|
|
| Quân đội Ukraine gần tiền tuyến. Ảnh: Getty. |
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 20/4 bày tỏ hy vọng rằng Nga và Ukraine có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình trong vài ngày tới, đồng thời gợi ý rằng hai quốc gia này nên chuyển hướng tập trung sang phát triển thương mại với Mỹ.
Tuyên bố trên được đưa ra sau khi ông Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio đều úp mở rằng Washington có thể từ bỏ vai trò trung gian nếu không có tiến triển rõ rệt nào trong đàm phán.
“Hy vọng Nga [và] Ukraine sẽ đạt thỏa thuận trong tuần này”, ông Trump viết trên nền tảng Truth Social hôm Chủ nhật. “Cả hai sau đó sẽ bắt đầu làm ăn lớn với Mỹ – nơi đang phát triển mạnh mẽ – và kiếm bộn tiền!”.
Thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 30 giờ nhân dịp lễ Phục Sinh, do Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, đã hết hiệu lực vào ngày 21/4. Điện Kremlin xác nhận không có kế hoạch gia hạn, và cả hai phía đều cáo buộc bên còn lại vi phạm thỏa thuận. Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã ghi nhận khoảng 1.300 lần vi phạm, bao gồm pháo kích và các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, ông Trump liên tục nhấn mạnh mong muốn kết thúc cuộc xung đột “càng sớm càng tốt”. Đội ngũ của ông đã tích cực triển khai ngoại giao con thoi, bao gồm cả việc kêu gọi ngừng tấn công vào hạ tầng năng lượng trong vòng 30 ngày vào tháng trước. Tuy nhiên, cả Moscow và Kiev sau đó đều tố cáo lẫn nhau đã vi phạm cam kết này.
Theo tờ New York Post, Mỹ đang hướng đến mục tiêu “ra quyết định về một lệnh ngừng bắn toàn diện và lâu dài” trong vài ngày tới. Báo cáo hôm thứ Sáu tuần trước trích dẫn lời một quan chức Mỹ cấp cao cho biết, Washington đang tìm cách đánh giá quan điểm của Nga và Ukraine thông qua các cuộc trao đổi trực tiếp.
Ngoại trưởng Rubio cảnh báo rằng Washington có thể chấm dứt nỗ lực hòa giải nếu đàm phán đổ vỡ. “Chúng ta cần xác định rõ, ngay lúc này, trong vài ngày tới, liệu điều này có khả thi hay không”, ông phát biểu với báo giới hôm thứ Sáu tuần trước. “Nếu không, tôi nghĩ chúng tôi sẽ dừng lại”. Ông cho biết hiện mới chỉ có một “khuôn khổ tổng quát” và từ chối tiết lộ chi tiết.
Ông Trump ủng hộ tuyên bố của ông Rubio, khẳng định rằng Washington muốn thấy xung đột được giải quyết và rằng “có cơ hội tốt để giải quyết vấn đề”.
Về phía Moscow, chính phủ Nga khẳng định rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải giải quyết “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột – bao gồm việc NATO mở rộng về phía Đông và tham vọng gia nhập khối này của Ukraine. Tổng thống Putin cũng yêu cầu Kiev công nhận các đường biên giới mới của Nga – điều mà giới lãnh đạo Ukraine cho đến nay vẫn bác bỏ.
Tháng trước, ông Putin tuyên bố rằng để đạt được một lệnh ngừng bắn khả thi, phương Tây phải dừng cung cấp vũ khí cho Ukraine, và Kiev phải rút quân khỏi các vùng lãnh thổ mà Nga tuyên bố chủ quyền.
Trao đổi với báo chí hôm thứ Năm tuần trước, Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc – ông Vassily Nebenzia – nhận định rằng một lệnh ngừng bắn toàn diện hiện tại là “hoàn toàn phi thực tế”, đồng thời cáo buộc phương Tây đang lợi dụng các cuộc đàm phán như một bình phong để tái vũ trang cho Ukraine.