Thực tế ảo "Trở về thời khắc thiêng liêng" - Tầm vóc lịch sử, công Nghệ và chiến lược của VOV

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, cùng với cột mốc 80 năm thành lập Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), dự án trải nghiệm thực tế ảo (VR) "Trở về thời khắc thiêng liêng" đã được triển khai như một hoạt động mang ý nghĩa đặc biệt.

Vượt ra ngoài khuôn khổ một sự kiện kỷ niệm đơn thuần. Dự án này thể hiện tầm nhìn chiến lược và sự đổi mới mạnh mẽ của VOV trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế của một cơ quan báo chí chủ lực quốc gia.

Mục tiêu cốt lõi của dự án là tái hiện một cách sống động và chân thực khoảnh khắc lịch sử trọng đại tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Thông qua công nghệ hiện đại, dự án tạo ra một cầu nối cảm xúc mạnh mẽ, giúp các thế hệ người Việt Nam, đặc biệt là giới trẻ, "đi ngược thời gian" để trở về và cảm nhận trọn vẹn không khí thiêng liêng, hào hùng của dân tộc.

Các phát hiện then chốt từ dự án cho thấy sự thành công vượt trội trong việc thu hút đông đảo công chúng ở mọi lứa tuổi, từ các cựu chiến binh ngoài 70 tuổi đến các em nhỏ và gia đình. Sự tiếp cận này đã biến lịch sử khô khan thành một trải nghiệm tương tác đầy cảm xúc và ý nghĩa giáo dục sâu sắc.

Về mặt công nghệ, dự án là một minh chứng cho sự kết hợp thông minh giữa công nghệ hiện đại như VR và AI với kỹ thuật đồ họa thủ công tỉ mỉ, nhằm đảm bảo tính chân thực và sự trân trọng tuyệt đối đối với các giá trị lịch sử.

Xét về phương diện chiến lược, "Trở về thời khắc thiêng liêng" không chỉ là một sản phẩm truyền thông đột phá mà còn là một đòn bẩy quan trọng giúp VOV định vị lại vai trò của mình.

Từ một cơ quan phát thanh truyền thống, VOV đang chuyển mình trở thành một tổ hợp truyền thông đa phương tiện, đa nền tảng, có khả năng dẫn dắt dư luận và tạo đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên số.

Bài viết này sẽ đi sâu phân tích mô hình hợp tác, các lựa chọn công nghệ và hiệu quả xã hội của dự án, đồng thời đưa ra các kiến nghị chiến lược cho việc phát triển và nhân rộng mô hình này trong tương lai, đặc biệt trong các lĩnh vực giáo dục và du lịch văn hóa.

Bối cảnh chiến lược của Dự án

Vị thế và vai trò của Đài Tiếng nói Việt Nam -VOV

Là cơ quan báo chí chủ lực của quốc gia, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) có một vai trò lịch sử đặc biệt, đã đồng hành cùng dân tộc từ những ngày đầu thành lập. Ngay sau khi Tuyên ngôn Độc lập được Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình, bản Tuyên ngôn đã được VOV phát sóng, mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước. Từ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đến công cuộc đổi mới, VOV luôn giữ vững vai trò là cầu nối thông tin quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Cột mốc kỷ niệm 80 năm thành lập Đài Tiếng nói Việt Nam -VOV vào ngày 7/9/2025 là thời điểm chín muồi để VOV nhìn lại chặng đường vẻ vang đã qua và định hình hướng đi trong tương lai.

Việc lựa chọn tái hiện sự kiện Quốc khánh 2/9/1945 bằng công nghệ hiện đại không chỉ là một hoạt động tri ân lịch sử mà còn là một tuyên ngôn về sự thay đổi, khẳng định VOV sẽ tiếp tục đồng hành cùng dân tộc trong một kỷ nguyên số - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Chiến lược Chuyển đổi số (CĐS) của VOV

Trong bối cảnh truyền thông toàn cầu đang thay đổi mạnh mẽ, VOV đã xác định chuyển đổi số là một "ưu tiên hàng đầu" và là "yếu tố sống còn" để duy trì vị thế của mình. Chiến lược này không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ mới mà quan trọng hơn, đó là một sự "chuyển đổi về mặt tư duy" từ cấp lãnh đạo đến toàn bộ quy trình sản xuất và phân phối nội dung.

Dự án VR "Trở về thời khắc thiêng liêng" chính là một sản phẩm cụ thể và mang tính biểu tượng của chiến lược đó. Nó minh chứng cho khả năng của VOV trong việc tận dụng công nghệ số để tạo ra những sản phẩm truyền thông đột phá, tiếp cận công chúng mới và thực hiện tốt sứ mệnh định hướng dư luận. Dự án cho thấy VOV không chỉ là một đài phát thanh hay truyền hình truyền thống mà đã trở thành một tổ hợp truyền thông đa phương tiện hiện đại.

Mục tiêu và ý nghĩa của "Trở về thời khắc thiêng liêng"

Mục tiêu cốt lõi của dự án là tái hiện một cách sống động và chân thực nhất sự kiện lịch sử trọng đại tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập.

Dự án sử dụng công nghệ để vượt qua rào cản thời gian và không gian, cho phép người dân "đi ngược thời gian" có thể đứng tại vị trí cách đây 80 năm, được thấy Bác Hồ đứng trên lễ đài, cảm nhận tiếng reo hò, tiếng vỗ tay của hàng vạn đồng bào trong không khí trang nghiêm và xúc động.

Ý nghĩa sâu xa của dự án là sợi dây kết nối các thế hệ. Trong khi các thế hệ đi trước có thể "sống lại" những ký ức hào hùng, thì các thế hệ trẻ sinh sau năm 1945 có cơ hội trải nghiệm lịch sử một cách trực quan, đầy đủ cảm xúc nhất. Đây là một nỗ lực nhằm "đưa lịch sử đến gần hơn với công chúng bằng trải nghiệm tương tác thực tế", góp phần hun đúc lòng tự hào và tình yêu dân tộc một cách tự nhiên và bền vững.

Kết quả của mô hình hợp tác chiến lược

Tổng quan và mô hình hợp tác

Dự án "Trở về thời khắc thiêng liêng" là kết quả của một mô hình hợp tác chiến lược giữa các đơn vị chủ chốt trong đài với các chuyên gia, các nhà khoa học. VOV đóng vai trò chủ trì, chỉ đạo và phân bổ nguồn lực, giao Báo Điện tử VTC News và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) cùng phối hợp thực hiện.

Mô hình này là một điểm mạnh đáng chú ý. Nó kết hợp thế mạnh giữa truyền thông và tầm ảnh hưởng của VOV, năng lực sản xuất nội dung số và báo chí hiện đại của VTC News (đơn vị trực thuộc VOV) , cùng với chuyên môn công nghệ sâu rộng từ một cơ sở đào tạo uy tín như PTIT.

Sự giao thoa giữa báo chí, công nghệ và giáo dục đã tạo ra một sản phẩm không chỉ có giá trị thông tin mà còn có chiều sâu về trải nghiệm và giáo dục. Việc phát triển toàn bộ thiết bị và công nghệ tại Việt Nam cũng nhấn mạnh năng lực tự chủ và sức sáng tạo của đất nước trong lĩnh vực công nghệ.

Công nghệ cốt lõi và tính chân thực

Dự án sử dụng hai công nghệ nền tảng là thực tế ảo (VR) và trí tuệ nhân tạo (AI) để tái tạo bối cảnh lịch sử. Người tham gia được trang bị kính VR Meta Quest hiện đại, cho phép họ di chuyển tự do trong không gian ảo 3D, quan sát 360 độ khung cảnh Quảng trường Ba Đình rực rỡ cờ hoa, lắng nghe giọng đọc Tuyên ngôn Độc lập của Bác Hồ và hòa mình vào đám đông náo nức.

Tuy nhiên, có một sự khác biệt trong các nguồn tin về việc ứng dụng công nghệ. Trong khi nhiều báo cáo khẳng định dự án sử dụng cả VR và AI để tái hiện lịch sử, một nguồn tin khác lại nhấn mạnh rằng chương trình được thực hiện bằng "kỹ thuật đồ họa thủ công trên máy tính, không sử dụng trí tuệ nhân tạo hay công cụ tự động" cho phần tái hiện bối cảnh. Phân tích sâu hơn cho thấy sự mâu thuẫn này là do sự phân chia vai trò công nghệ một cách có chủ ý. Dữ liệu từ các nguồn khác chỉ ra rằng công nghệ AI thực chất được sử dụng để tạo ra một "biên tập viên ảo" trình chiếu trong Holobox, có nhiệm vụ giới thiệu chi tiết về sự kiện và trả lời các câu hỏi về lịch sử phát triển của VOV một cách linh hoạt.

Điều này cho thấy một lựa chọn chiến lược thông minh: nhóm thực hiện đã sử dụng đồ họa thủ công tái tạo toàn bộ bối cảnh Quảng trường Ba Đình và các gương mặt người dân. Cách tiếp cận này đảm bảo độ chính xác và tính nghệ thuật cao nhất, tránh những sai sót hoặc sự thiếu tự nhiên mà công nghệ AI tạo sinh có thể gây ra khi tái tạo một sự kiện lịch sử quan trọng. Đồng thời, họ ứng dụng AI một cách có mục đích từ đó nâng cao trải nghiệm cá nhân hóa và cung cấp thông tin chuyên sâu một cách hiệu quả. Sự kết hợp giữa sự tỉ mỉ của con người và sự thông minh của máy móc là yếu tố then chốt tạo nên thành công của dự án.

Để đảm bảo tính xác thực lịch sử, dự án đã được cố vấn bởi các chuyên gia uy tín như GS.TSKH Vũ Minh Giang và GS.TS Từ Thị Loan. Các chi tiết từ trang phục, loại phương tiện, đến vị trí lễ đài đều được "kiểm chứng qua các tài liệu lưu trữ và tham vấn chuyên gia". Việc sử dụng các tư liệu gốc quý giá, như giọng đọc Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ kho tư liệu của VOV, đã tạo nên một trải nghiệm vô cùng chân thực và thiêng liêng, kết nối người xem với lịch sử một cách sâu sắc.

Trải nghiệm người dùng và hiệu quả xã hội

Dự án đã thu hút hàng vạn người và đông đảo du khách kiên nhẫn xếp hàng dài, bất chấp trời mưa để tham quan, trải nghiệm. Sự kiện này thu hút một cách đặc biệt, với sự tham gia của nhiều lứa tuổi, từ các em nhỏ, bạn trẻ đến người lớn tuổi và các gia đình. Theo thống kê, trong 2 ngày 19-20/8, đã có khoảng 4 nghìn lượt du khách trải nghiệm thực tế ảo "Trở về thời khắc thiêng liêng".

Phản ứng của người trải nghiệm đã chứng minh hiệu quả mạnh mẽ của dự án. Người lớn tuổi, như bà Nguyễn Thị Xuân Mai ngoài 70 tuổi, không giấu được sự xúc động khi được "sống lại” không khí thiêng liêng, hào hùng của 80 năm về trước.

Tương tự, GS.TS Từ Thị Loan chia sẻ cảm giác "như được sống lại" với những nét mặt, lời thề và tiếng vỗ tay sống động. Đối với thế hệ trẻ, dự án đã tạo ra một tác động mạnh mẽ về giáo dục lịch sử.

Anh Hoàng Minh Hiếu cho biết anh đã "kinh ngạc vì chân thực chưa từng thấy" so với việc xem qua sách báo, trong khi chị Nguyễn Thu Hằng cảm thấy "như đang thực sự đứng giữa Quảng trường Ba Đình".

Một giáo viên lịch sử, ông Nguyễn Văn Dương, đã đánh giá rằng công nghệ VR đã "mở ra một cách tiếp cận hoàn toàn mới" cho môn học lịch sử, giúp các bài giảng "khô khan sẽ trở nên sinh động hơn" và loại bỏ rào cản về không gian và thời gian. Điều này cho thấy dự án không chỉ là một sự kiện giải trí hay kỷ niệm mà còn là một công cụ giáo dục mang tính đột phá, lan tỏa giá trị văn hóa và lịch sử một cách tự nhiên và hiệu quả.

Bước đột phá trong tích hợp công nghệ hiện đại vào báo chí và truyền thông

"Trở về thời khắc thiêng liêng" - Một đòn bẩy chiến lược

Dự án "Trở về thời khắc thiêng liêng" được tổ chức đánh giá là "một bước đột phá trong việc tích hợp công nghệ hiện đại vào báo chí và truyền thông".

Ông Đỗ Tiến Sỹ, Tổng Giám đốc VOV, khẳng định đây là "biểu tượng cho sự đổi mới toàn diện của VOV trong hành trình chuyển mình cùng thời đại số".

Sản phẩm này không chỉ là một sự kiện mang tính thời điểm mà còn là một công cụ chiến lược, giúp VOV củng cố vị thế là một "tổ hợp truyền thông chủ lực, đa phương tiện" có khả năng tiếp cận công chúng mới bằng những phương tiện sáng tạo nhất. Nó chứng minh một cách rõ ràng sự chuyển đổi tư duy của Đài, từ việc phát sóng nội dung truyền thống sang việc tạo ra những trải nghiệm tương tác, có khả năng định hướng và lan tỏa giá trị một cách sâu sắc.

Sự khác biệt của "Trở về thời khắc thiêng liêng"

Dự án của VOV sở hữu những điểm khác biệt mang tính đột phá, không chỉ tập trung vào việc số hóa một không gian, một địa điểm hoặc tái hiện kiến trúc đã mất. "Trở về thời khắc thiêng liêng" dũng cảm đi sâu vào việc tái hiện một sự kiện lịch sử phức tạp và đầy cảm xúc. Việc tái tạo không chỉ bối cảnh mà còn là cảm xúc, chuyển động, nét mặt và tiếng nói của hàng vạn con người tại một thời điểm lịch sử cụ thể, đòi hỏi sự đầu tư công phu và tỉ mỉ rất lớn.

Đây là điều đưa dự án của VOV lên một tầm cao mới, không chỉ là công nghệ mà còn là "nghệ thuật kể chuyện lịch sử" bằng phương tiện số, tạo ra một tác động cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc hơn hẳn.

Một sự kiện lịch sử sống động, phức tạp với yếu tố con người và cảm xúc đó là Quốc khánh 2/9/1945, kết hợp VR để tái hiện bối cảnh, sử dụng AI biên tập và sử dụng đồ họa thủ công tạo chi tiết nhân vật. Bối cảnh đã mang đến trải nghiệm cảm xúc sâu sắc, hun đúc lòng tự hào dân tộc và kết nối các thế hệ, tái hiện một khoảnh khắc "sống" với âm thanh, chuyển động, cảm xúc con người và đưa người xem hòa mình vào sự kiện, chứ không phải chỉ là quan sát như xem trên màn hình thông thường.

Kết quả của mô hình hợp tác giữa báo chí, công nghệ và giáo dục

Thành công của dự án "Trở về thời khắc thiêng liêng" không chỉ nằm ở số lượng người tham gia mà ở giá trị sâu sắc mà nó mang lại. Dự án này đã chứng minh rằng công nghệ chỉ là phương tiện, không phải là mục đích.

Việc lựa chọn tỉ mỉ giữa công nghệ hiện đại và kỹ thuật thủ công đã cho thấy một tư duy quản lý dự án trưởng thành, đặt giá trị cốt lõi của lịch sử lên trên sự hào nhoáng của công nghệ.

Dự án cũng mở ra một tiềm năng to lớn cho lĩnh vực giáo dục lịch sử và văn hóa. Bằng cách biến các bài học lịch sử thành một trải nghiệm tương tác, sống động, dự án đã khơi dậy sự tò mò và tinh thần học hỏi chủ động ở thế hệ trẻ, xóa mờ rào cản về không gian và thời gian. Điều này cho thấy mô hình VR có thể là một giải pháp đột phá để cải thiện chất lượng giảng dạy lịch sử tại các trường học.

Cuối cùng, sự thành công của dự án là kết quả tất yếu của mô hình hợp tác đa ngành giữa báo chí, công nghệ và giáo dục. Sự hợp tác này đã tạo ra một sản phẩm truyền thông số có giá trị cao, phục vụ hiệu quả các mục tiêu quốc gia về bảo tồn và quảng bá văn hóa, lịch sử.

Dự án VR "Trở về thời khắc thiêng liêng" không chỉ là một hoạt động kỷ niệm thành công mà còn là một dấu ấn quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của VOV. Dự án đã chứng minh khả năng của VOV trong việc sử dụng công nghệ tiên tiến để truyền tải những giá trị cốt lõi của dân tộc một cách hiệu quả và đầy cảm xúc.

Bằng cách tái hiện một khoảnh khắc thiêng liêng và hào hùng, dự án này đã củng cố vị thế của VOV là một cơ quan báo chí chủ lực, luôn đồng hành cùng dân tộc từ quá khứ anh hùng đến tương lai số. "Trở về thời khắc thiêng liêng" không chỉ là một thành tựu công nghệ mà còn là một minh chứng rõ nét cho sự đổi mới tư duy, góp phần định hướng, dẫn dắt và lan tỏa giá trị bền vững trong kỷ nguyên mới.