Thủ tướng Nhật xin lỗi vì bình luận về chất thải hạt nhân trên quần đảo tranh chấp với Nga

Một quan chức cấp cao của Nhật Bản trước đó đề nghị xử lý chất phóng xạ trên quần đảo Kuril/lãnh thổ phương Bắc, khiến dư luận phản đối kịch liệt.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 24/1. Ảnh: Getty.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã xin lỗi sau khi các quan chức chính phủ đề nghị xử lý chất thải hạt nhân trên quần đảo Kuril, tờ báo Mainichi và Nikkan của Nhật Bản đưa tin trong hôm đầu tuần.

Moscow và Tokyo đang có tranh chấp lãnh thổ lâu dài đối với 4 hòn đảo mà Nhật Bản gọi là lãnh thổ phương Bắc mà Liên Xô chiếm giữ vào cuối Thế chiến II. Nga tuyên bố rằng chủ quyền của họ đối với quần đảo được hậu thuẫn bởi các thỏa thuận sau chiến tranh; Nhật Bản lập luận rằng một số trong số đó không nằm trong phạm vi điều chỉnh của các hiệp ước này. Mặc dù chấm dứt tình trạng chiến tranh chính thức vào giữa những năm 1950, hai quốc gia chưa bao giờ ký một hiệp ước hòa bình.

Trong một phiên họp Quốc hội hôm đầu tuần này, nghị sĩ Kamiya Hiroshi của Hokkaido đã ép ông Ishiba về bình luận được đưa ra vào tháng trước bởi một quan chức cấp cao của Tổ chức Quản lý Chất thải Hạt nhân Nhật Bản (NUMO), người cho rằng việc xây dựng một khu xử lý chất thải phóng xạ trên quần đảo Kuril sẽ giống như “một hòn đá ném trúng 3 hoặc 4 con chim”, tờ Mainichi và Nikkan viết. Nhật Bản coi nhóm đảo này là một phần của tỉnh Hokkaido.

“Đây là điều không bao giờ nên xảy ra. Tôi không biết ý định đằng sau bình luận đó là gì, nhưng tôi nghĩ có sự lỏng lẻo, kiêu ngạo hoặc tự phụ”, ông Ishiba nói và nói thêm rằng đề xuất này “không được bàn luận”.

Thủ tướng Nhật nói thêm: “Với tư cách là người phụ trách chính phủ, tôi muốn gửi lời xin lỗi sâu sắc”.

Moscow đã kết thúc mọi cuộc đàm phán hiệp ước hòa bình với Tokyo vào tháng 3/2022, ngay sau khi xung đột Ukraine leo thang, khi Nhật Bản tham gia các lệnh trừng phạt quốc tế chống lại Nga. Moscow cũng hủy bỏ các thỏa thuận cho phép công dân Nhật Bản đến thăm quần đảo Kuril miễn thị thực, cũng như các thỏa thuận cho phép đánh cá gần quần đảo.

Vào tháng 6 năm ngoái, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết: “Tuyên bố của Nhật Bản về việc tham gia vào nỗ lực gây ra thất bại chiến lược đối với Nga” đã làm chệch hướng cuộc đàm phán giữa Moscow và Tokyo. Ông nói thêm rằng tất cả những trở ngại cho việc nối lại đối thoại giữa Moscow và Tokyo “đều do Nhật Bản tạo ra”.