Bài 2: Kiến nghị thu hồi hàng chục ngàn tỷ đồng và đưa kiểm toán vào cuộc

UBND TP.HCM phải “hoàn trả ngay”

Trong thông báo số 1041/TB-TTCP ban hành ngày 26/6/2019, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo: UBND TP.HCM thực hiện “thu hồi và hoàn trả ngay” khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách Nhà nước không đúng quy định đã đầu tư cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm (KĐTM).

Số tiền TTCP yêu cầu “hoàn trả ngay” tính đến thời điểm 30/9/2018 là 26.315.905 triệu đồng. Đồng thời TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP “sớm có giải pháp huy động các nguồn vốn hợp pháp để trả nợ các khoản vay ngân hàng đã đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm là 4.286.225 triệu đồng.

Lý do để TTCP đưa ra kiến nghị cấp thiết này bởi trong việc quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư, UBND TP đã phê duyệt và điều chỉnh Dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và tái định cư trị giá 38.679.446 triệu đồng không đúng với thẩm quyền quy định tại Nghị quyết số 66 của Quốc hội và Nghị định số 16 của Chính phủ.

Việc UBND TP tạm ứng, quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách cũng chưa đúng với quy định tại Nghị định 124/NĐ-CP ngày 18/5/2004.

Cụ thể, UBND TP đã không hoàn trả tạm ứng hằng năm theo Luật Ngân sách với tổng giái trị 26.315.905 triệu đồng, theo đó, không tính lãi trên khoản tạm ứng từ ngân sách vào chi phí đầu tư bình quân khoảng 10.503.765 triệu đồng (tạm tính đến ngày 30/9/2018).

Điều này dẫn đến UBND TP lấy chi phí đầu tư bình quân làm mức giá tối thiểu để tính tiền sử dụng đất các lô đất thương mại – dịch vụ -nhà ở đã giao cho chủ đầu tư các dự án trong KĐTM Thủ Thiêm là thiếu cơ sở pháp lý, chưa chính xác, có khả năng gây thiệt hại lớn cho ngân sách Nhà nước.

Dẫn báo cáo của UBND TP về tổng quan cân đối vốn khi đầu tư KĐTM Thủ Thiêm, TTCP khẳng định đến nay việc mất cân đối vốn tại dự án này là khoảng 8.734.399 triệu đồng.

Hậu quả để lại là xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm, gây lãng phí, gây nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước với giá trị lớn.

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng “cần giao cho cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ, nếu có vi phạm, thất thoát thì phải xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật”.

Đồng thời, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng yêu cầu UBND TP thu hồi về ngân sách khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh cho các dự án BT bổ sung đối với Cty Đại Quang Minh là 1.800.529 triệu đồng và lãi suất nộp chậm từ khi phát sinh đến nay.

Kiến nghị Kiểm toán Nhà nước vào cuộc

Để giải quyết rốt ráo vấn đề kinh tế, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo liên Bộ (Tài chính, Xây dựng, TN&MT, KH&ĐT) vào cuộc phối hợp cùng UBND TP và TTCP thực hiện xác định đúng chi phí đầu tư bình quân đối với diện  tích đất sạch mà nhà nước đã dùng tiền ngân sách để đền bù, giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng KĐTM Thủ Thiêm.

Từ cơ sở đó sẽ sử dụng làm mức giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất và lựa chọn nhà đầu tư dự án theo quy định.

Đến trước ngày 30/9/2019, kiểm tra, làm rõ và báo cáo Thủ tướng đối với khoản lãi trên số tiền tạm ứng từ ngân sách khoảng 10.503 tỷ đồng.

Đồng thời, xem xét, kiến nghị xử lý đối với khoản chênh lệch do xác định, trình và phê duyệt chi phí đầu tư bình quân 17.042 tỷ đồng.

TTCP kiến nghị gia Kiểm toán Nhà nước (KTNN) thực hiện kiểm toán, xác định lại tổng mức đầu tư và giá trị tiền sử dụng đất theo giá thị trường và quy định của pháp luật, tránh thất thoát tiền Nhà nước, khắc phục tình trạng mất cân đối vốn như hiện nay đối với các dự án BT đang thực hiện trong KĐTM Thủ Thiêm.

TTCP đề nghị KTNN sử dụng các kết quả đã phát hiện trong quá trình thanh tra: khoản chênh lệch giảm giữa các quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán cho dự án BT 4 tuyến đường chính thiếu căn cứ, chưa đúng quy định 3.901.705 triệu đồng.

Thêm vào đó, là các khoản phê duyệt tổng mức đầu tư của các dự án đầu BT tăng sai khoảng 1.734.025,50 triệu đồng. TTCP đề nghị loại khỏi chi phí khi quyết toán dự án 4 tuyến đường chính 25.422 triệu đồng là khoản chi phí không đủ điều kiện quyết toán vào dự án.

Làm rõ Khu tái định cư 38,4 ha

Tại thông báo số 1041/ TB-TTCP, TTCP chỉ rõ tại thời điểm thanh tra, các dự án thuộc Khu tái định cư 38,4 ha đã được Thanh tra Bộ Xây dựng và Kiểm toán Nhà nước có kết luận. Tuy nhiên, theo chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, TTCP đã yêu cầu UBND TP báo cáo và cung cấp hồ sơ.

Bước đầu, TTCP nhận thấy trong 4 dự án đầu tư khu tái định  cư thì có 3 dự án đã được nhà đầu tư xây dựng hoàn thành, bàn giao và thanh toán với UBND TP để bố trí tái định cư.

Đến nay, do chưa bố trí tái định cư nên UBND TP tiếp tục cho đấu giá 3 dự án này để chuyển sang nhà ở thương mại.

Còn lại 1 dự án 1.330 căn hộ đã được nhà đầu tư thay đổi thiết kế từ nhà ở tái định cư sang nhà ở thương mại, chuyển nhượng cho người sử dụng 1.122/ 1.228 căn hộ.

Đồng thời, UBND TP.HCM đã thanh lý hợp đồng đầu tư xây dựng khu tái định cư khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ về việc giao đất là không đúng quy định về pháp luật đất đai (điểm I, khoản 2, điều 118, Luật Đất đai 2013).

Về vấn đề này, TTCP yêu cầu UBND TP sớm có báo cáo và cung cấp tài liệu, hồ sơ bổ sung theo thông báo số 68/TB-VPCP để TTCP có kết luận bổ sung trong kết quả kiểm tra, ,rà soát các dự án thuộc Khu tái định cư KĐTM Thủ Thiêm để báo cáo Thủ tướng.

Thông báo 1041 khẳng định: “Trong quá trình xử lý về trách nhiệm và kinh tế sau thanh  tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế gậy thiệt hại tài sản Nhà nước trước ngày 31/12/2019 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật”.