Trung Quốc hiện đang sản xuất hàng loạt DF-26 – mẫu tên lửa đa nhiệm có tầm bắn lên tới 4.000 km – trong khi Mỹ đang phát triển nhiều vũ khí mới nhằm đối trọng với Bắc Kinh ở Thái Bình Dương. Các nước khác trong khu vực thì đang mua hoặc phát triển tên lửa của riêng họ, bắt nguồn từ quan ngại về Trung Quốc và mong muốn giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.
Trước khi thập kỷ này kết thúc, khu vực châu Á sẽ đầy rẫy những quả tên lửa truyền thống có tầm bắn xa hơn và vận tốc nhanh hơn, hỏa lực mạnh hơn và tinh vi hơn bao giờ hết – đó là một sự thay đổi cực kỳ nguy hiểm; theo nhận định của các nhà phân tích, ngoại giao và giới chức quân sự.
“Bức tranh tên lửa đang dần thay đổi ở châu Á, và nó thay đổi rất nhanh” – David Santoro, Chủ tịch của Diễn đàn Thái Bình Dương, nhận định.
Những thứ vũ khí như vậy ngày càng trở nên rẻ hơn và chính xác, và khi một số nước mua chúng, những người láng giềng của họ không muốn bị bỏ lại phía sau; theo giới phân tích. Tên lửa mang đến nhiều lợi ích chiến lược, như khả năng răn đe kẻ địch, tăng bị thế với các đồng minh và có thể trở thành món hàng xuất khẩu sinh lời.
 |
Trung Quốc đã bắt đầu sản xuất hàng loạt tên lửa DF-26 (Ảnh: Army Times) |
Mặc dù sự thay đổi mà các loại tên lửa mang tới vẫn chưa ai dám chắc, nhưng những vũ khí này đương nhiên sẽ không thể làm giảm thang căng thẳng và duy trì hòa bình được; ông Santoro nói.
“Thay vào đó, việc phổ biến tên lửa sẽ làm nảy sinh sự nghi kỵ, làm bùng phát các cuộc chạy đua vũ trang, gia tăng căng thẳng và cuối cùng là gây ra những cuộc khủng hoảng, thậm chí là chiến tranh” – ông nói.
Theo một tài liệu quốc phòng chưa được công bố chính thức, Bộ Tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ (INDOPACOM) có kế hoạch triển khai nhiều vũ khí tầm xa mới tới “các mạng lưới tấn công chính xác, có khả năng sống sót cao dọc Chuỗi đảo Đầu tiên” – bao gồm Nhật Bản, Đài Loan và các quốc đảo Thái bình Dương nằm dọc bờ biển phía Đông của Trung Quốc và Nga.
Các vũ khí mới này bao gồm Vũ khí Siêu âm Tầm xa (LRHW), một loại tên lửa có thể mang đầu đạn linh hoạt với tốc độ gấp 5 lần vận tốc âm thanh tấn công các mục tiêu ở khoảng cách hơn 2.775 km.
Một phát ngôn viên của INDOPACOM nói rằng, hiện chưa có quyết định nào được được đưa ra về việc triển khai số vũ khí này. Đến nay, hầu hết các đồng minh của Mỹ trong khu vực vẫn do dự chưa chịu cam kết cho Mỹ đặt tên lửa ở nước họ. Còn nếu đặt ở đảo Guam, lãnh thổ của Mỹ, thì LRHW lại không thể với tới Trung Quốc.
Nhật Bản, nước có hơn 54.000 binh sĩ Mỹ đồn trú, có thể cho Mỹ đặt một số hệ thống tên lửa mới trên đảo quần đảo Okinawa của họ, nhưng Mỹ có khả năng phải rút bớt các lực lượng khác; theo một nguồn tin thân với chính phủ Nhật. Cho phép Mỹ đặt tên lửa – và quyền kiểm soát cũng thuộc về Mỹ - gần như chắc chắn sẽ vấp phải phản ứng phẫn nộ từ Trung Quốc; giới phân tích cho hay.
Một số nước đồng minh của Mỹ cũng đang tự phát triển kho tên lửa riêng. Australia mới đây tuyên bố sẽ chi 100 tỉ USD trong vòng 20 năm để phát triển các mẫu tên lửa tối tân.
“COVID và Trung Quốc đã cho thấy rằng, phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng toàn cầu để mua được những thứ quan trọng trong những thời điểm khủng hoảng – và trong hiến tranh, bao gồm cả tên lửa tối tân – là một sai lầm. Bởi vậy theo suy nghĩ chiến lược, chúng ta cần phải có khả năng tự sản xuất ở Australia” – Michael Shoebridge, thuộc Viện Chính sách Chiến lược Australia, cho hay.
Nhật Bản đã chi hàng triệu USD để phát triển các vũ khí tầm xa, phóng từ trên không, và hiện đang phát triển một phiên bản mới của tên lửa chống hạm lắp đặt trên xe tải – Type 12 – với tầm bắn dự kiến là 1.000 km.
 |
Hệ thống tên lửa chống hạm Type 12 của Nhật Bản (Ảnh: INF) |
Trong số các đồng minh của Mỹ, Hàn Quóc hiện có chương trình tên lửa đạn đạo trong nước phát triển nhất, được củng cố bởi một thỏa thuận mới đây với Washington cho phép gỡ bỏ giới hạn về khả năng của tên lửa. Mẫu tên lửa Hyunmoo-4 của họ có tầm bắn 800 km, đủ để với tới Trung Quốc.
“Khi khả năng tấn công tầm xa truyền thống của các đồng minh Mỹ tăng lên, khả năng họ tham gia một cuộc xung đột trong khu vực cũng tăng theo” – Zhao Tong, chuyên gia an ninh chiến lược tại Bắc Kinh, viết trong một báo cáo mới đây.
Những bất chấp những quan ngại đó, Washington “sẽ tiếp tục khuyến khích các nước đồng minh và đối tác đầu tư vào khả năng quốc phòng, để có thể phù hợp với các chiến dịch phối hợp”; Mike Rogers, nghị sĩ Mỹ thuộc Ủy ban Quân vụ Hạ viện, nói.
Đài Loan vẫn chưa công khai tuyên bố về một chương trình tên lửa đạn đạo nào mà họ theo đuổi, nhưng vào tháng 12 năm ngoái, Bộ Quốc phòng Mỹ đa phê duyệt thương vụ bán hàng chục tên lửa đạn đạo tầm ngắn cho hòn đảo này. Nhiều quan chức cho hay, Đài Bắc đang sản xuất hàng loạt các loại vũ khí và phát triển các loại tên lửa hành trình, như Yun Feng, đủ tầm bắn đến Bắc Kinh.
Tất cả điều này là nhằm “giúp cho những chiếc lông nhím của Đài Loan dài hơn, khi mà sức mạnh quân sự của Trung Quốc đang tăng”, Wang Ting-yu, nhà lập pháp kỳ cựu thuộc đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) cho hay, đồng thời khẳng định rằng tên lửa của Đài Loan không phải là để tấn công sâu vào lãnh thổ Trung Quốc.
Một nguồn tin ngoại giao ở Đài Loan nói rằng các lực lượng vũ trang của hòn đảo này – trước đây vốn chỉ tập trung vào bảo vệ đảo và ngăn chặn một cuộc tấn công của Trung Quốc – nay đã bắt đầu tăng cường khả năng tấn công.
“Lằn ranh giữa bản chất phòng thủ và tấn công của các loại vũ khí ngày càng trở nên mờ nhạt hơn” – SCMP dẫn nguồn tin ngoại giao cho hay.
Hàn Quốc thì vốn đang trong một cuộc chạy đua tên lửa căng thẳng với Triều Tiên. Bình Nhưỡng mới đây đã thử nghiệm một mẫu tên lửa dường như là phiên bản cải tiến của KN-23 với đầu đạn 2,5 tấn mà giới chuyên gia cho là để đối trọng với đầu đnạ 2 tấn lắp trên tên lửa Hyunmoo-4 của Hàn Quốc.
 |
Hình ảnh thử nghiệm tên lửa KN-23 của Triều Tiên (Ảnh: KCNA) |
“Mặc dù Triều Tiên dường như là động lực chính đằng sau việc tăng cường sức mạnh tên lửa của Hàn Quốc, nhưng Seoul lại đang theo đuổi những tên lửa có tầm bắn xa hơn mức cần thiết để đối phó với Triều Tiên” – Kelsey Davenport, Giám đốc chính sách không phổ biến vũ khí thuộc Hiệp hội Kiểm soát Vũ trang tại Washington, nhận định.
Trong lúc cuộc đua tên lửa đang tăng tốc, giới phân tích cho rằng các loại tên lửa đáng lo ngại nhất chính là tên lửa có thể mang cả đầu đạn truyền thống lẫn đầu đạn hạt nhân. Trung Quốc, Triều Tiên và Mỹ đều đã sở hữu thứ tên lửa như vậy.
“Rất khó, nếu không nói là không thể, đánh giá xem một tên lửa đạn đạo mang đầu đạn truyền thống hay đầu đạn hạt nhân cho đến khi nó chạm vào mục tiêu” – Davenport nói, thêm rằng trong khi số lượng các tên lửa như vậy tăng dần, có nguy cơ xảy ra một đòn tấn công hạt nhân không thể đảo ngược.
Mỹ điều không lực “khủng” tập trận ở Thái Bình Dương nhằm dằn mặt Trung Quốc?
Trung Quốc ngày càng tập trận sát cửa nhà hơn, toan tính đằng sau là gì?
