Vài ngày sau khi vụ ám sát cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe xảy ra giữa lúc ông đang có bài phát biểu vận động chiến dịch trên đường phố, công tác an ninh tại sự kiện đã trở thành tâm điểm gây chú ý, theo hãng Nikkei.
Nhiều câu hỏi được đặt ra về các vòng bảo đảm an ninh, trong đó làm thế nào mà nghi phạm có thể đến sát ông Abe đến vậy, hay tại sao các nhân viên an ninh không thể nhảy vào bảo vệ ông trong khoảng thời gian 3 giây giữa phát súng đầu tiên và phát súng thứ hai.
Nhiều đoạn video về vụ tấn công cho thấy vào khoảng 11h30 sáng thứ Sáu tuần trước, nghi phạm nổ súng, Tetsuya Yamagami, đã lẩn trốn phía sau ông Abe, lúc đó đang phát biểu trước đám đông. Yamagami sau đó tiến đến vị trí chỉ cách ông Abe có vài mét, và một tiếng nổ vang lên, kéo theo một cột khói trắng.
Ông Abe bị bất ngờ và ngoảnh ra sau sau phát súng đầu tiên. 3 giây sau, một tiếng súng khác vang lên và vị cựu Thủ tướng 67 tuổi gục xuống.
Các đoạn video về vụ việc được đăng tải trên nhiều nền tảng mạng xã hội. Chúng không cho thấy bất cứ sự hiện diện nào của cảnh sát xung quanh ông Abe – dù là bao quanh ông như một hàng rào bảo vệ hay đổ xô đến bảo vệ ông như lá chắn sống sau phát bắn đầu tiên.
Lúc bấy giờ, một sĩ quan cảnh sát cố gắng sử dụng chiếc túi của mình – dường như có khả năng chống đạn – như tấm lá chắn, nhưng anh ta lại không làm vậy trước phát bắn thứ hai.
Lực lượng an ninh góp mặt tại sự kiện này bao gồm 1 sĩ quan đến từ Cục Cảnh sát Tokyo và các sĩ quan khác đến từ lực lượng cảnh sát tỉnh Nara. Vậy có gì sai sót?
Nikkei dẫn lời một lãnh đạo lực lượng cảnh sát Tokyo, từng có kinh nghiệm đảm bảo an ninh các sự kiện vận động chiến dịch, nói rằng sự kiện vừa qua dường như thiếu công tác chuẩn bị. Theo cảnh sát Nara, sự kiện vận động của ông Abe được thông báo trước từ hôm thứ Năm (7/7) và chỉ vài giờ trước khi sự kiện diễn ra hôm thứ Sáu (8/7), nó mới được cục cảnh sát Nara phê duyệt.
Các sĩ quan cảnh sát của Nara nói trong một cuộc họp báo tổ chức sau khi vụ nổ súng xảy ra rằng, họ có “đủ thời gian” để chuẩn bị sự kiện, nhưng các đoạn video được đăng tải lại cho thấy một khoảng trống lớn đằng sau lưng ông Abe – một điểm mù – mà không được bảo vệ.
“Vấn đề ở đây là nhân viên an ninh đã cho phép một cá nhân mang theo vật thể khả nghi tiếp cận ở khoảng cách gần,” lãnh đạo lực lượng cảnh sát Tokyo nói. “Đáng lẽ ra theo quy trình cần phải kiểm tra xem có điểm mù nào xung quanh vị trí ông Abe đứng phát biểu hay không, và kiểm tra những nơi mà một người có thể cài đặt vật thể đáng nghi (như bom).”
Koichi Ito, cựu sĩ quan thuộc Đội tấn công nhanh thuộc lực lượng cảnh sát Tokyo, nói rằng phản ứng của lực lượng an ninh sau phát súng đầu tiên chính là vấn đề lớn.
Nguyên tắc cơ bản nhất của các sĩ quan cảnh sát lúc đang làm nhiệm vụ bảo vệ yếu nhân là phải lao nhanh tới người cần bảo vệ, hạ thấp đầu của họ xuống và dẫn họ thoát khu vực hiện tại bất cứ khi nào cảm thấy điều gì bất thường xảy ra. Chúng ta không thấy điều này sau khi phát súng thứ nhất vang lên, ông Ito nói.
“Ngay cả khi những hành động như vậy được thực hiện mà cuối cùng không có mối đe dọa nào, thì phản ứng đầu tiên vẫn là điểm then chốt với mọi nhân viên an ninh. Những phản ứng tại hiện trường vụ nổ súng vừa qua là không đủ,” ông nói.
Các sự kiện phát biểu vận động chiến dịch thường được thông báo trước trên mạng xã hội và các nền tảng khác nhằm thu hút số lượng lớn người dân. Ông Abe cũng công khai lịch trình của mình trên tài khoản Twitter. Có thông tin rằng, có khả năng Yamagami đã ở Okayama trong hôm 7/7, cùng ngày và cùng nơi mà ông Abe có một bài phát biểu khác.
Để so sánh, các bài phát biểu vận động chiến dịch ở Mỹ thường được tổ chức bên trong các tòa thị chính hoặc sân vận động, theo ông Takuma Ohamazaki, một cố vấn bầu cử. Những địa điểm như vậy dễ đảm bảo an ninh hơn – ví dụ như kiểm tra túi xách của những người tham gia lúc họ đi vào.
“Ở Nhật Bản, các chính trị gia thường đi tới các góc phố để phát biểu, nhằm tạo cảm giác gần gũi hơn với cử tri, kể cả khi cuộc đua giữa họ có trở nên căng thẳng,” ông nói
Cách mà các chính trị gia thực hiện chiến dịch cần phải được đánh giá lại, ông nói thêm.
Ông Tomoaki Onizuka, người đứng đầu lực lượng cảnh sát Nara, nói trong cuộc họp báo hôm 9/7 rằng “nếu nhìn tổng thể thì thấy có nhiều vấn đề” trong việc chuẩn bị an ninh cho ông Abe.
Cục Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản sẽ đánh giá các quy trình và vấn đề trong khâu tổ chức an ninh của sự kiện chiến dịch của ông Abe.
“Cảnh sát nên xem xét lại và làm rõ vụ việc, từ đó giải thích cho người dân tại sao lại để vụ nổ súng xảy ra,” ông Shinichi Ito, chủ một công ty an ninh, nói.
Theo Nikkei Asia
Nghi phạm bắn ông Abe khai tự chế bom tại nhà, đồng nghiệp cũ sửng sốt vì hay tin
“Abenomics”: Nỗ lực hồi sinh kinh tế Nhật Bản của ông Shinzo Abe
