Sử dụng ô tô điện có thực sự là một giải pháp tốt để bảo vệ môi trường ?

Đâu là thứ tốt hơn cho Trái Đất: phương tiện di chuyển bằng điện hay phương tiện di chuyển bằng xăng? Câu trả lời có vẻ như đã quá rõ ràng: Tất nhiên ô tô chạy bằng điện sẽ là một phương án tốt hơn cho môi trường, bởi vì năng lượng bằng điện thì không thể cạn kiệt và những chiếc xe chạy bằng điện sẽ không thải ra khí nhà kính. Tuy nhiên, những phương tiện chạy bằng điện chưa thực sự hoàn hảo như chúng ta tưởng, chúng vẫn có những vấn đề riêng trong việc làm ô nhiễm môi trường. Lấy ví dụ như pin lithium, loại pin này cần có một lượng năng lượng lớn để sản xuất.

Tuy vậy pin cũng chỉ là một trong những yếu tố liên quan đến tuổi thọ của ô tô điện. Một nghiên cứu thực hiện vào năm 2014 được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences đã xem xét toàn bộ vòng đời phát thải của một chiếc xe điện. Nhóm các nhà khoa học đã bắt đầu nghiên cứu từ việc khai thác các kim loại cần thiết cho tới việc sản xuất pin cung cấp điện năng cho những chiếc xe chạy bằng điện. Sau đó nhóm nghiên cứu đã so sánh điều này với lượng khí thải trung bình của một chiếc xe chạy bằng khí đốt. Họ đã phát hiện ra rằng khi xe điện được sạc bằng điện than thì chúng còn gây hại cho môi trường hơn cả những chiếc xe chạy bằng xăng.

Tuy nhiên, ở trên thế giới, hầu hết mạng lưới điện ở các quốc gia đều đã có thể cung cấp đủ "điện sạch" để xe điện có thể đánh bại xe chạy bằng xăng trong việc bảo vệ môi trường.

Colin Sheppard, một nhà nghiên cứu có chuyên môn về vấn đề năng lượng đang làm việc tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkele ở California cho biết: "Chỉ khi tất cả những chiếc xe điện đều chạy bằng điện than thì xe chạy bằng xăng truyền thống mới "có cửa" để so sánh với xe điện về vấn đề bảo vệ môi trường".

Vẫn còn một số quốc gia sử dụng chủ yếu điện than. Trung Quốc là một trong số những quốc gia đó; năm 2019, ước tính có đến 58% nguồn cung cấp điện của Trung Quốc là từ than, điều này đồng nghĩa với việc một số vùng tại Trung Quốc vẫn sử dụng năng lượng hoàn toàn từ điện than. Tuy nhiên, mạng lưới diện ở Trung Quốc đang được cải thiện với nhiều khoản tư hơn và năng lượng tái tạo. Lấy ví dụ như việc Trung Quốc có công suất năng lượng gió gấp đôi Mỹ, xây dựng nhiều tấm pin mặt trời hơn bất kỳ quốc gia nào mỗi năm, theo tạp chí Nature.

Gordon Bauer, một nhà nghiên cứu xe điện tại Hội đồng Quốc tế về Giao thông sạch ở San Francisco cho biết mô hình cải tiến này - nhiều năng lượng tái tạo hơn và ít nhiên liệu hóa thạch hơn - là một mô hình toàn cầu và nó giúp nâng cao chất lượng môi trường. "Khi những mạng lưới điện trở nên "xanh" hơn trong suốt thời gian tồn tại của xe điện, nó sẽ trở nên tốt hơn".

Trong một nghiên cứu mới được công bố trong tháng này trên tạp chí Environmental Science and Technology, Sheppard đã mô tả một kịch bản giả định trong tương lai , trong đó tất cả ô tô đều chạy bằng điện. Sheppard chia sẻ với Live Science: "Chúng tôi muốn hiểu tác động của năng lượng, cơ sở hạ tầng và khí thải nếu tất cả phương tiện chở khách được điện khí hóa".

Sheppard tính toán rằng nếu tất cả các phương tiện thuộc quyền sở hữu cá nhân ở Mỹ đều chạy bằng điện, nó sẽ giúp giảm lượng khí thải nhà kính đáng kể ở đất nước này mỗi năm khoảng 46% so với ô tô chạy bằng khí đốt thông thường. Mức giảm này có thể có thể tăng hơn nữa nếu những phương tiện đó được "sạc có kiểm soát", hay nói theo một cách khoa học là "sạc thông minh", trong đó các phương tiện được sạc lại vào những thời điểm "chiến lược" được định sẵn để giảm thiểu chi phí tạo ra điện (Ví dụ, việc sạc pin vào ban đêm sẽ ít tốt kém hơn là việc sạc vào ban ngày; chiến lược này cũng ủng hộ các nhà máy sản xuất năng lượng hiệu quả hơn và tạo ra điện rẻ hơn.) Nếu như tất cả ô tô thuộc quyền sở hữu cá nhân đều được sạc bằng cách trên, mức khí thải sẽ được giảm thiểu tối đa lên mức 49% hàng năm.

Những ước tính này dựa trên những gì Sheppard tham vọng về danh mục năng lượng trong tương lai của Mỹ. Ông nói, tương lai này hướng đến một quốc gia có nhiều năng lượng tái tạo hơn, nhưng vẫn chưa thể đạt được mục tiêu không có carbon. Có rất nhiều vấn đề liên quan đến chính trị và việc thay đổi thực tế cần phải được diễn ra sớm để biến viễn cảnh trên thành khả thi.

Nói tóm lại, xét trên góc độ bảo vệ môi trường thì việc lựa chọn mua một chiếc xe điện so với việc mua một chiếc xe chạy bằng động cơ xăng sẽ rất dễ dàng. Tuy nhiên chi phí vẫn là một vấn đề khiến cho người dùng đắn đo. Một chiếc xe điện liệu có quá đắt so với khả năng chi trả của hầu hết mọi người ?

Một báo cáo về người tiêu dùng năm 2020 cho thấy mọi thứ đang dần thay đổi. Báo cáo ước tính rằng chi phí sửa chữa và bảo dưỡng mỗi dặm của một chiếc xe điện thấp hơn một nửa so với các phương tiện chạy bằng động cơ đốt trong truyền thống. Lý do là bởi động cơ điện chỉ có một bộ phận chuyển động, so với động cơ truyền thống có tới hàng chục bộ phận. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ cần phải thay thế ít linh kiện hơn cho một chiếc xe điện, dẫn đến tiết kiệm đáng kể mặc dù không phải đến từ giá thành xe.

Trong một bài phân tích gần đây trên toàn nước Mỹ do Bauer thực hiện, ông kết luận rằng tỷ lệ khấu hao xe điện mới cao sẽ đem đến lợi ích lớn hơn cho các hộ gia đình có thu nhập thấp, những người có xu hướng tìm mua những chiếc xe đã qua sử dụng. Điều này, cùng với các yếu tố khác thúc đẩy việc giảm giá, chẳng hạn như đổi mới công nghệ và tăng sức cạnh tranh với nhà cung cấp, đồng nghĩa với việc một chiếc xe chạy bằng điện sẽ có giá tương đương với một chiếc ô tô chạy bằng xăng thông thường cho hầu hết mọi mức thu nhập vào năm 2029, Bauer cho biết. Hơn nữa, ông Bauer tính toán rằng vào năm 2030, các hộ gia đình có thu nhập thấp ở Mỹ có thể tiết kiệm 1.000 USD mỗi năm từ việc tiết kiệm nhiện liệu nếu họ chuyển sang sử dụng xe điện.

Theo Live Science