"Bàn tay Thần chết": Ông Medvedev nhắc tên hệ thống hủy diệt trong cuộc khẩu chiến với ông Trump

Hệ thống Perimeter (hệ thống "Bàn tay thần chết") hay còn gọi là Dead Hand là một cơ chế răn đe hạt nhân phát triển từ thời Liên Xô, với khả năng tự động phóng tên lửa hạt nhân nếu bộ chỉ huy Nga bị tê liệt.

Được vận hành từ tháng 1/1985, hệ thống này vẫn hoạt động đến ngày nay với chức năng đảm bảo trả đũa ngay cả khi ban lãnh đạo quốc gia bị tiêu diệt.

Perimeter hoạt động dựa trên nhiều loại cảm biến: phát hiện tia sáng, bức xạ, chấn động mặt đất và áp suất. Khi hệ thống phát hiện dấu hiệu tấn công hạt nhân và mất liên lạc với Moscow, nó sẽ gửi lệnh phóng qua tên lửa chỉ huy đến silo tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) của Nga, đảm bảo một đòn trả đũa tự động được kích hoạt ngay cả khi con người không thể tác động.

Lời đe dọa của ông Medvedev và phản ứng của ông Trump

Trong đợt căng thẳng giữa Tổng thống MyxDonald Trump và cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev (hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga), ông Medvedev đã nhiều lần nhắc đến "Dead Hand" như một cảnh báo nguy hiểm nếu Mỹ vượt lằn ranh đỏ.

Sau khi ông Trump đặt hạn chót cho Nga phải đồng ý đàm phán hòa bình Ukraine vào ngày 8/8 tới đây, ông Medvedev đã phản ứng: “Mỗi tối hậu thư mới là một bước tiến đến chiến tranh. Hãy nhớ lấy Dead Hand…nguy hiểm hơn ông tưởng”.

Ngày 1/8, ông Trump thông báo đã ra lệnh điều 2 tàu ngầm hạt nhân tới vị trí chiến lược gần Nga như một biện pháp phòng ngừa trước những lời đe dọa của Medvedev. Ông Trump gọi các phát ngôn đó là “khiêu khích” và nhấn mạnh đây là hành động cho sự an toàn của công dân Mỹ.

Việc điều động tàu ngầm hạt nhân, nếu xác thực, là dấu hiệu mạnh mẽ nhất từ Mỹ kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra. Nó phản ánh một cuộc đối đầu hạt nhân tiềm năng giữa Washington và Moscow.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng đây không phải hành động quân sự thực, mà là tín hiệu chính trị rõ ràng nhằm cảnh tỉnh Nga trước nguy cơ "phát ngôn vượt giới hạn".

Tại sao Dead Hand vẫn là "lá bài cuối cùng" của Nga?

Đây là hệ thống được phát triển từ thời Liên Xô, kích hoạt trong trường hợp ban lãnh đạo và cơ sở chỉ huy bị tiêu diệt hoặc mất liên lạc. Khi được kích hoạt, hệ thống này sẽ tự động phóng hàng loạt tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) mà không cần mệnh lệnh của con người – đúng nghĩa là “kịch bản ngày tận thế”.

Tính đến năm 2024, Nga sở hữu khoảng 5.889 đầu đạn hạt nhân (theo Liên đoàn các Nhà khoa học Mỹ – FAS), trong đó hơn 1.600 đầu đạn đã triển khai trên tên lửa đạn đạo và máy bay ném bom. Nhiều đầu đạn trong số này được cho là kết nối với Dead Hand.

Hơn 300 tên lửa đạn đạo liên lục địa, có thể tấn công bất kỳ nơi nào trên thế giới trong vòng 30 phút.

Ngoài ra, Nga đang triển khai một loạt vũ khí chiến lược mang tính đột phá, được Tổng thống Vladimir Putin gọi là “không thể đánh chặn”, như:

RS-28 Sarmat (“Satan-2”) – ICBM siêu nặng, có thể mang 10–15 đầu đạn độc lập, đủ sức phá hủy cả một quốc gia.

Avangard – đầu đạn siêu vượt âm (hypersonic glide vehicle), tốc độ gấp 20 lần âm thanh.

Poseidon – ngư lôi hạt nhân không người lái, di chuyển dưới đáy biển, có thể gây sóng thần phóng xạ nhấn chìm các thành phố ven biển như New York, London, Tokyo.

Burevestnik – tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân, có tầm bay “vô hạn” và khả năng xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ.

Thông điệp về “ngày tận thế” được đưa ra không đơn thuần là để kích hoạt hệ thống này, mà chủ yếu nhằm răn đe: Đảm bảo rằng nếu Nga bị tấn công bằng vũ khí hạt nhân hoặc bị đe dọa tồn vong, nó sẽ kéo theo kẻ thù xuống mồ cùng mình (học thuyết MAD – mutually assured destruction). Nó cũng gửi thông điệp đến Mỹ và NATO rằng không có chiến thắng hạt nhân nào có thể xảy ra mà không phải trả giá bằng thảm họa toàn cầu.

Mức độ nguy hiểm và hệ quả

Hậu quả từ Dead Hand có thể vượt ngoài kiểm soát nếu hệ thống hoạt động do sự cố kỹ thuật, báo động giả từ cảm biến, hoặc thời điểm căng thẳng cực đoan — nguy cơ một sai lệch dẫn đến kịch bản tận thế không thể loại trừ.

Việc lời đe dọa từ Medvedev bị coi là tín hiệu cho “Ẩn họa nhỏ nhưng nghiêm trọng” khiến Trump phải phản ứng bằng biện pháp này cho thấy nguy cơ leo thang hạt nhân trong xung đột Ukraine đang bị xem nhẹ.

Tổng hợp