Tàu đa năng
APL K-572 Novosibirsk, là tàu ngầm nguyên tử thế hệ thứ 4 của Nga, trở thành tàu ngầm thứ ba của dự án 885 Iasen được hạ thuỷ. Ngày 15/6/2010 tàu ngầm K-560 Severodvinsk được hạ thuỷ. Tàu ngầm nguyên tử Kazan được hạ thuỷ ngày 31/3/2017. Việc hiện đại hoá Iasen đã được bắt đầu từ Kazan, tàu đầu tiên trong tên gọi của dự án có chữ cái M.
Tuy nhiên, theo chủ định của các nhà quân sự, Novosibirsk sẽ là tàu ngầm đầu tiên của dự án 885 Yasen-M được chuyển giao cho Hạm đội hải quân. Thông tin về việc, các mẫu được hiện đại hoá sẽ khác với Severodvinsk ở chỗ nào đều không được tiết lộ. Chỉ biết rằng những tàu mới ngắn hơn tàu trước nó 9m.
Ngay từ đầu đã lên kế hoạch chế tạo 30 tàu ngầm loại này, nhưng sau đó người ta đi đến kết luận: âu tàu Sevmacha chỉ chứa được có 8 tàu ngầm như Yasen-M. Tất cả chúng sẽ được đưa vào trang bị của Hạm đội hải quân Liên bang Nga từ nửa cuối những năm 2020. Bộ Quốc phòng Nga tính toán rằng cụm tàu ngầm này sẽ trở thành nòng cốt của sức mạnh tấn công mới của hạm đội tàu ngầm Nga.
Iasen cần thay thế cho một số loại tàu ngầm nguyên tử được đóng trong những năm 1970-1980: đó là các dự án 705 (K) Lira; 971 Shchuca-B và 949A Antei.
Những đường nét đầu tiên của các APL thế hệ thứ tư xuất hiện từ năm 1977. Trong kế hoạch, việc chế tạo tàu ngầm đa chức năng có thể giải quyết được phổ rộng tối đa các nhiệm vụ. Nhà thiết kế của APL mới là phòng thiết kế Malakhit ở Leningrad, tổng công trình sư là Vladimir Nicolaevich Pialov - một chuyên gia nổi tiếng trong lĩnh vực chế tạo tàu ngầm.
 |
Novosibirsk sẽ là tàu ngầm đầu tiên của dự án 885 Yasen-M được chuyển giao cho Hạm đội hải quân. |
Công việc với APL thế hệ thứ tư rất nặng nề, bị gián đoạn lâu dài nhiều lần: ban đầu dự án bị đóng băng trong những năm 1980, rồi những năm 1990. Chỉ đến năm 2004 mới trở lại với công việc, nhưng được xác định theo phương án bị chỉnh sửa đáng kể. Trong đó, lần đầu tiên có nhiều giải pháp kỹ thụât đến lúc đó chưa được áp dụng trong ngành đóng tàu trong nước. APL Yasen-M đa năng được chế tạo từ những bộ ghép hoàn toàn của Nga. Được biết các thông số của tàu như sau: chiều dài 130 m, chiều rộng lớn nhất 13m, cao hơn 9m. Lượng choán nước trên mặt nước của tàu là 8.600 tấn, khi tàu lặn xuống nước là 13.800 tấn. Công suất lò phản ứng nguyên tử nước OK-650B -190 MW. Tàu có khả năng phát triển tốc độ đến 60 km/giờ và bơi ở độ sâu tới 600m. Thuỷ thủ đoàn gồm 90 người, thời gian bơi tự hành của tàu kéo dài gần 100 ngày đêm.
Theo cam đoan của những nhà chế tạo, lò phản ứng nguyên tử thế hệ mới sẽ có thể nâng cao đáng kể độ tin cậy khi hoạt động của hệ thống năng lượng của tàu. Thời gian sử dụng lò không cần nạp lại đạt tới 25-30 năm, nó được so sánh với thời gian sống của chính tàu ngầm. Đặc điểm của thiết bị lực nằm ở chỗ dây dẫn tải nhiệt của đường viền thứ nhất được bố trí trên vỏ lò phản ứng - điều đó làm giảm nhiều lần khả năng có thể xảy ra sự cố và các tia phóng xạ cho thuỷ thủ đoàn. Hệ thống thông tin - điều khiển kiểm soát mức bức xạ, được chế tạo đặc biệt cho tàu ngầm nguyên tử dự án 885, sẽ thông báo cho thuỷ thủ đoàn trong trường hợp vượt quá mức cho phép.
Trên các APL lớp Yasen-M có bố trí 8 súng phóng lôi (loại Iasen có 10) cỡ nòng 553 mm. Trong trang bị của phương án tàu ngầm hiện đại hoá có các tên lửa có cánh mới nhất Calibr (50 quả) và Onics (40 quả), còn trong tương lai đã có kế hoạch trang bị cho tàu ngầm vũ khí vượt âm - 40 tên lửa Zircon. Ngoài ra, Yasen-M được trang bị các ngư lôi tự dẫn nhiệt nước sâu (30 quả), có thể bố trí mìn nước sâu trên boong thay cho chúng.
Đánh giá về đứa con tinh thần của mình, tổng giám đốc Malakhit St.Peterburg, Vladimir Doropheev, nhận xét rằng tàu này có đặc tính đa năng, nó cho phép chiến đấu thành công với các tàu mặt nước; các cụm tàu mặt nước; với các tàu ngầm, cho phép giáng đòn vào các mục tiêu trên bờ.
Nét khác biệt quan trọng của tàu ngầm loại Yasen-M là di chuyển ít gây tiếng ồn. Nó có thể là tàu ngầm ít gây tiếng ồn nhất trên thế giới. Vỏ của tàu được chế tạo từ thép từ tính thấp (những đòi hỏi vật liệu như vậy liên quan đến những tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vấn đề an toàn, độ tin cậy và sinh thái) - ở phần mũi tàu nó giống như được đặt vào trong lớp vỏ bằng hợp kim nhẹ đặc biệt. Bằng cách đó các nhà thiết kế làm tăng độ thuôn dòng của tàu và giảm tiếng ồn dưới nước của nó. Để bổ sung, vỏ của các tàu lớp Yasen được ốp bằng cao su làm tắt tiếng ồn - nó cản trở các thiết bị định vị thuỷ âm của đối phương phát hiện tương đối chính xác kích thước tàu ngầm.
Một điểm tinh tế khác được áp dụng cho tàu ngầm: ở vận tốc nhỏ, chỉ có động cơ điện chân vịt hoạt động. Công suất chính của nó, qua khớp trục đặc biệt, chỉ được khởi động ở chế độ tốc độ cao. Như thế, các kỹ sư đã tránh được vấn đề chân vịt gây ồn ở tốc độ di chuyển nhỏ và trung bình.
Lasen và Virginia
APL Nga loại Yasen-M nhìn chung có thể so sánh với tàu ngầm nguyên tử thế hệ thứ 4 lớp Virginia SSN-774 của Mỹ. Bởi vậy, xem xét ưu điểm hay khiếm khuyết của tàu ngầm nước nhà với tàu ngầm của đối thủ cạnh tranh bên kia đại dương thật thú vị.
Điểm đầu tiên các chuyên gia nhận thấy: Iasen thắng tàu của người Mỹ rõ ràng theo thông số giá cả - chất lượng. Theo đánh giá sơ bộ, Yasen-M tiêu tốn ngân sách 50 tỉ rúp (1,6 tỉ USD), trong khi đó Virginia là 2,8 tỉ USD.
Yasen-M là tàu đánh chặn điển hình, khi phát triển tốc độ đến 31 hải lý nó có khả năng bắt kịp các tàu khu trục, tàu chiến, tàu sân bay nhanh nhất. Tốc độ di chuyển của tàu Virginia cao hơn - 34 hải lý, tuy nhiên, nó được quan tâm nhiều hơn không phải là tàu mặt nước. Nó được sử dụng cho việc chiến đấu với các tàu ngầm và cho các chiến dịch ven bờ. Iasen thắng khi lặn sâu 600m, trrong khi Virginia chỉ đạt đến chỉ số 110m.
APL Yasen đồ sộ hơn đối thủ Mỹ của mình nhiều: gần 14.000 tấn choán nước ngầm so với 8000 tấn, kích thước 130x13m so với 115x10,5m. Tuy nhiên, nếu thuỷ thủ đoàn của tàu ngầm Nga gồm 90 người, thì tàu ngầm Mỹ đến 134 người.
Không có thông tin chính xác về máy thuỷ âm của Yasen. Theo một số tài liệu, trên tàu ngầm của Nga có lắp tổ hợp thuỷ âm MGK-600B Irtysh-Amphora-B-055. Theo những tài liệu khác: ở mũi tàu ngầm có lắp anten của tổ hợp thuỷ âm Lira. Trong trường hợp bất kỳ nó có khả năng bắt được tàu ngầm đối phương ở bán kính 320 km. Tàu lớp Virginia của Mỹ chỉ phát hiện ra tàu ngầm nếu nó ở khoảng cách không xa hơn 160km.
Tàu ngầm Mỹ được trang bị 14 tên lửa có cánh Tomahawk độ chính xác cao – chúng đã cho thấy các phẩm chất chiến đấu của mình trong nhiều cuộc xung đột quân sự có Mỹ tham gia. Ưu điểm chính của nó là khả năng thay đổi mục tiêu trực tiếp khi bay. Ngoài ra, trong trang bị của Virginia còn có các tên lửa chống hạm Harpoon và các ngư lôi điều khiển từ xa Mark 480, rất khó tránh được chúng.
Hoả lực chủ yếu của các Yasen là 40 tên lửa có cánh siêu thanh P-800 Oniks. Trong số các ưu điểm của chúng có tầm bắn xa nằm ngang, hoàn toàn tự động chiến đấu và ít bị định vị vô tuyến của đối phương phát hiện.
Theo tuyên bố của các nhà quân sự, tàu ngầm được hiện đại hoá của Nga cũng có khả năng sẽ sử dụng các tên lửa vượt âm triển vọng Zircon và tên lửa siêu thanh mới Calibr với tầm bay xa 4.500km. Các chuyên viên cho rằng Yasen-M có khả năng cho bất cứ tàu sân bay nào xuống đáy biển chỉ bằng một loạt đạn.
Tàu ngầm nguyên tử thế hệ thứ tư của Nga cũng được đánh giá cao ở Mỹ. Tờ National Interest của Mỹ nhận xét về Novosibirsk: Người Nga có món quà giáng sinh dành cho hải quân Mỹ. Tờ này thêm rằng các tàu ngầm nguyên tử xung kích Yasen sẽ mang cái chết đáng sợ nhất trong số các tàu được chế tạo từ trước đến giờ.
Theo Russian7
