Trung Quốc tung "đòn mềm", ban hành tài liệu mà Microsoft Word không mở được

Việc Trung Quốc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm tưởng như chỉ là một bước leo thang mới trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung vào tuần trước. Nhưng đằng sau các tuyên bố đó còn có một diễn biến đáng chú ý khác: các tài liệu chính thức lần này không thể mở bằng phần mềm xử lý văn bản của Mỹ.

Lần đầu tiên, Bộ Thương mại Trung Quốc phát hành loạt văn bản mà người dùng chỉ có thể truy cập trực tiếp thông qua WPS Office – bộ phần mềm văn phòng “cây nhà lá vườn” của Trung Quốc, được xem là đối trọng với Microsoft Office, trong bối cảnh Bắc Kinh đẩy mạnh chiến lược tự chủ công nghệ.

Phần mềm WPS Office, do Kingsoft – công ty có trụ sở tại Bắc Kinh – phát triển, sử dụng cấu trúc mã hóa khác so với Microsoft Office, khiến các tệp văn bản WPS không thể mở trực tiếp bằng Word nếu không qua chuyển đổi định dạng.

Trước đây, Bộ Thương mại Trung Quốc chủ yếu công bố các tài liệu dưới dạng tệp Word của Microsoft.

Sự thay đổi này diễn ra giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang, khi Washington tiếp tục sử dụng ưu thế công nghệ làm đòn bẩy trong cuộc cạnh tranh với Bắc Kinh.

Sau khi Trung Quốc công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm mới, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng đe dọa rằng Mỹ sẽ hạn chế xuất khẩu “mọi loại phần mềm quan trọng”.

Trong những năm gần đây, Bắc Kinh không ngừng thúc đẩy mục tiêu giảm phụ thuộc vào công nghệ thông tin nước ngoài, đặc biệt là các phần mềm và hệ thống được sử dụng trong cơ quan chính phủ, doanh nghiệp nhà nước, trường đại học và các ngành chiến lược.

Động thái này giúp Trung Quốc gần như không bị ảnh hưởng trong sự cố sập hệ điều hành Microsoft Windows hồi tháng 7/2024 – do bản cập nhật lỗi từ công ty an ninh mạng CrowdStrike (Texas, Mỹ) gây ra. Khi đó, hàng loạt nhà cung cấp dịch vụ trọng yếu như hãng hàng không và ngân hàng tại Trung Quốc đã giảm đáng kể việc sử dụng hệ thống ngoại nhập.

Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước Trung Quốc (SASAC) đã công bố từ năm 2022 rằng mọi doanh nghiệp nhà nước phải chuyển đổi hoàn toàn sang phần mềm nội địa cho toàn bộ hoạt động vận hành và hành chính trước năm 2027.

Hiện nay, WPS Office là phần mềm xử lý văn bản nội địa phổ biến nhất tại Trung Quốc. Song song đó, nhiều tập đoàn công nghệ lớn như NetEase, Tencent, Huawei Technologies và Alibaba Group đang cạnh tranh để cung cấp dịch vụ email và điện toán đám mây cho thị trường trong nước.

Trong khi đó, nhiều nhà cung cấp phần mềm nước ngoài từng phổ biến tại Trung Quốc – như Adobe và Cloud Software (chủ sở hữu Citrix) – đã rút lui hoặc thu hẹp quy mô hoạt động tại thị trường này trong vài năm qua.

Đầu năm nay, Microsoft cũng đóng cửa trung tâm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo tại Thượng Hải, sau khi chấm dứt toàn bộ chuỗi cửa hàng vật lý tại Trung Quốc vào năm 2024.

Trên thị trường tài chính, cổ phiếu của Kingsoft Corporation – công ty mẹ của nhà phát triển Kingsoft Office – đã tăng tới 18,9% tại Hồng Kông vào sáng thứ Hai. Cổ phiếu Kingsoft Office cũng tăng 18% trên các sàn giao dịch trong nước.

Theo SCMP