Thông tin trên được bà Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, cho biết sáng 8/4, nhân Ngày Sức khỏe Thế giới.
Bà mẹ mang thai tử vong còn cao
Theo WHO, số liệu mới công bố cho thấy số phụ nữ tử vong trong khi mang thai hoặc sinh con ở Việt Nam đã giảm đáng kể, nhưng vẫn cao hơn mức trung bình ở Tây Thái Bình Dương, nơi trung bình có 35 bà mẹ tử vong trên 100.000 ca sinh.
Hiện vẫn còn sự chênh lệch đáng kể về tỷ lệ tử vong giữa phụ nữ và trẻ em sống ở khu vực thành thị và những người sống ở vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn.
“Mang thai và sinh nở đáng lẽ phải là khoảng thời gian của niềm vui, nhưng đối với nhiều gia đình, đó lại là kết thúc không mong muốn. Sinh mạng của mỗi bà mẹ và mỗi trẻ sơ sinh đều quý giá. Vì vậy, chúng ta phải làm mọi thứ có thể để thu hẹp những khoảng cách còn tồn tại trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh” - Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam bày tỏ.
Những năm gần đây, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ rất ấn tượng trong việc bảo vệ sinh mạng của những thành viên nhỏ tuổi nhất trong xã hội và các bà mẹ. Ước tính số ca tử vong đã giảm gần một nửa trong những năm gần đây, từ 88 phụ nữ trên 100.000 trẻ sinh vào năm 2.000, xuống còn 48 ca vào năm 2023.
Ngày nay, trẻ sơ sinh tại Việt Nam có cơ hội sống sót trong bốn tuần đầu đời cao hơn trước. Năm 2000, cứ 1.000 trẻ sinh sống thì có 15 trẻ tử vong; đến năm 2023, tỷ lệ này đã giảm một phần ba, xuống còn 10 ca tử vong.
Sự tiến bộ này nhờ hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt hơn, đặc biệt là ở tuyến cơ sở, với công tác tiêm chủng và cải thiện về dinh dưỡng, nước sạch và vệ sinh.
“Đầu tư vào sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh không chỉ là việc làm đúng đắn mà còn có ý nghĩa về mặt kinh tế. Mỗi 1 USD đầu tư có thể mang lại lợi ích lên tới 20 USD” - bà Angela Pratt nhấn mạnh.
Những năm qua, WHO đã hỗ trợ Việt Nam xây dựng và triển khai các chính sách quốc gia và hướng dẫn kỹ thuật về sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ em; đánh giá chất lượng chăm sóc và tư vấn các chiến lược cải thiện liên tục; hỗ trợ thực hiện chăm sóc thiết yếu sớm cho trẻ sơ sinh, giúp cứu sống nhiều trẻ sơ sinh.
Cần đầu tư vào sức khỏe bà mẹ và trẻ em
Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng để thu hẹp khoảng cách, Việt Nam cần tiếp tục đầu tư cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc có chất lượng cho tất cả bà mẹ và trẻ sơ sinh, đặc biệt là ở vùng cao, vùng khó khăn; nâng cao chất lượng chăm sóc.
“Đầu tư vào sức khỏe bà mẹ và trẻ em không chỉ là sinh tồn; đó là việc đảm bảo một tương lai tươi sáng và đầy hy vọng cho phụ nữ và trẻ em - và từ đó là một tương lai tươi sáng và đầy hy vọng cho Việt Nam”, TS Pratt nói.
Để mang thai và sinh nở an toàn, để mang lại cho em bé một khởi đầu khỏe mạnh, WHO khuyến cáo phụ nữ nên đi khám thai đều đặn để theo dõi sức khỏe của mẹ, sự phát triển của thai nhi và phát hiện các biến chứng có thể xảy ra.
Thai phụ cần tránh rượu bia và khói thuốc thụ động, tiêm phòng theo khuyến cáo. Phụ nữ mang thai cần đến cơ sở y tế ngay nếu có các biểu hiện bất thường như chảy máu âm đạo; đau bụng; nhìn mờ, sưng phù đột ngột hoặc đau đầu dai dẳng; thay đổi cử động của thai nhi; hoặc chấn thương bụng.
Khi em bé chào đời, cho trẻ “da kề da” ngay với mẹ trong ít nhất 90 phút và nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn.