Một ca cấp cứu được đưa vào Bệnh viện (BV) Hữu nghị Việt Đức. Toàn bộ phim chụp cùng kết quả các xét nghiệm lập tức được chuyển qua đường truyền đến PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh - Phó Giám đốc BV Hữu nghị Việt Đức - đang trong chuyến công tác ở Lào Cai, để ra quyết định cuối cùng cho ca phẫu thuật. Sự nhanh chóng đầy hiệu quả này là kết quả của việc BV Hữu nghị Việt Đức đã sớm ứng dụng 100% công nghệ thông tin (CNTT), chuyển đổi số vào hoạt động khám, chữa bệnh (KCB). Với mong muốn mang đến bạn đọc những thông tin về bước tiến này ở BV ngoại khoa hàng đầu của Việt Nam, VietTimes đã có cuộc trao đổi với PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh về công tác chuyển đổi số của BV.
Là BV ứng dụng CNTT rất sớm, khi gần 20 năm trước đã thực hiện KCB từ xa và nhờ đó, nhiều ca bệnh cực kỳ nguy hiểm đã được cứu sống. Ông có thể cho biết, giờ đây, công tác chuyển đổi số của BV ra sao?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: Chuyển đổi số là vấn đề mà BV Hữu nghị Việt Đức ấp ủ từ lâu và nay, trở thành xu thế tất yếu, nhất là khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt "Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Vì thế, BV đã nhanh chóng “nhập cuộc” với việc áp dụng 100% chuyển đổi số trong quá trình KCB.
Để phục vụ người dân tốt nhất, BV đã thực hiện đề tài khoa học cấp Nhà nước “Nghiên cứu, ứng dụng phương pháp quản trị tinh gọn tích hợp số hóa dịch vụ KCB” với việc tự động chọn trình tự chẩn đoán hình ảnh theo phương pháp tối ưu, điều tiết người bệnh cho các phòng khám theo thuật toán hợp lý, để giảm tối đa thời gian chờ đợi của bệnh nhân. Đây là điểm mới của việc ứng dụng CNTT trong quy trình KCB ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, BV đã đẩy mạnh các giải pháp CNTT trong việc quản lý, từ đặt lịch hẹn người bệnh khám và tái khám, số hóa bệnh án và sổ khám bệnh, phân luồng bệnh nhân để giảm chi phí, giảm thời gian chờ đợi, đến toàn bộ quy trình quản lý dược, để giảm tối đa việc nhầm lẫn, thất thoát và quá hạn thuốc.
BV cũng ứng dụng giải pháp công nghệ trong toàn chuỗi KCB và kết nối với các khâu: Xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, ra y lệnh, chăm sóc, theo dõi điều trị, đặt hẹn, tư vấn, tái khám; đa dạng hóa các hình thức thanh toán không tiền mặt (POS, QR Code, Ví điện tử, Quẹt thẻ ngân hàng, Chuyển khoản, tiếp nhận trên phần mềm HIS vv…
Ngoài việc đăng ký khám bệnh tại chỗ, nhiều năm qua, BV đã có tổng đài 19001902 đặt lịch khám, đăng ký online qua các ứng dụng đặt khám Bookingcare, Deepcare và đang xây dựng đăng ký qua App của BV.
BV Hữu nghị Việt Đức là một trong các đơn vị đi đầu trong liên thông kết quả xét nghiệm giữa các BV. Hiện BV đã áp dụng hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh (PACS) để thay thế việc in phim hay chưa, thưa ông?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: BV đã có hệ thống PACS để quản lý lưu trữ và truyền tải hình ảnh, giúp các bác sĩ nhanh chóng xem được kết quả chụp chiếu của người bệnh, rút ngắn thời gian khám bệnh và thời gian chờ đợi.
Năm 2017, ngay khi Bộ Y tế Ban hành danh mục xét nghiệm áp dụng để liên thông, công nhận kết quả xét nghiệm giữa các BV, BV Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện liên thông theo nguyên tắc công nhận kết quả của các BV có phòng xét nghiệm đạt cùng mức chất lượng.
Mặc dù đã có hệ thống PACS, nhưng BV vẫn phải in phim vì nhiều lý do: Nhiều BV chưa liên thông hệ thống PACS; nhiều bệnh nhân không có điện thoại thông minh, hoặc không biết sử dụng điện thoại; đa phần bệnh nhân đến BV Hữu nghị Việt Đức đều rất nặng, liên quan đến nhiều chuyên khoa, sau mổ có thể đưa về tuyến dưới điều trị, nên cần in phim để các bác sĩ tuyến dưới thuận lợi hơn khi tiếp nhận bệnh nhân.
Chuyển đổi số giúp BV cũng như bệnh nhân được hưởng lợi, nhưng cũng đặt ra rất nhiều thách thức. Ông có thể chia sẻ về những khó khăn trong quá trình chuyển đổi số của BV Hữu nghị Việt Đức?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: Khó khăn lớn nhất trong việc chuyển đổi số ở BV là kinh phí đầu tư, khi hiện nay giá của các dịch vụ y tế chưa bao gồm chi phí CNTT; nguồn nhân lực IT tại BV cũng như nhiều cơ sở KCB khác không chuyên sâu về chuyển đổi số trong ngành y tế. Vì còn nhiều mới mẻ nên việc ứng dụng CNTT, tiến trình chuyển đổi số bước đầu cũng nhiều khó khăn với đội ngũ cán bộ y tế, đặc biệt là người lớn tuổi.
Là BV quan tâm rất sớm đến ứng dụng CNTT và chuyển đổi số, ông có thể “bật mí” về việc đầu tư của BV Hữu nghị Việt Đứccho lĩnh vực này?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: Trong xu hướng hiện nay, việc áp dụng CNTT vào hoạt động tại BV là nhiệm vụ hết sức quan trọng, nên được BV ưu tiên hàng đầu. Để đáp ứng nhu cầu quản lý tối đa của BV, kinh phí dành cho CNTT phải rất lớn. Tuy nhiên, nguồn kinh phí của BV còn hạn hẹp, do giá viện phí chưa được tính đủ các yếu tố cấu thành, nên việc đầu tư cho CNTT chủ yếu dựa vào ngân sách Nhà nước và một phần từ Quỹ Phát triển hoạt động sự nghiệp của BV. Từ 2020 đến nay, mỗi năm, BV đã đầu tư cho lĩnh vực CNTT 100 tỉ đồng, trong đó, Quỹ Phát triển hoạt động sự nghiệp khoảng 3 tỉ đồng/năm, số tiền còn lại do nguồn ngân sách, vốn ODA và từ đề tài nghiên cứu.
Từ mấy năm trước, BV đã có tổng đài để người dân đặt lịch khám trước qua online, để giảm thời gian chờ đợi. Ông có thể chia sẻ về số liệu người đến khám/tái khám đăng ký qua tổng đài, qua App… của BV?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: BV có Trung tâm chăm sóc khách hàng đa kênh trực tuyến (tổng đài chăm sóc khách hàng 19001902; fanpage, website, zalo, tiktok, youtube,…) và hiện đang triển khai App BV nhằm giảm thời gian chờ đợi của người bệnh. Hiện, mỗi ngày, BV tiếp nhận gần 2.000 bệnh nhân đến khám và điều trị nhưng số đặt lịch trước qua Tổng đài 19001902 từ 1/1/2022 đến 30/11/2022mới chỉ có 9.255 người.
Theo ông, lý do gì khiến bệnh nhân chưa quan tâm tới việc đặt lịch khám trước để tránh phải chờ đợi? Bệnh nhân có bảo hiểm y tế đặt số trước có được ưu tiên gì?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: Nếu người bệnh đăng ký khám theo yêu cầu sẽ được vào hàng ưu tiên lấy số UT001 và vào cửa ưu tiên số 01, 03. Nếu người bệnh đăng ký khám bảo hiểm y tế theo yêu cầu sẽ được ưu tiên và phát số BHYC001 vào cửa ưu tiên số 10.
Việc đặt lịch trước vừa giúp bệnh nhân không mất thời gian chờ đợi, mà còn giúp bác sĩ chủ động hơn trong công việc, BV cũng giảm tải và có thể giải quyết được những bất cập trong quá trình KCB. Tuy nhiên, chưa đến 10 ngàn người đăng ký khám qua tổng đài trong năm 2022, cho thấy, bệnh nhân chưa mặn mà với việc này.
Có nhiều lý do: Nhiều người vẫn có thói quen đến tận nơi xếp hàng; nhiều người dân chưa biết đến hình thức đăng ký online; cũng nhiều người chưa có điện thoại, không biết sử dụng điện thoại vv…dẫn đến hàng ngày vẫn có rất đông người đến xếp hàng tại BV từ 4-5h sáng để chờ khám.
BV cũng có nhiều hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, nhưng nhiều người vẫn mang tiền mặt đi và có thể xảy ra tình trạng mất cắp.
Do đó, chuyển đổi số cũng cần phải 2 phía mới hiệu quả. BV ứng dụng CNTT, chuyển đổi số đầy đủ, nhằm rút gọn quy trình KCB, nhưng người dân cũng phải có hiểu biết tương ứng về CNTT mới có hiệu quả.
BV Hữu nghị Việt Đức đã có những bước đi về chuyển đổi số sớm và nhanh. Ông có thể cho biết một số kết quả sau khi BV thực hiện chuyển đổi số?
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khánh: Quá trình chuyển đổi số tác động, làm thay đổi các hoạt động theo ba nhóm nội dung chính: Cách thức lãnh đạo, quản lý, chỉ đạo điều hành và ra quyết định chính xác, kịp thời, hiệu quả; tác động trực tiếp đến việc cung cấp và tiếp cận dịch vụ y tế từ phương thức truyền thống sang phương thức dựa trên nền tảng công nghệ số, góp phần đẩy mạnh việc cung cấp và tiếp cận dịch vụ y tế nhanh chóng, kịp thời, mọi lúc, mọi nơi; tác động tới cách thức làm việc, giao tiếp của đội ngũ cán bộ, thầy thuốc và người lao động, chuyển đổi phương thức làm việc từ môi trường truyền thống sang môi trường số, hình thành “người thầy thuốc số”.
Hiện, toàn bộ hoạt động về chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm ở BV đã được số hóa. Bác sĩ có thể ngồi ở tầng 10 đọc kết quả, không cần phải chạy xuống tầng 1 như trước. Toàn bộ quy trình khám và điều trị của bệnh nhân cũng đều được lưu trong bệnh án điện tử, có cơ sở dữ liệu để phục vụ việc khám, điều trị cho bệnh nhân. Trước đây, bệnh nhân đến khám phải chờ lâu, nay thời gian chờ đợi của bệnh nhân giảm hẳn, bác sĩ chủ động được công việc và BV có thể sẵn sàng bố trí thêm người khi có đông bệnh nhân. Trong phẫu thuật, điều trị, nhờ ứng dụng CNTT, chuyển đổi số mà chất lượng được nâng lên, hệ số an toàn cao hơn, giảm thời gian và chi phí điều trị cho bệnh nhân.
Xin cảm ơn ông đã chia sẻ!
Nội dung: Thanh Hằng
Trình bày: Văn Lâm