Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Đề nghị Bộ GTVT làm rõ mức đầu tư, quy mô nhà ga

Ngày 15/10, Hội đồng Thẩm định Nhà nước đã ban hành kết luận chính thức về Báo cáo tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam của Bộ GTVT.

Theo ghi nhận của Hội đồng Thẩm định Nhà nước, ngày 4/10/2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận được hồ sơ Dự án (theo phương thức đầu tư công) của Bộ GTVT.

Trong đó, hồ sơ Dự án sau hoàn chỉnh thay đổi cơ bản so với nội dung trình trước đây đã được Hội đồng Thẩm định Nhà nước và tư vấn thẩm tra cho ý kiến.

Cụ thể như phương thức vận tải chuyển từ vận tải hành khách sang vừa vận tải hành khách vừa vận tải hàng hóa. Nâng tải trọng trục từ 17 tấn/trục lên 22,5 tấn/trục. Nâng tổng mức đầu tư từ 58 tỷ USD lên 67,34 tỷ USD. Tiến độ đầu tư giảm 10 năm. Phương thức đầu tư, chuyển từ đầu tư PPP sang đầu tư công.

Hội đồng Thẩm định Nhà nước đã đề nghị Bộ GTVT tập trung rà soát và hoàn thiện một số nội dung như tổng mức đầu tư, thiết kế kỹ thuật, dự báo nhu cầu vận tải...

Về dự báo nhu cầu vận tải, cần rà soát kỹ về số liệu dự báo nhu cầu vận tải (hành khách, hàng hoá) trên hành lang Bắc - Nam bảo đảm sự tin cậy và phù hợp, tương đồng với các dự án trên thế giới.

Về giải pháp kỹ thuật chính, đề nghị Bộ GTGT giải trình rõ các yếu tố về kỹ thuật hướng tuyến phải thẳng nhất có thể để giảm chi phí (đặc biệt là đoạn tuyến qua tỉnh Nam Định), bảo đảm tốc độ khai thác cho các đoàn tàu, tạo không gian phát triển mới, tránh các khu dân cư, đô thị lớn nhưng phải có phương án kết nối phù hợp, thuận tiện để kết nối ngắn nhất đến sân bay, cảng biển lớn.

Đồng thời, giải trình rõ về hướng tuyến để tạo thuận tiện liên kết hành lang Đông - Tây và kết nối với các tuyến đường sắt Trung Quốc, Lào, Campuchia. Tiếp tục phối hợp với các địa phương có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua rà soát, điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga của Dự án, nhất là các vị trí có lợi thế kết nối với các đầu mối giao thông lớn, các khu kinh tế...

Về tổng mức đầu tư, Hội đồng đề nghị rà soát trên cơ sở tính đúng, tính đủ, đồng thời làm rõ khả năng huy động, cân đối vốn cho dự án.

Về tốc độ khai thác, Bộ GTVT cần thuyết minh kỹ các yêu cầu kỹ thuật của tuyến đường với tốc độ thiết kế 350km/h trong việc khai thác tàu hàng container.

Về quy mô nhà ga, Bộ GTVT cần thuyết minh làm rõ quy mô nhà ga đáp ứng các nhu cầu hoạt động phụ trợ như bãi đỗ xe, kết nối với các phương tiện giao thông khác... diện tích tối thiểu theo thông lệ quốc tế.

Đồng thời, các ga phải tính toán, xác định diện tích đủ lớn phù hợp, bảo đảm tầm nhìn chiến lược lâu dài để phát triển đầy đủ dịch vụ, hiện đại, khai thác hiệu quả tối đa nguồn lực đất đai và không gian phát triển mới... xem xét không xác định quy mô tối đa của nhà ga theo ý kiến của một số địa phương.

Về phương án đầu tư, Hội đồng Thẩm định nhà nước đề nghị làm rõ các thông số về quy mô đầu tư các hạng mục dự án trên cơ sở phân tích, đánh giá sự tuân thủ khung tiêu chuẩn áp dụng thực tiễn các dự án tương đồng trên thế giới và phù hợp với hoàn cảnh, các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của nước ta hiện nay.

Về hiệu quả của dự án, cần rà soát lại nội dung đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội và hiệu quả tài chính của dự án cho phù hợp, đặc biệt là số liệu tính toán hiệu quả tài chính.

Về nguồn vốn, khả năng cân đối vốn, đề nghị Bộ GTVT thuyết minh làm rõ phương án huy động và khả năng cân đối vốn cho dự án bảo đảm khả thi và đúng quy định pháp luật.

Về cơ chế chính sách đặc biệt, Hội đồng Thẩm định nhà nước đề nghị Bộ GTVT rà soát tổng thể các nhóm cơ chế chính sách đặc biệt nêu trong hồ sơ, tài liệu dự án; rà soát kỹ lưỡng, làm rõ các cơ chế, chính sách thật sự cần thiết đối với dự án để báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định, bảo đảm hiệu lực pháp lý và tính khả thi thực hiện.

Làm rõ các đề xuất cơ chế chính sách về hỗ trợ doanh nghiệp chuyển giao công nghệ; tìm kiếm vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài có chi phí thấp. Nghiên cứu, xem xét các đề xuất của thành viên Hội đồng, trong đó có đề xuất cơ chế, chính sách đặc biệt cho phép trong bước tiếp theo điều chỉnh quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch khác có liên quan.

Hội đồng thẩm định đề nghị Bộ GTVT khẩn trương tiếp thu, giải trình tối đa các vấn đề nêu trong báo cáo thẩm tra, hoàn thiện báo cáo tiền khả thi và gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước 12h ngày 16/10.

Dự kiến, cơ quan thường trực của Hội đồng Thẩm định Nhà nước sẽ hoàn thiện báo cáo kết quả thẩm định, trình chủ tịch hội đồng ký trình Chính phủ trong ngày 17/10.