Việc đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) đã làm tăng thêm sự hỗn loạn ở cơ quan đang phân phối hàng tỷ USD viện trợ nhân đạo trên khắp thế giới, kể từ khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh đóng băng hầu hết viện trợ nước ngoài của Mỹ ngay khi nhậm chức vào ngày 20/1.
USAID cũng là mục tiêu đóng cửa của tỷ phú Elon Musk, người được Tổng thống giao nhiệm vụ thu hẹp quy mô của chính phủ liên bang. Hôm 3/2, nhân viên của USAID nhận được một email nội bộ cho biết văn phòng chính của cơ quan sẽ đóng cửa.
Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết ông Trump đang xem xét việc sáp nhập USAID vào Bộ Ngoại giao và đã "giao cho Elon giám sát hiệu quả của cơ quan này".
Ông nói thêm rằng đã có những cuộc thảo luận về việc gửi thông báo tới Quốc hội về kế hoạch của chính quyền.
Một nhóm các nhà lập pháp đảng Dân chủ, với sự khuyến khích của hàng chục nhân viên USAID và nhà thầu đang nghỉ phép, đã tổ chức một cuộc biểu tình trước trụ sở của cơ quan này.
“Chúng tôi không có nhánh chính phủ thứ tư tên là Elon Musk”, dân biểu Jamie Raskin cho biết, phát biểu bên ngoài trụ sở chính của USAID.
Thượng nghị sĩ Brian Schatz và Chris Van Hollen cho biết họ sẽ chặn việc xác nhận các đề cử của ông Trump cho các vị trí trong Bộ Ngoại giao, theo các quy tắc cho phép họ chặn đề cử ngay cả khi đa số đảng viên đảng Cộng hòa muốn họ tiếp tục.
Ông Van Hollen nói: “Chúng tôi sẽ làm mọi thứ có thể để ngăn chặn các ứng cử viên của Bộ Ngoại giao tiếp tục hoạt động cho đến khi hành động bất hợp pháp này dừng lại”.
Ngoại trưởng Mỹ nắm quyền điều hành tạm thời
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói với các phóng viên ở San Salvador rằng ông hiện là quyền giám đốc USAID, gọi cơ quan này là "hoàn toàn không phản hồi" và cáo buộc các nhân viên ở đó "không muốn trả lời những câu hỏi đơn giản" về các chương trình mà cơ quan này thực hiện.
“Nếu bạn đi hết cơ quan đại diện này đến cơ quan đại diện khác và đại sứ quán này đến đại sứ quán khác trên khắp thế giới, bạn sẽ thường thấy rằng trong nhiều trường hợp, USAID tham gia vào các chương trình đi ngược lại với những gì chúng tôi đang cố gắng thực hiện trong chiến lược mà chúng tôi đang thực hiện với quốc gia đó hoặc với khu vực đó. Điều đó không thể tiếp tục", ông Rubio nói.
Bộ Ngoại giao trong một tuyên bố cho biết họ đã thông báo cho Quốc hội rằng việc đánh giá các hoạt động hỗ trợ nước ngoài của USAID đang được tiến hành “nhằm hướng tới việc tái tổ chức tiềm năng”.
Trong năm tài chính 2023, Mỹ đã giải ngân 72 tỷ USD viện trợ trên toàn thế giới cho mọi lĩnh vực, từ sức khỏe phụ nữ ở các vùng xung đột đến tiếp cận nước sạch, phương pháp điều trị HIV/AIDS, an ninh năng lượng và công tác chống tham nhũng. Nó cung cấp 42% tổng số viện trợ nhân đạo được Liên hợp quốc theo dõi vào năm 2024.
Bộ Ngoại giao Mỹ đã ban hành chỉ thị ngừng hoạt động của USAID trên toàn thế giới sau lệnh đóng băng của ông Trump, ngoại trừ hỗ trợ lương thực khẩn cấp. Các chuyên gia cảnh báo rằng động thái này có nguy cơ gây tử vong cho nhiều người dân trên toàn thế giới.
Hàng chục nhân viên sự nghiệp của USAID đã bị cho nghỉ phép. Hôm 3/2, các nhân viên của USAID được thông báo rằng trụ sở chính của họ ở trung tâm thành phố Washington đã đóng cửa trong ngày và họ nên làm việc từ xa, theo một email nội bộ gửi cho nhân viên mà Reuters dẫn lại.
Ba nguồn tin quen thuộc với vấn đề này nói với Reuters rằng các nhà thầu dịch vụ cá nhân (PSC) của USAID, những người thực hiện phần lớn công việc trong văn phòng nhân đạo của cơ quan này, cũng đã bị khóa tài khoản chính phủ của họ.
USAID cho biết: "Nếu không có PSC, Cục Hỗ trợ Nhân đạo ở USAID sẽ không còn hoạt động nữa. Việc Ngoại trưởng Rubio miễn trừ thực phẩm khẩn cấp và các hỗ trợ khẩn cấp khác chỉ là một màn che mắt”.
Elon Musk tố USAID là "tổ chức tội phạm", tài trợ cho nghiên cứu vũ khí sinh học
Elon Musk nói "tương lai của châu Âu" phụ thuộc vào cuộc bầu cử ở Đức
