Iran đe dọa chặn eo biển Hormuz do các cuộc không kích của Mỹ; tàu thuyền ở Biển Đỏ và Vịnh Ba Tư giả danh Trung Quốc, Nga để tránh bị tấn công.
Iran đã đe dọa sẽ phong tỏa eo biển Hormuz nhằm đáp trả các cuộc không kích của Mỹ, trong khi phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn trước đó đã tấn công các tàu thuyền phương Tây trong khu vực.
Các tàu thương mại di chuyển gần Biển Đỏ và Vịnh Ba Tư đã bắt đầu phát đi tín hiệu giả để thể hiện chúng có liên quan tới Nga hoặc Trung Quốc, nhằm tránh bị tấn công, hãng Reuters mới đây đưa tin, dẫn nguồn từ công ty phân tích rủi ro hàng hải Windward và dữ liệu định vị tàu.
Iran, nước kiểm soát eo biển Hormuz – tuyến hàng hải chiến lược cho vận chuyển dầu toàn cầu – tuyên bố sẽ đóng cửa tuyến này nếu Mỹ tham gia các cuộc không kích của Israel nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Theo một số nguồn tin, Quốc hội Iran đã thông qua kế hoạch này vào Chủ nhật tuần trước, tuy nhiên quyết định cuối cùng thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao của nước này.
Trong khi đó, lực lượng Houthi do Iran hậu thuẫn đã liên tục tấn công tàu thương mại tại Biển Đỏ kể từ cuối năm 2023, viện dẫn lý do ủng hộ người Palestine trong cuộc xung đột tại Gaza. Mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng tấn công vào tháng 5 – đổi lại là việc phương Tây ngừng không kích – nhóm Houthi gần đây cảnh báo sẽ nhắm vào các tàu Mỹ nếu Washington ủng hộ các cuộc tấn công của Israel vào Iran.
Dù một lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel đã đạt được vào đầu tuần này, giám đốc điều hành của Windward, ông Ami Daniel, cho biết các công ty vận tải vẫn hoài nghi về mức độ an toàn của các tàu trong khu vực.
“Theo đánh giá của các chủ tàu, do đặc thù phức tạp của ngành vận tải biển nên rất khó để xác định rõ chuỗi sở hữu cũng như quốc tịch, điều này khiến các tàu có liên hệ với Anh, Mỹ hoặc Israel dễ trở thành mục tiêu hơn”, ông Daniel nói với Reuters.
Windward cho biết đã ghi nhận 55 tàu phát tổng cộng 101 tín hiệu nhận dạng bất thường trong khoảng thời gian từ 12 đến 24/6, trong khu vực Vịnh Ba Tư và Biển Đỏ. Những tín hiệu này bao gồm các cụm từ như “China owned” (thuộc sở hữu Trung Quốc) hoặc “Russian crude” (dầu thô Nga), và được cho là nhằm giảm nguy cơ bị nhầm lẫn là tàu liên quan đến phương Tây hoặc Israel.
Một tàu treo cờ Panama đang trên đường đến Pakistan đã phát tín hiệu: “PKKHI all Chinese” (toàn bộ là người Trung Quốc từ Karachi, Pakistan), trong khi một tàu treo cờ Singapore phát đi thông điệp: “Vsl no link Israel” (tàu không liên quan đến Israel).
Ông Daniel bổ sung rằng trong điều kiện bình thường, tàu thường phát đi điểm đến hoặc các cụm từ trung lập như “For Orders” (đang chờ lệnh), hoặc “Armed Guards on Board” (có lính vũ trang trên tàu) khi đi qua khu vực nguy hiểm. Tuy nhiên, sau các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran, việc sử dụng các thông điệp “khác thường” đã gia tăng mạnh và lan rộng từ Biển Đỏ sang cả Vịnh Ba Tư.
Thông tin về việc các tàu thương mại ngụy trang danh tính xuất hiện trong bối cảnh phương Tây vẫn đang áp đặt trừng phạt đối với các hoạt động hàng hải liên quan đến Nga. Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ cáo buộc Moscow và các đối tác thương mại sử dụng “hạm đội bóng tối” gồm các tàu chở dầu không tuân thủ các quy định bảo hiểm phương Tây để lách lệnh trừng phạt.
Vào tháng 5, EU đã liệt kê thêm 189 tàu vào danh sách đen, nâng tổng số tàu bị hạn chế lên 342, nhiều tàu trong số đó treo cờ các quốc gia thứ ba. Hiện EU đang thảo luận một gói trừng phạt mới, dự kiến bổ sung thêm 77 tàu nữa vào danh sách.
Nga nhiều lần lên án các lệnh trừng phạt này là phi pháp. Trợ lý Tổng thống Nga, ông Nikolay Patrushev, từng cảnh báo rằng các nỗ lực của phương Tây nhằm ngăn chặn hoạt động hàng hải của Nga qua các eo biển quốc tế là “hành động cướp biển trên thực tế”, và rằng những hành động này ngày càng giống như một cuộc phong tỏa hải quân. Ông khẳng định Nga sẵn sàng triển khai hải quân để bảo vệ quyền tự do hàng hải.
Đại sứ Nga tại LHQ nói ông Zelensky "đã chết về mặt chính trị"
Hé lộ thiệt hại nặng nề của Israel sau "mưa tên lửa" của Iran: Hàng loạt mục tiêu bị san phẳng
