TOS-1A "thiêu đốt" Donbass: Nga tung siêu vũ khí nhiệt áp, Ukraine tổn thất nặng

Đoạn video được công bố từ một địa điểm không xác định tại tiền tuyến Nga–Ukraine cho thấy việc Nga sử dụng rộng rãi hệ thống pháo nhiệt áp TOS-1A cỡ 220 mm nhằm tàn phá lực lượng Ukraine đang cố thủ, dường như tại một khu định cư công nghiệp nhỏ thuộc vùng Donbass.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh Nga tăng cường hỏa lực vào các vị trí của Ukraine, với hơn 400 máy bay không người lái và 77 tên lửa hành trình và đạn đạo được phóng vào nhiều khu vực, bao gồm Lviv, Ternopil và Rivne, trong số những địa bàn khác.

Các cuộc tấn công này là một phần trong chiến dịch tăng áp lực dần dần lên quân đội Ukraine và lực lượng nhà thầu phương Tây đang hỗ trợ họ ở tiền tuyến. Sau khi giành quyền kiểm soát khu vực Kursk với sự hỗ trợ của binh sĩ Triều Tiên, Nga đã có thể tái bố trí lực lượng để tập trung cho các trận chiến tại vùng Donbass.

Từ giữa tháng 4, quân đội Nga liên tục tiến công và đạt nhiều kết quả quan trọng, trong đó đáng chú ý là việc chiếm giữ một trong những mỏ lithium lớn nhất châu Âu gần làng Shevchenko.

Tổn thất nặng nề của các đơn vị tinh nhuệ Ukraine tại Kursk, cùng với việc cạn kiệt các hệ thống vũ khí hiện đại như phòng không Patriot và S-300, xe tăng M1A1 Abrams, Leopard 2A6 và T-80, đã làm dấy lên nghi ngờ về khả năng duy trì chiến tranh lâu dài của Ukraine.

Hiệu quả chiến đấu của hệ thống pháo nhiệt áp TOS-1A ngày càng thu hút sự chú ý trên chiến trường Ukraine. Hệ thống này được tối ưu hóa để tiêu diệt lực lượng địch cố thủ trong khu dân cư, như đoạn video mới nhất đã ghi lại, cũng như trong hầm ngầm, hang động hoặc chiến hào.

Đạn nhiệt áp hoạt động bằng cách phát tán một đám mây hóa chất vào không khí, sau đó kích nổ bằng một vụ nổ chân không, tạo ra sóng xung kích áp suất cao hút sạch không khí trong các không gian kín, gây tổn thương nghiêm trọng cho bất kỳ ai trong khu vực, trong đó có khả năng làm vỡ phổi.

TOS-1A lần đầu được chứng minh năng lực trong các chiến dịch chống nổi dậy nhằm vào các nhóm khủng bố do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn như Mặt trận Al Nusra và tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria và Iraq vào giữa những năm 2010, nhưng đã được triển khai với quy mô lớn hơn nhiều tại Ukraine.

Nhận thấy hiệu quả vượt trội, tập đoàn quốc phòng Nga Rostec đã công bố vào tháng 4/2024 việc phát triển phiên bản kế nhiệm mạnh hơn mang định danh TOS-3.