|
|
| Ảnh vệ tinh chụp ngày 2/6 cho thấy một số máy bay bị hư hại sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine tại căn cứ Belaya ở tỉnh Irkutsk, cách biên giới Ukraine-Nga khoảng 4.500 km. Ảnh: Reuters. |
Chiến dịch táo bạo của tình báo Ukraine
Justin Bronk, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Quân sự Hoàng gia Thống nhất (RUSI) ở Anh, cho biết cuộc tấn công là "một thành công đáng kinh ngạc đối với lực lượng đặc nhiệm Ukraine". CNN cũng đã đưa chi tiết về chiến thuật tấn công của Ukraine.
Hiện nay Nga vẫn nắm giữ ưu thế trên không so với Ukraine mặc dù các đồng minh của Ukraine đã cung cấp một số hệ thống tên lửa tầm xa, chẳng hạn như Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS) của Mỹ và tên lửa tầm xa Storm Shadow do Anh và Pháp cùng phát triển, nhưng không hệ thống nào có tầm bắn đủ để tấn công các mục tiêu ở sâu như vậy tại Nga.
Mặc dù Ukraine đã từng sử dụng UAV tầm xa để tấn công các mục tiêu ở Nga, bao gồm cả Moscow, nhưng tốc độ bay chậm của các UAV khiến chúng dễ bị hệ thống phòng không của Nga bắn hạ.
Điều thực sự cho thấy sự táo bạo của chiến dịch “Mạng nhện” này của Ukraine là, thay vì cố gắng điều khiển UAV bay đường dài từ biên giới đến mục tiêu, Ukraine đã lén đưa các UAV vào Nga đến gần mục tiêu và tiến hành cuộc tấn công trực tiếp tại chỗ.
Theo Cục An ninh Ukraine (SBU), các máy bay không người lái đã được các điệp viên của họ tuồn lậu vào Nga. Vào một thời điểm nào đó, rất có thể là sau khi vào Nga, các UAV đã được giấu trong các khay gỗ di động.
Phía Ukraine không tiết lộ cách họ có thể đưa những chiếc xe đến gần các mục tiêu quân sự cực kỳ nhạy cảm của Nga mà không bị phát hiện như thế nào, nhưng các tin trên truyền thông Nga cho thấy quá trình này tương đối đơn giản.
Các kênh Telegram của Nga như “Baza” và “Astra” đều đưa tin những chiếc xe tải này được người đàn ông Ukraine sống ở Nga mua, người này chỉ việc thuê bốn tài xế lái những chiếc xe đến đậu tại các địa điểm đã định.
Cả phía Nga và Ukraine chưa bình luận về thông tin này, nhưng hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti đưa tin nói chính quyền ở Irkutsk đang tìm kiếm một người đàn ông bị tình nghi có liên quan đến vụ tấn công có tên trùng với tên mà “Baza” và “Astra” đã đưa.
Cục an ninh Ukraine SBU cho biết các điệp viên của họ tham gia vào chiến dịch này đã trở về Ukraine an toàn trước khi cuộc tấn công bắt đầu. Ông Zelensky nói thêm rằng các điệp viên này đã hoạt động đồng thời ở nhiều khu vực của Nga nằm trải trên ba múi giờ.
Sự chủ quan và những điểm yếu về phòng không của Nga
Trang tin Chinatimes ngày 3/6 đăng bài phân tích, cho rằng: Cuộc tấn công nhắm vào 4 căn cứ không quân nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó xa nhất là căn cứ Belaya ở tỉnh Irkutsk, cách biên giới Ukraine-Nga khoảng 4.500 km. Các mục tiêu khác bao gồm căn cứ Olenya, gần Murmansk ở Vòng Bắc Cực, cách Ukraine hơn 2.000 km; căn cứ Diaghilev ở tỉnh Ryazan, cách biên giới khoảng 520 km; và sân bay quân sự Ivanovo, cách biên giới khoảng 800 km được sử dụng cho máy bay vận tải của Nga.
Chính khoảng cách cực xa của các căn cứ này so với biên giới Ukraine-Nga đã khiến việc phòng thủ của Nga trở nên lơ là. Những máy bay có giá trị nhất của Nga để tại căn cứ Belaya thường được đỗ trực tiếp trên đường băng ngoài trời, có thể nhìn thấy rõ trong các hình ảnh vệ tinh công cộng và thậm chí có thể thấy rõ trên Google Maps.
Người Nga dường như cho rằng chỉ riêng khoảng cách nằm xa biên giới cũng đủ để bảo vệ những máy bay này khỏi các cuộc tấn công của Ukraine.
Hệ thống radar và phòng không của các căn cứ không quân Nga này không được chuẩn bị để đối phó với các cuộc tấn công bất ngờ và tầm thấp như vậy.
Cách hiệu quả duy nhất để đánh chặn các cuộc tấn công kiểu như vậy là sử dụng súng máy hạng nặng. Nhưng các căn cứ không quân bị Ukraine tấn công lần này không triển khai súng máy hạng nặng hoặc có cũng không thể phản ứng kịp thời. Các nghiên cứu chỉ ra rằng có lẽ vì Nga không lường trước được kiểu tấn công này.
Phía Nga đã cố gắng hạ thấp mức độ nghiêm trọng của vụ tấn công, nói rằng “các vụ tấn công ở các vùng Ivanovo, Ryazan và Amur đã bị đẩy lùi”, nhưng trong các vụ tấn công ở các vùng Murmansk và Irkutsk, "một số máy bay đã bốc cháy, nhưng đám cháy đã được dập tắt”.
Phía Nga cho biết không có thương vong về người. Tuy nhiên, cho dù những nỗ lực hạ thấp mức độ nghiêm trọng của vụ việc của chính quyền, một số blogger quân sự nổi tiếng của Nga đã công khai chỉ trích, nói rằng vụ tấn công đã gây ra "thiệt hại bi thảm" cho toàn bộ đội bay của không quân Nga và phê phán đây là hậu quả của "sự cẩu thả mang tính phạm tội hình sự".