|
|
| Ông Lee Jae-myung tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Hàn Quốc thứ 21 sáng nay, 4/6. Ảnh: Yonhap. |
Tuổi thơ cơ cực
Ông Lee Jae-myung sinh năm 1963, thời điểm mà tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người (GDP) của Hàn Quốc chỉ tương đương với các nước châu Phi phía nam Sahara. Trên thực tế, Hàn Quốc khi đó rất nghèo đến nỗi việc xác định ngày sinh chính xác của ông Lee là điều bất khả thi. Cha mẹ ông, giống như nhiều gia đình khác cảnh giác với tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh khi đó đang ở mức cao, đã phải mất khoảng một năm sau mới đăng ký khai sinh cho ông.
Tuy nhiên, ngay cả theo tiêu chuẩn của thời đó, cuộc sống thời thơ ấu của ông Lee cũng được đánh dấu bằng cảnh nghèo đói và nghịch cảnh, trong đó có việc phải đi làm công nhân nhà máy khi đang ở tuổi vị thành niên.
Ông Lee Jae-myung được biết đến với phong cách dân túy và thẳng thắn, là người cầm cờ cho đảng Dân chủ cánh tả, thường cho rằng niềm tin tiến bộ của mình là nhờ vào xuất thân khiêm tốn.
"Nghèo đói không phải là tội lỗi, nhưng tôi luôn đặc biệt nhạy cảm với những bất công phải chịu đựng chỉ vì nghèo đói", ông Lee Jae-myung phát biểu trong một lần diễn thuyết năm 2022.
"Lý do tôi tham gia chính trường bây giờ là để giúp đỡ những người vẫn đang phải chịu khổ trong vực thẳm của đói nghèo và tuyệt vọng. Tôi đã tìm cách thoát khỏi vực thẳm này bằng cách xây dựng một xã hội công bằng và một thế giới tràn đầy hy vọng", ông nói thêm.
Là người con thứ 5 trong gia đình có 7 người con, Lee Jae-myung bỏ học khi còn là thiếu niên và chuyển đến Seongnam, một thành phố vệ tinh của Seoul, làm thuê để nuôi gia đình.
Năm 15 tuổi, Lee Jae-myung bị thương trong một vụ tai nạn tại một nhà máy sản xuất găng tay bóng chày, khiến cánh tay trái của ông vĩnh viễn không bao giờ duỗi thẳng ra được.
Mặc dù nhiều năm không được học hành trong trường lớp chính quy, Lee Jae-myung vẫn dựa vào thời gian rảnh rỗi để ôn thi và hoàn thành các chương trình trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Năm 1982, anh được nhận vào Đại học Chung-Ang ở Seoul để học luật và đã đỗ kỳ thi luật sư bốn năm sau đó. Trong sự nghiệp luật sư của mình, Lee Jae-myung được biết đến với việc bảo vệ quyền lợi cho các nhóm người yếu thế dễ bị tổn thương, bao gồm nạn nhân của tai nạn công nghiệp và cư dân phải di dời do các dự án tái thiết đô thị.
Ảnh: Yonhap.
Sự nghiệp chính trị đầy thách thức
Năm 2006, ông Lee Jae-myung lần đầu tiên tham gia chính trường nhưng không thành công khi ra ứng cử chức Thị trưởng Seongnam. 2 năm sau, ông ứng cử vào hội đồng thành phố nhưng vẫn không thành công.
Năm 2010, cuối cùng ông đã chiến thắng trong cuộc bầu cử Thị trưởng Seongnam trong lần ứng cử thứ hai, do đó chính thức tham gia chính trường và được bầu lại bốn năm sau đó.
Từ năm 2018 đến năm 2021, ông giữ chức Thống đốc tỉnh Gyeonggi, tỉnh đông dân nhất ở Hàn Quốc và bao quanh thủ đô Seoul.
Trong nhiệm kỳ làm Thị trưởng Seongnam và Thống đốc Gyeonggi, ông Lee Jae-myung đã thu hút sự chú ý của cử tri và công luận bằng cách đưa ra một loạt các chính sách kinh tế có lợi cho dân, bao gồm thu nhập cơ bản phổ cập có giới hạn.
Sau khi rời chức thống đốc Gyeonggi, Lee Jae-myung đã tham gia cuộc bầu cử Tổng thống năm 2022 với tư cách là ứng cử viên của đảng Dân chủ Đồng hành Hàn Quốc nhưng cuối cùng đã thua ông Yoon Suk-yeol với số phiếu bầu chỉ ít hơn 0,73%, mức kỷ lục về biên độ nhỏ nhất trong lịch sử bầu cử Hàn Quốc.
Mặc dù phải đối mặt với một loạt các vụ bê bối chính trị và bê bối cá nhân, bị vướng vào ít nhất năm vụ kiện tụng, ông Lee Jae-myung đã dẫn dắt đảng Dân chủ có được một trong những kết quả tốt nhất trong lịch sử bầu cử khi giành được 173 ghế tại Quốc hội gồm 300 ghế trong cuộc bầu cử năm ngoái.
Ảnh: Aljazeera.
Ông Yoon Suk-yeol đã tuyên bố thiết quân luật trong thời gian ngắn vào tháng 12/2024 trước khi bị luận tội và bãi nhiệm chức tổng thống. Kể từ đó, ông Lee Jae-myung đã thuận lợi giành được đề cử trong đảng và giành được gần 90% số phiếu bầu sơ bộ.
Trong suốt chiến dịch, ông Lee Jae-myung đã hạ thấp hình ảnh tiến bộ của mình để chuyển sang tính cách thực dụng hơn và cách tiếp cận ôn hòa hơn đối với chương trình nghị sự kinh tế dân túy đã giúp ông trở nên nổi tiếng.
Trong mấy tuần trước khi diễn ra cuộc bỏ phiếu, chiến thắng của ông Lee gần như chắc chắn, với hơn 20 điểm dẫn trước đối thủ gần nhất của ông, Kim Moon-soo của đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) bảo thủ, trong các cuộc thăm dò.
“Một người theo chủ nghĩa thực dụng tiến bộ”
Ông Lee đã cam kết ưu tiên phát triển kinh tế và đã đề xuất một số điều, bao gồm tăng mạnh đầu tư vào trí tuệ nhân tạo, tuần làm việc bốn ngày rưỡi và giảm thuế cho các bậc cha mẹ theo số lượng con cái họ có.
Về mặt ngoại giao, ông cam kết sẽ hàn gắn quan hệ với Triều Tiên trong khi thúc đẩy phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên - phù hợp với lập trường truyền thống của đảng Dân chủ của ông - và duy trì liên minh an ninh Mỹ-Hàn Quốc mà không gây mất lòng Trung Quốc và Nga.
"Tôi cho rằng ông ấy là một người thực dụng tiến bộ. Tôi cho rằng ông ấy sẽ không kiên trì bất kỳ đường lối tiến bộ nhất quán nào, hay thậm chí là đường lối bảo thủ", Ha Yong-chul, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc tại Đại học Washington, nói với truyền thông.
Ông Lee sẽ nhậm chức với đa số phiếu áp đảo tại Quốc hội, nhưng ông sẽ thừa hưởng một đất nước bị phân cực và chia rẽ sâu sắc sau vụ luận tội ông Yoon Suk-yeol.
Ông Lee Jae-myung cũng sẽ phải ứng biến trong một môi trường quốc tế đầy biến động do các cuộc chiến tranh ở Gaza và Ukraine, sự cạnh tranh giữa các cường quốc và các cải cách của Tổng thống Mỹ Donald Trump về thương mại quốc tế.
Mặt khác, việc ông Lee Jae-myung đắc cử sau hai lần ứng cử Tổng thống không thành công đánh dấu sự trở lại phi thường, giống với sự trỗi dậy của ông sau nghịch cảnh.
Ông Lee Jae-myung trước đây đã phải đối mặt với 5 cáo buộc hình sự, bao gồm vi phạm luật bầu cử và cáo buộc vi phạm lòng tin liên quan đến bê bối tham nhũng đất đai.
Với chiến thắng trong bầu cử của mình, Lee Jae-myung gần như chắc chắn sẽ được miễn xét xử trong nhiệm kỳ 5 năm của ông. Theo hiến pháp Hàn Quốc, một Tổng thống đương nhiệm được hưởng quyền miễn trừ khỏi bị truy tố trừ khi liên quan đến tội nổi loạn hoặc phản quốc - mặc dù các học giả pháp lý tranh cãi liệu sự bảo vệ đó có mở rộng đến các thủ tục đang diễn ra hay không.
Để hủy bỏ sự mơ hồ, đảng Dân chủ đã thông qua một sửa đổi bộ luật hình sự vào tháng trước, trong đó nêu rõ các vụ truy tố hình sự đối với một Tổng thống được bầu phải bị đình chỉ cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ của người đó.
"Tổng thống của tất cả mọi người"
Trong bài diễn văn nhậm chức sáng 4/6, ông Lee Jae-myung cam kết sẽ mang theo khát vọng và mong ước của 52 triệu người dân, đi những bước đầu tiên hướng tới một đất nước Hàn Quốc dân chủ thực sự. Ông nhấn mạnh đã đến lúc phải khôi phục an ninh và hòa bình, vực dậy dân sinh và kinh tế, tái thiết nền dân chủ Hàn Quốc.
Ông cam kết sẽ trở thành một "Tổng thống của tất cả", chăm lo cho toàn thể người dân, qua đó nhấn mạnh quyết tâm đoàn kết quốc gia. Tổng thống Lee cho biết sẽ bắt đầu từ việc khôi phục dân sinh và vực dậy nền kinh tế, khởi động ngay nhóm chuyên trách đối phó với tình hình kinh tế khẩn cấp.
Ông khẳng định chính phủ mới sẽ trở thành một chính phủ của công lý, đoàn kết, thực dụng và linh hoạt. Trên cương vị Tổng thống, ông sẽ chấm dứt nền chính trị chia rẽ, coi đoàn kết toàn dân là động lực để đưa đất nước vượt qua khủng hoảng.
Ông Lee Jae-myung nhấn mạnh tuyệt đối không thể để xảy ra nổi loạn một lần nữa. Ông sẽ làm rõ chân tướng sự việc, truy cứu trách nhiệm thỏa đáng, lập đối sách phòng ngừa sự việc tương tự.