Trong 2 ngày 3/3 và 4/3/2023, Chính phủ liên tiếp ra 2 văn bản mang tính sống còn với ngành y tế, đã giúp vực dậy nhiều bệnh viện (BV) sắp rơi vào cảnh “chết lâm sàng” vì thiếu vật tư, hóa chất và trang thiết bị. Đó là Nghị định số 07/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 8/11/2021 quy định về định gia hạn hiệu lực giấy phép nhập khẩu, số lưu hành trang thiết bị y tế (gọi tắt là Nghị định 07) và Nghị quyết số 30/NQ-CP về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế (gọi tắt là Nghị quyết 30).
Chính phủ kiến tạo và hành động
Vì thế, chia sẻ với VietTimes, 2 vị giám đốc 2 BV hàng đầu cả nước là BV Bạch Mai và BV Việt Đức đều hết sức phấn khởi cho biết, 2 BV đã bắt đầu hoạt động trở lại bình thường, trong đó, BV Việt Đức đã tiếp tục mổ phiên cho bệnh nhân.
GS.TS. Trần Bình Giang - Giám đốc BV Việt Đức - nhấn mạnh: Chúng tôi đánh giá rất cao việc Thủ tướng và Chính phủ đã hết sức quyết liệt giải quyết được những khó khăn vướng mắc cho ngành y tế với hai văn bản chỉ trong một tuần. Thực sự là một Chính phủ kiến tạo, Chính phủ hành động.
Là vị giám đốc kiên trì công khai việc thiếu thuốc, thiếu vật tư, hóa chất, máy móc từ đầu đến khi mọi việc được giải quyết, chỉ “để dân và cả các thầy thuốc bớt khổ, Giám đốc BV đỡ bị cắn rứt lương tâm”, PGS.TS. Đào Xuân Cơ - Giám đốc BV Bạch Mai - cũng bày tỏ: Chúng tôi rất hoan nghênh khi Thủ tướng cùng các thành viên của Chính phủ và Bộ Y tế đã vào cuộc, để 2 văn bản quan trọng trên ra đời, giúp tháo gỡ những khó khăn mà các BV đang gặp phải. Cả bệnh nhân và các BV đều phấn khởi vì Nghị định 07 và Nghị quyết 30 của Chính phủ nhanh chóng được đưa vào thực tiễn, để đảm bảo cung ứng đủ hàng hóa phục vụ việc khám, chữa bệnh trên toàn quốc.
“Cởi trói” hàng loạt vấn đề
Theo PGS.TS. Đào Xuân Cơ, Nghị định 07/2023/NĐ-CP đã cho phép nhập khẩu, thông quan các loại hóa chất, vật tư y tế, để đảm bảo có đủ hàng hóa tại Việt Nam và tạo điều kiện cho doanh nghiệp cung cấp hàng cho các BV.
 |
PGS.TS. Đào Xuân Cơ - Giám đốc BV Bạch Mai |
PGS.TS. Đào Xuân Cơ nhấn mạnh những điểm “cởi trói” của Nghị quyết 30 trong việc tháo gỡ khó khăn cho các BV: Cho phép việc thí điểm máy đặt máy mượn tại BV sau khi trúng thầu vật tư hóa chất được kéo dài thời gian phục vụ khám và điều trị cho người bệnh và bệnh nhân được thanh toán bảo hiểm y tế (BHYT). Nút thắt trong thủ tục mua sắm đấu thầu ở các BV đã được gỡ bỏ khi Nghị quyết 30 cho phép bỏ quy định phải có ba báo giá.
“Với việc tháo gỡ hết sức quan trọng này, người bệnh được hưởng lợi và BV thì có vật tư, hóa chất, máy móc để phục vụ hoạt động khám, chữa bệnh”- Giám đốc BV Bạch Mai phấn khởi.
Các quy định mới của Chính phủ cho phép sử dụng các thiết bị y tế cho, biếu, tặng, trong đó có số trang thiết bị mà lực lượng y tế đã được các doanh nghiệp, nhà hảo tâm tặng trong đợt dịch Covid-19 - chưa cần làm thủ tục sở hữu, vẫn được đưa vào khám, chữa bệnh BHYT. Với các máy móc liên doanh liên kết mà các BV đã ký hợp đồng, quy định mới của Chính phủ cũng cho phép thanh toán BHYT cho bệnh nhân sử dụng.
PGS.TS. Đào Xuân Cơ chia sẻ: Việc Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành liên quan như Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - Đầu tư nhanh chóng soạn thảo và ban hành các văn bản pháp luật liên quan đến việc quản lý mua sắm vật tư, hóa chất, trang thiết bị, thuốc phục vụ khám, chữa bệnh chính là những biện pháp căn cơ, lâu dài, để giúp các BV đảm bảo hoạt động đúng luật.
Giám đốc BV Bạch Mai cũng tâm sự: Mặc dù được Chính phủ và Bộ Y tế quan tâm tháo gỡ bằng Nghị định 07 và Nghị quyết 30, nhưng các BV sẽ phải tuân thủ quy định của pháp luật để mua sắm vật tư, hóa chất, trang thiết bị đảm bảo chất lượng, chứ kiên quyết không dựa vào sự cho phép để trục lợi. Các công ty, doanh nghiệp cung cấp hàng hóa cho các BV cũng phải chịu trách nhiệm cung ứng đủ số lượng, chất lượng và giá cả hợp lý, đặc biệt là phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Gỡ các nút thắt
Trao đổi với VietTimes, GS.TS. Trần Bình Giang cũng hào hứng: Với 2 văn bản tháo gỡ khó khăn của Chính phủ, BV Việt Đức đã sẵn sàng trở lại hoạt động bình thường.
 |
GS.TS. Trần Bình Giang - Giám đốc BV Việt Đức |
GS. Trần Bình Giang phân tích: Với Nghị định 07, việc thiếu vật tư, hóa chất đã được giải quyết. Hàng hóa nhập vào phải có giấy phép nhập khẩu, giấy phép lưu hành, nhưng hiện thời hạn lưu hành giấy phép đã hết mà không được gia hạn, nên các BV đã ký hợp đồng cũng không thể mua được. Nay, với quy định mới, giấy phép hết hạn được tự động kéo dài đến năm 2024, sau đó chuyển sang hậu kiểm.
Còn về các máy móc đặt tại các BV, thì nay Chính phủ cho phép, sau khi đấu thầu mua hóa chất công khai, các BV được dùng máy của đơn vị bán hóa chất mang đến và được thanh toán BHYT cho bệnh nhân. Các máy cho, tặng, biếu cũng được đưa vào tài sản công dù chưa xác lập được sở hữu.
Về các máy liên doanh liên kết: Trước đây, khi hết hợp đồng, các doanh nghiệp cho tặng lại BV nhưng BV không xác định được khấu hao còn bao nhiêu, dù chất lượng còn tốt, nên không thể biến thành sở hữu công được. Quy định mới cho phép vẫn được tiếp tục sử dụng và được BHYT thanh toán.
Cũng như Giám đốc BV Bạch Mai, Giám đốc BV Việt Đức rất phấn khởi khi quy định mới đã không còn bắt buộc phải có 3 giấy báo giá như trước vì thực tế không thể. Theo GS. Giang, BV có máy CT bị hỏng bóng (trị giá hơn một tỷ đồng) và chỉ có bóng của hãng máy đó mới lắp được, nên không thể có ba giấy báo giá được. Nên hiện đã cho phép được sử dụng một hoặc hai báo giá để đấu thầu sau khi đăng tải công khai trên cổng thông tin 10 ngày. Hết thời gian thông báo mời chào giá, chủ đầu tư căn cứ số báo giá nhận được để làm cơ sở xây dựng giá gói thầu.
 |
Việc mổ phiên ở BV Việt Đức đã trở lại bình thường |
Vật tư, hóa chất, dụng cụ cùng có tác dụng nhưng do nhiều hãng sản xuất khác nhau, thì nay Chính phủ đã cho phép Hội đồng khoa học của BV xác định sử dụng loại nào để BV mua.
Có chung ý thức trách nhiệm như Giám đốc BV Bạch Mai, GS.TS. Trần Bình Giang cũng nhấn mạnh: Các văn bản của Chính phủ đã giao trách nhiệm rất lớn cho những người quản lý BV và đòi hỏi lãnh đạo các BV cũng phải mua được đồ tốt, giá cả phù hợp, tránh lợi dụng để móc ngoặc, tham ô tham nhũng lợi ích nhóm.
