trên kệ).
Sau đó, DJI cũng đã công khai phản hồi nhiều lần:
Vào ngày 17/3, DJI đã tweet rằng họ không kiểm soát dữ liệu người dùng; ngày 28/3, DJI khẳng định một lần nữa trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông: "Tuyên bố nói rằng DJI đơn phương mở cửa Aeroscope cho Nga là khôi hài. Ngoài ra, máy bay không người lái dân sự cũng không thể điều hướng trực tiếp tên lửa được".
Vào ngày 21/4, DJI đã nhắc lại quan điểm trên trang web chính thức của họ: "DJI chỉ sản xuất các sản phẩm dân dụng, chúng không được thiết kế cho các ứng dụng quân sự", "Chúng tôi sẽ không bao giờ chấp nhận bất kỳ hành vi nào sử dụng sản phẩm của mình gây tổn hại, chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng cải thiện thế giới thông qua công việc của chúng tôi."
Nhưng đến ngày 26/4, DJI đột nhiên trực tiếp thông báo việc ngừng kinh doanh ở Nga và Ukraine.
Đối với việc "tạm dừng" kinh doanh, ông Tạ Điền Địa (Xie Tiandi), giám đốc đổi mới và quan hệ công chúng tại DJI, giải thích: “Theo quan điểm của tôi, trước tình hình hiện tại, việc DJI tuyên bố ngừng kinh doanh ở cả Nga và Ukraine là giải pháp tốt nhất.”
