Sáng sớm ngày 08/04/2017 (giờ Bắc Kinh), ngay sau khi cuộc hội đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa kết thúc, trong tình hình hai bên Trung Quốc và Mỹ đều chưa đưa ra bất cứ thông tin chính thức nào về cuộc gặp này, Thời báo Hoàn cầu đã nhanh chóng công bố bài xã luận dưới tiêu đề Hội đàm Tập Cận Bình – Trump tiếp thêm động lực cho mối quan hệ phức tạp Trung – Mỹ. Việc Trung Quốc sớm khẳng định mặt tích cực của sự kiện trên có thể nhằm tạo vị thế cho nhà lãnh đạo của họ và cảnh báo dư luận thế giới đừng trông chờ vào việc ông Trump sẽ có thái độ cứng rắn với Trung Quốc.
Nguyên văn bài xã luận nói trên như sau:
Chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Tập Cận Bình và cuộc gặp đầu tiên của ông với Tổng thống Mỹ Trump vừa kết thúc vào sáng sớm ngày 8/4 theo giờ Bắc Kinh. Cho tới nay, tuy hãy còn rất nhiều tin tức chưa được công bố, nhưng một số hãng thông tấn lớn trên thế giới đều đã đưa tin về mấy câu nói của Tổng thống Trump. Ông ca ngợi mối quan hệ Trung – Mỹ “đã giành được bước tiến lớn” và “sự tiến bộ đó là đích thực, mối quan hệ giữa hai nước chúng ta rất xuất sắc”. Người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer nói “Đây là một chuyến thăm rất tốt đẹp.”
Theo các tin tức trước đây đã đưa, Chủ tịch Tập Cận Bình nói trong cuộc gặp rằng chúng ta có cả nghìn lý do để cải thiện quan hệ Trung – Mỹ mà không có lý do nào để làm nó xấu đi. Ông nhấn mạnh, hợp tác là lựa chọn đúng đắn duy nhất của hai nước, chúng ta hoàn toàn có thể trở thành đối tác hợp tác rất tốt. Tập Cận Bình mời Tổng thống Trump tiến hành chuyến thăm nhà nước tới Trung Quốc trong năm nay, ông Trump đã vui vẻ nhận lời và tỏ ý mong muốn sớm thực hiện chuyến thăm đó.
Chủ tịch Tập Cận Bình nói Trung Quốc và Mỹ cần tận dụng 4 cơ chế hợp tác đối thoại cấp cao vừa mới xây dựng: đối thoại an ninh – ngoại giao, đối thoại kinh tế toàn diện, đối thoại chấp pháp và an ninh mạng, và đối thoại xã hội và nhân văn. Bốn cơ chế đối thoại này đã tạo dựng nên bộ khung mới nối thông hai nước Trung – Mỹ.
Có thể nói là cho tới nay mối quan hệ Trung – Mỹ đã thực hiện được sự chuyển tiếp bình ổn liên quan tới việc thay đổi người lãnh đạo nước Mỹ. Thể chế [chính trị] của nước Mỹ dẫn đến tình trạng cứ cách một thời gian thì mối quan hệ Trung – Mỹ lại phải trải qua một lần chuyển tiếp, mà lần chuyển tiếp này từng bị [dư luận] phổ biến cho là lần chuyển tiếp có tính không xác định tương đối lớn. Làm thế nào để mối quan hệ Trung – Mỹ chuyển tiếp được tốt, điều này rất quan trọng đối với cả hai bên và cũng là một sự kiện lớn tác động tới thế giới.
Bắc Kinh và Washington có sự khác biệt rất rõ rệt về văn hóa chính trị. Đối với việc coi trọng mối quan hệ Trung – Mỹ, hai nước có những biểu hiện bên ngoài không hoàn toàn giống nhau, phương thức kiến tạo bầu không khí hội đàm giữa các lãnh đạo cấp cao nhất cũng khác nhau. Phía Mỹ thích nói về sự bất đồng, sớm rò rỉ thông tin hé lộ các yêu cầu của mình, còn phía Trung Quốc thì chú trọng thể hiện sự ổn định vững chắc, nhấn mạnh lợi ích chung. Hai nước lớn như vậy mà bao giờ cũng có thể thực hiện được sự giao tiếp cuối cùng và tôn trọng lẫn nhau, thì nhìn chung mối quan hệ Trung – Mỹ “vướng mắc cái nhỏ, ổn định cái lớn”, làm nên một hình mẫu chưa từng có về mối quan hệ giữa các nước lớn.
Xem ra hai kiểu triết lý xử thế của Trung Quốc và Mỹ sẽ còn xung khắc với nhau lâu dài, nhưng [mối quan hệ giữa] hai nước này khó có thể là mối quan hệ một thắng một thua, mà nhất định là mối quan hệ quen thuộc lẫn nhau, thích ứng với nhau. Trung Quốc và Mỹ đều có sức mạnh vật chất lớn, đồng thời đều chứa đầy năng lượng văn hóa, cùng thắng đích xác là lựa chọn duy nhất.
Do chính phủ mới của nước Mỹ có hệ tư tưởng [nguyên văn : ý thức hình thái] mờ nhạt hơn các chính phủ trước, điều đó làm cho hai nước Trung Quốc và Mỹ có nhiều khả năng xây dựng mối quan hệ giữa hai bên càng có tính thực chất hơn. Cách đây không lâu, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Rex Tillerson từng nói Trung Quốc và Mỹ không xung đột, không đối kháng, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng thắng. Đây cũng là chủ trương lâu dài của Trung Quốc.
Hiện nay dường như hai phía Trung Quốc và Mỹ đều ngày càng tin rằng cho dù gặp sự việc gì, hai nước ắt phải thực hiện việc tìm hiểu nhau xung quanh sự việc đó, cái nào có thể giải quyết được thì giải quyết, thực sự không giải quyết được thì gắng sức giảm tới mức thấp nhất mức nguy hại của sự việc đó, phải cố gắng làm được chuyện không để mất mối quan hệ Trung – Mỹ. Đây thực sự là một bước tiến có tính lịch sử trong quan hệ giữa hai nước lớn.
Trong thời gian tới, kết quả cụ thể của cuộc gặp cấp cao Trung – Mỹ sẽ được công bố dần, nhưng chưa thể khẳng định kết quả cụ thể nào sẽ được lịch sử ghi nhớ. Lịch sử nhất định sẽ càng chú ý hơn tới những manh mối lâu dài hình thành trong quá trình Trung Quốc và Mỹ xử lý nhiều bất đồng với nhau, việc hai nước với tư cách là các nền kinh tế số một và số hai thế giới có thể thực hiện được sự cạnh tranh lâu dài và hòa bình hay không, cũng như có thể hình thành quan điểm không đổi về sự cạnh tranh hòa bình và mở ra một kỷ nguyên mới của nền văn minh nhân loại hay không.
Vào thời khắc quan trọng, Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Trump đã cùng nhau tiếp thêm động lực cho mối quan hệ Trung – Mỹ. Hồi cuối năm ngoái, dư luận thế giới lo lắng rất nhiều về mối quan hệ này. Thế nhưng giờ đây khi phỏng đoán về tương lai mối quan hệ Trung – Mỹ, mọi người lại trở nên lạc quan. Chuyển biến đó là tác phẩm lớn của ý chí và trí tuệ, nó cũng chứng minh logic nội tại của mối quan hệ phức tạp Trung – Mỹ đã không còn là thứ của thời đại cũ nữa. Trong thời gian vài tháng trời, một số bất đồng rất rõ rệt đã lặng lẽ bị hóa giải, hoặc tiến trình tăng cường hiểu biết lẫn nhau đã đi nhanh hơn quá trình hình thành các bất đồng – điều đó căn bản không chỉ là sự may mắn của riêng hai nước Trung Quốc và Mỹ mà thôi.
Nguồn Nghiên cứu quốc tế
http://nghiencuuquocte.org/2017/04/10/trung-quoc-danh-gia-cuoc-gap-trump-tap/#sthash.LaeE64aG.dpuf
