|
|
| Máy bay ném bom chiến lược Tu-160 của Nga. Ảnh: MW. |
Trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Venezuela leo thang, khi truyền thông quốc tế liên tục đưa tin Washington đang cân nhắc các kịch bản tấn công nhằm vào Caracas, một khả năng mới nổi lên: Nga – đối tác chiến lược lâu năm của Venezuela – có thể triển khai lực lượng không quân chiến lược tới quốc gia Nam Mỹ này.
Theo hãng RT và nhiều nguồn quân sự, tiền lệ cho bước đi này đã từng xuất hiện. Nga từng đưa loại máy bay ném bom chiến lược hạng nặng có tầm bay xa nhất thế giới – Tu-160, biệt danh “Thiên nga trắng” – đến Venezuela vào những thời điểm Caracas đối mặt nguy cơ bị Mỹ can thiệp.
Lần đầu tiên diễn ra ngày 10/9/2008, khi hai chiếc Tu-160 hạ cánh tại Venezuela trong một cuộc tập trận quân sự chung. Sau đó, tháng 11/2013, Moscow tiếp tục triển khai. Đáng chú ý nhất là ngày 10/12/2018, 2 chiếc Tu-160 hạ cánh xuống Caracas đúng lúc chính quyền Donald Trump lần đầu cân nhắc nghiêm túc các phương án tấn công quân sự Venezuela.
Sự sụt giảm mạnh của hạm đội tàu nổi viễn dương Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh khiến Moscow ngày càng phụ thuộc vào lực lượng không quân chiến lược để duy trì khả năng răn đe và phô diễn sức mạnh.
Tu-160 từng được coi là “đòn răn đe” mạnh mẽ nhất khi xuất hiện tại Venezuela. Với khả năng mang theo tới 12 tên lửa hành trình trong cấu hình tiêu chuẩn, chúng khiến biên giới phía nam nước Mỹ – vốn ít được phòng thủ – phơi bày trước nguy cơ bị tấn công.
Trong bối cảnh Washington tăng cường sức ép với Caracas, triển khai ít nhất 3 tàu khu trục, một tàu ngầm tấn công hạt nhân, cùng 4.000 lính thủy đánh bộ áp sát Venezuela, cũng như bố trí tiêm kích tàng hình F-35A tại Puerto Rico, kịch bản Nga đáp trả bằng Tu-160 càng trở nên đáng chú ý.
Các chuyên gia cho rằng việc Nga duy trì khả năng triển khai Tu-160 tới Venezuela là một lợi thế chiến lược cực kỳ quan trọng. Với tên lửa hành trình Kh-101 và phiên bản hạt nhân Kh-102, Tu-160 có thể tấn công phần lớn lãnh thổ lục địa Mỹ ngay cả khi chỉ bay lượn trong không phận Venezuela.
Tu-160 vừa tham chiến trực tiếp lần đầu tiên vào tháng 6 vừa qua, khi phóng tên lửa nhằm vào các mục tiêu ở Ukraine. Đây hiện là loại máy bay ném bom chiến lược tầm liên lục địa duy nhất trên thế giới còn được sản xuất mới.
Chiếc Tu-160 đầu tiên chế tạo hoàn toàn sau thời Liên Xô đã có chuyến bay thử thành công vào tháng 1/2022, và đến tháng 1/2023, Nga công bố kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất lớn. Mục tiêu của Moscow là nâng số lượng Tu-160 lên khoảng 70 chiếc, đặc biệt sau khi nhiều máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS/MSM cũ bị Ukraine phá hủy trong đợt tập kích ngày 1/6, càng thúc đẩy nhu cầu thay thế.
Giới phân tích nhận định, sự hiện diện của Tu-160 ở Venezuela có thể làm thay đổi đáng kể tính toán của Washington trong trường hợp Mỹ muốn can thiệp quân sự. Tuy nhiên, một số nguồn tin cũng cho rằng Moscow có thể đã đạt được thỏa thuận ngầm với Washington: không can dự trực tiếp vào Venezuela để đổi lấy một số nhượng bộ liên quan đến cuộc chiến tại Ukraine.