
Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát động một cuộc chiến thuế quan toàn cầu chủ yếu nhắm vào Trung Quốc. Ngày 4/4, Trung Quốc không chỉ áp dụng thuế trả đũa mà còn đồng thời quy định việc xuất khẩu 7 loại vật liệu liên quan đến đất hiếm nặng (HREE), bao gồm Samarium, Gadolinium, Terbium, Dysprosium và Scandium, phải có giấy phép đặc biệt.
Do đất hiếm là nguyên liệu không thể thiếu đối với nhiều sản phẩm, từ iPhone đến máy bay chiến đấu tàng hình F-35, nên Mỹ, quốc gia chỉ còn đủ nguồn cung cấp trong nửa năm, đã lên tiếng báo động. Trong bối cảnh đó, MP Materials, công ty khai thác đất hiếm duy nhất tại Mỹ, đã tuyên bố ngừng vận chuyển đất hiếm sang Trung Quốc để chế biến, thay vào đó đưa chúng tới các quốc gia đồng minh là Nhật Bản và Hàn Quốc để không bị Trung Quốc kiểm soát.
Theo Hãng Thông tấn Trung ương (CNA) Singapore, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington đã công bố một bản nghiên cứu phân tích những hậu quả có thể xảy ra khi Trung Quốc áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm mới.
Báo cáo phân tích của CSIS chỉ ra rằng Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu 7 loại đất hiếm nặng, và đưa 16 thực thể của Mỹ vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, hạn chế các thực thể này có được các mặt hàng lưỡng dụng (sử dụng cho cả quân sự và dân dụng), 15 trong số này là các công ty quốc phòng và hàng không vũ trụ.

Ảnh: Creaders.
Mỹ cực kỳ nhạy cảm, dễ bị tổn thương trong chuỗi cung ứng 7 loại đất hiếm nặng bị kiểm soát này. Năm 2023, 99% hoạt động chế biến đất hiếm nặng của thế giới diễn ra ở Trung Quốc. Đất nước này hiện hoàn toàn độc quyền về hoạt động chế biến đất hiếm nặng trên toàn cầu.
Theo nghiên cứu, một chiếc F-35 chứa khoảng 900 pound (khoảng 408 kg) vật liệu đất hiếm, một tàu khu trục lớp Aegis Burke cần khoảng 5.200 pound (khoảng 2.361 kg) và một tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia cần tới 9.200 pound (khoảng 4.177 kg).
Theo CNN, điều khiến Mỹ lo ngại nhất là trữ lượng đất hiếm của họ có thể chỉ đủ dùng trong nửa năm. Nếu cạn kiệt, toàn bộ ngành công nghiệp sẽ bị đình trệ.
Thật may mắn, MP Materials, công ty khai thác đất hiếm duy nhất của Mỹ, đã hành động như một siêu anh hùng. MP Materials tuyên bố công ty đã chuẩn bị cho thời khắc này từ lâu.
MP Materials cho biết, ngoài việc đầu tư khoảng 1 tỷ USD để xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm tại Mỹ, công ty sẽ ngừng gia công tinh chế ở Trung Quốc và thay vào đó chuyển tới các đồng minh như Nhật Bản, Hàn Quốc, và nâng cấp năng lực tinh chế để không bị Trung Quốc kiểm soát.
Tuy nhiên, MP Materials không cho biết cụ thể họ sẽ đạt được kết quả cụ thể như thế nào.
Theo Creaders