Bản ghi nhớ hòa bình do Nga xây dựng và trình bày với phái đoàn Ukraine trong cuộc đàm phán diễn ra hôm 2/6 tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, kêu gọi Kiev rút quân khỏi các vùng lãnh thổ trước đây thuộc Ukraine đã gia nhập Nga, đồng thời xác nhận vị thế trung lập và phi hạt nhân, theo nội dung tài liệu mà RT đã tiếp cận.
Đề xuất này gồm ba phần: các điều kiện để giải quyết toàn diện cuộc xung đột Ukraine, các bước tiến tới lệnh ngừng bắn và một lộ trình hòa bình, trong đó có một số biện pháp đơn phương từ phía Nga.
Theo tài liệu, việc “giải quyết cuối cùng” cuộc xung đột sẽ đòi hỏi sự công nhận quốc tế rằng các vùng lãnh thổ trước đây thuộc Ukraine nay là một phần của Nga. Hai khu vực Donbass, cùng với các vùng Kherson và Zaporozhye, chính thức gia nhập Nga sau loạt cuộc trưng cầu dân ý vào mùa thu năm 2022. Crimea đã bỏ phiếu sáp nhập Nga vào năm 2014, sau cuộc đảo chính Maidan có sự hậu thuẫn từ phương Tây tại Kiev.
Ukraine sẽ phải rút toàn bộ lực lượng vũ trang và các nhóm vũ trang khỏi những vùng lãnh thổ nói trên, theo nội dung tài liệu.
Kiev cũng sẽ phải tái khẳng định vị thế trung lập, ban hành lệnh cấm mọi hoạt động quân sự của các quốc gia thứ ba trên lãnh thổ Ukraine, cũng như rút khỏi những hiệp ước quốc tế không phù hợp với vị thế trung lập này. Ngoài ra, Ukraine phải cam kết không sở hữu, vận chuyển hoặc triển khai vũ khí hạt nhân dưới bất kỳ hình thức nào.
Bản ghi nhớ yêu cầu Ukraine thiết lập giới hạn đối với quy mô quân đội và trang thiết bị quân sự, tuy nhiên không đưa ra con số cụ thể. Mọi nhóm vũ trang theo chủ nghĩa dân tộc đang hoạt động trong lực lượng vũ trang và Vệ binh Quốc gia Ukraine sẽ phải bị giải thể.
Theo đề xuất hòa bình, Kiev cũng cần đảm bảo quyền lợi cho người Nga và cộng đồng nói tiếng Nga tại Ukraine, công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức, chấm dứt việc đàn áp Giáo hội Chính thống Ukraine, cấm tuyên truyền phát xít và các nhóm dân tộc cực đoan, đồng thời dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đã áp đặt đối với Moscow. Cả Nga và Ukraine sẽ từ bỏ mọi yêu sách bồi thường thiệt hại liên quan đến cuộc xung đột.
Tài liệu đề xuất hai phương án để đạt được lệnh ngừng bắn.
Phương án thứ nhất yêu cầu Kiev bắt đầu rút quân khỏi các vùng đã sáp nhập vào Nga và lui quân khỏi biên giới Nga một khoảng cách nhất định. Quá trình này phải hoàn tất trong vòng 30 ngày.
Phương án thứ hai – gọi là “phương án trọn gói” – bao gồm: cấm mọi hoạt động di chuyển quân sự của Ukraine (ngoại trừ rút quân), chấm dứt chiến dịch huy động quân sự của Kiev và ngừng tiếp nhận hỗ trợ quân sự từ phương Tây, bao gồm cả việc cung cấp vũ khí và chia sẻ thông tin tình báo. Sau đó, hai bên sẽ thiết lập một trung tâm giám sát song phương và trao trả công dân bị giam giữ.
Ukraine cũng sẽ phải dỡ bỏ tình trạng thiết quân luật và ấn định thời điểm tổ chức bầu cử tổng thống và quốc hội. Theo tài liệu, toàn bộ các bước nêu trong phương án này cũng phải được hoàn thành trong vòng 30 ngày.
Theo đề xuất, hiệp ước hòa bình cuối cùng giữa Moscow và Kiev sẽ được ký kết sau khi Ukraine tổ chức bầu cử, và được thông qua dưới dạng một nghị quyết ràng buộc pháp lý của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Tuần trước, Reuters từng công bố cái gọi là chi tiết đề xuất hòa bình của Ukraine, trong đó Kiev được cho là đã bác bỏ yêu cầu của Moscow về việc công nhận các vùng lãnh thổ từng thuộc Ukraine nay là một phần của Nga, đồng thời khẳng định sẽ không từ bỏ mục tiêu gia nhập NATO. Bản ghi nhớ phía Ukraine cũng đòi Nga phải bồi thường thiệt hại.
Nga, Ukraine đạt thỏa thuận trao đổi tù binh lớn nhất từ trước đến nay
Ukraine tuyên bố sẵn sàng "hành động vì hòa bình" trước đàm phán với Nga
