Kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, bà Nguyễn Thị Bích Nga, 74 tuổi, quyền Chủ nhiệm CLB Truyền thống Kháng chiến khối Biệt động Sài Gòn - Gia Định hồi tưởng chiến công tuổi 16, khi cùng đồng đội pháo kích bằng đạn cối vào sở Chỉ huy tướng Westmoreland - lãnh đạo cao nhất các lực lượng quân đội Mỹ tại miền Nam Việt Nam vào hơn 5h ngày 13/2/1967, tức mùng 5 Tết Đinh Mùi.
Nữ biệt động Bích Nga lúc đó là pháo thủ dự bị, trực tiếp chiến đấu trong trường hợp hai vị trí pháo kích chính không có điều kiện thực hiện.
Tổ chức nhận định việc pháo kích vào sở chỉ huy của tướng Westmoreland trên đường Pasteur giao đường Phan Thanh Giản (nay là đường Điện Biên Phủ) nhằm cảnh cáo rằng lực lượng cách mạng ngoài tiến công trên chiến trường, có thể tấn công vào sào huyệt tướng lĩnh địch.
Để thực hiện trận đánh này, lực lượng đã chuẩn bị trong khoảng 9 tháng. Tổ chức thuê một căn nhà số 8/4 đường Vườn Chuối, quận 3, nằm sát bên khu nhà của cảnh sát Ngụy, luôn có người ra vào. Việc vận chuyển cối 82 ly do một đơn vị đưa từ Củ Chi về cất giấu trong căn nhà. Khẩu cối được bao bọc bởi một khúc gỗ lớn. Nữ chủ nhà lúc đó là cơ sở cách mạng làm nhiệm vụ lấy dao chẻ từng miếng gỗ ngụy trang để lấy khẩu cối ra ngoài. Trong hơn một tháng, chủ nhà phải thu giấu những miếng gỗ thừa, bí mật vứt vào thùng rác công cộng. Sau khi lấy cây cối ra ngoài, nó được đưa xuống hầm bí mật cất giấu.
Tại căn nhà 8/4 đường Vườn Chuối, nữ biệt động Bích Nga được giao nhiệm vụ hóa trang là học sinh, làm vợ mới cưới một nam sinh viên năm 3 trường y khoa, cũng là biệt động Sài Gòn để che mắt địch. Ở vòng ngoài, tổ chức bố trí 3 người làm nhiệm vụ bảo vệ. Trường hợp lực lượng bảo vệ bị lộ, hai biệt động mới sử dụng vũ khí giấu ở giường để tự vệ, thoát đi trong trường hợp bị phát hiện.
Để thực hiện nhiệm vụ pháo kích vào sở chỉ huy địch, Nga và đồng đội gặp nhiều khó khăn vì súng cối không có bàn đế, chân dựng và máy ngắm. Đây là những bộ phận quan trọng giúp đạn bắn trúng mục tiêu. Tuy nhiên, nó lại cồng kềnh, khó vận chuyển và ngụy trang.
Do đó, tổ chức tạo bàn đế tự chế làm bằng gỗ làm giá đỡ cho nòng. Do không có máy ngắm, lực lượng tính toán vị trí từ điểm bắn đến sở chỉ huy địch, để vẽ tọa độ lên bức tường góc 75 độ làm thước ngắm. Phần mái nhà được khoét lỗ rộng khoảng 1 m2 để đạn thoát ra. Đồng đội của Nga có nhiệm vụ giữ súng tương ứng với góc vẽ trên tường.
Theo kế hoạch, hai biệt động sẽ bắn 10 phát đạn cối vào sở chỉ huy địch. Nhưng khi Nga bắn đến quả thứ 2, đạn bay ra có độ giật mạnh khiến bàn đế bị lún xuống, sai số so với góc ngắm ban đầu. Độ giật của súng khiến đồng đội cô bị gãy răng. Ngay lập tức cô lấy bông gòn, thấm muối bảo đồng đội ngậm vào.
Khi pháo kích quả thứ 4, do góc ngắm bị lệch tới 90 độ, quả đạn bay trúng vào xe đi càn của lính Mỹ trên đường Pasteur, khiến 16 lính thiệt mạng, 13 tên bị thương. Ba quả còn lại trúng vào nóc nhà Sở chỉ huy địch.
Góc bắn lệch quá xa, bàn đế bị lún sâu nên sau khi hoàn thành 4 quả đạn, Nga cùng đồng đội để lại 6 quả chưa sử dụng, đặt thuốc nổ tại vị trí bắn - cài hẹn giờ nổ. Do ngôi nhà chỉ có một cửa ra trước mặt, nên khi Nga chạy ra thoát thân ngay lập tức nhìn thấy 2 tên lính ôm súng đứng trước cửa.
“Trong nhà bắn phải không”, một tên lính hỏi. Nga lập tức nói: “Tôi không biết” và chạy ra ngoài với tâm lý hoảng sợ của một người dân khiến địch không nghi ngờ. Chạy bộ ra hẻm để vô chợ Vườn Chuối, Nga gặp lại 3 đồng chí cảnh giới vòng ngoài và thống nhất rời đi sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Nga gọi xe xích lô máy, đến gặp giao liên đang đứng chờ cổng bệnh viện Chợ Rẫy báo tin cho cấp trên là mọi người đã an toàn.
Trong quá trình di chuyển, Nga thay đổi áo nhiều màu khác nhau để tránh địch phát hiện. Cô tiếp tục đón xe về tiếp Ngã tư Bảy Hiền, rồi ngã ba Trung Chánh gặp thủ trưởng. Khi lính Mỹ vô kiểm tra trong ngôi nhà, khối thuốc phát nổ làm chết một Phó Ty Cảnh sát quận 3, 2 lính thủy quân lục chiến và một số lĩnh Mỹ.
Trong đợt đánh tiếp theo của Biệt động Sài Gòn dự kiến ngày 2/5/1968 bằng phương pháp pháo kích vào Dinh Độc Lập, mặc dù mới khỏe lại sau những ngày bị sốt rét “thập tử nhất sinh”, nhưng Nga vẫn xin lãnh đạo tham gia.
Trên đường đi lấy khẩu cối 60 ly ở Bình Chánh, cô cùng với nữ giao liên bị lính Ngụy dừng xe lam kiểm tra ở khu vực trước cổng Chi khu Bình Chánh. Tên lính hỏi: “Trên xe có ai đi cùng mày không?” Nga đáp lại “Không, chỉ mình tôi”. Tên lính tiếp tục chất vấn “Nhà mày ở đâu”. Cô trả lời: “Tôi không có cha mẹ, nhà cửa gì cả. Tôi đi làm công người ta”.
Địch nghi ngờ. Nga bị bắt và dẫn vào trụ sở. Tên chỉ huy trưởng kêu cô lên phòng làm việc. Hắn dỗ ngon ngọt, xưng “ba - con” hứa nuôi dưỡng, cho ăn học đàng hoàng. Nga trả lời chỉ đón xe đi làm ở Chợ Lớn, không biết Việt Cộng là ai. Tên chỉ huy cầm tay Nga nói: “Tay này là cầm AK mà sao không biết Việt Cộng”. Cô cương quyết trả lời: “Tôi đi làm không biết AK là gì”. Ngay lập tức hắn rút súng ngắn gí vào đầu Nga nói: “Mày không nói tao bắn vỡ sọ”. Như một phản xạ tự nhiên, do từng học khóa đặc công, Nga lấy tay gạt khẩu súng rớt xuống đất. Cô bị nhốt vào xà lim và bắt đầu những ngày tù đày kéo dài hơn 7 năm trời.
Can trường trong lao tù
Không chấp nhận cảnh tù đày, Nga tìm hiểu địa thế xung quanh với ý định vượt ngục ra ngoài nhưng không thực hiện được do quan sát phía ngoài nhà lao có nhiều khoảng rộng, dễ bị phát hiện, có thể bị địch tiêu diệt. Một tuần sau, Nga được đưa lên thẩm vấn tại sở chỉ huy ở Bình Thạnh. Do không khai thác được thông tin, cô tiếp tục bị giam tại nhà lao ở Thủ Đức.
Tại đây, Nga cùng đồng đội chống chào cờ địch, không đeo thẻ bài dành cho tù binh. Cô bị giam trong xà lim với hai nữ tù khác, trong buồng giam chỉ đủ kê chiếc giường cho 2 người nằm. Mỗi đêm, ba nữ tù thay phiên nhau thức, xếp quạt làm bằng giấy báo cho hai người kia ngủ. Các nữ tù chỉ được cung cấp mỗi ngày chừng nửa lít nước đựng trong hộp sữa, cho sinh hoạt ba người.
“Nhà giam bịt kín, tối om, cơ thể đổ mồ hôi dẻo quẹo, như tắm nước đường, vô cùng khó chịu”, bà nhớ lại.
Không chịu cảnh thiếu thốn, các nữ tù đấu tranh chống lại giám thị nhà giam đòi ở phòng rộng hơn, cung cấp nước sinh hoạt nên bị chúng đàn áp, thả vôi bột, xịt hơi cay đến ngất xỉu. Nga cùng những nữ tù khác tiếp tục đấu tranh, tuyệt thực trong 7 ngày. Lính giám thị nhà giam tìm cách đàn áp bằng cách đưa cô nằm trên băng ca, cho nằm dưới trời nắng giữa sân. May mắn, một bác sĩ khi đó đến bên la lên: “trời ơi yếu lắm rồi, đưa đi bệnh viện đi”. Nữ tù Nga được đem đi bệnh viện Chợ Quán chăm sóc. Do đấu tranh chống chào cờ, đeo thẻ bài tù nhân… Nga bị chúng nhiều lần đánh đập.
Cô nhớ lại lính Ngụy thiết kế những phòng làm toàn các dụng cụ inox. Chúng đưa tù nhân cho nằm úp trên bàn inox, bố trí ba lính giữ đầu, lưng, chân rồi dùng gậy ba trắc đánh dưới lòng bàn chân đến khi ngất xỉu.
“Đánh như vậy đau lên đến tận tim”, cô Nga nói mắt rưng rưng. Một số nữ tù sau khi bị đánh bằng phương pháp tàn bạo này đã không qua khỏi.
Sau đó, các tù nhân trại tạm giam Thủ Đức nổi lên phong trào đấu tranh. Nga được chuyển sang trại giam Chí Hòa. Đến tháng 9/1969 cô bị đày ra Côn Đảo, giam trong chuồng cọp.
Dù sống cuộc sống lao tù cực khổ, các nữ tù đoàn kết đấu tranh, tổ chức sinh hoạt chi bộ Đảng trong tù. Thời gian này Nga cũng những tù nhân khác bị đưa đi về nhà giam Tân Hiệp - Biên Hòa hai lần. Khi nghe qua radio biết tin Sài Gòn giải phóng, các tù nhân khởi nghĩa, giải phóng đảo. Tàu hải quân, Quân đội Việt Nam ra đón chở tù nhân trở về đất liền.
“Về đất liền rất xúc động, được về với gia đình đơn vị, đất nước không còn bóng giặc”, Nga lúc đó mới 24 tuổi nhớ lại.
Trong niềm vui, cô gái tuổi đôi mươi vẫn ngậm ngùi vì nhiều đồng đội không được chứng kiến ngày thống nhất. Sau chiến tranh, Nga được phân công làm hành chính trong ngành xăng dầu, sau đó là Công ty Vật tư Tổng hợp, trực thuộc UBND TP.HCM. Bà nghỉ hưu năm 1993 khi 42 tuổi vì lý do sức khỏe.
Đến nay bà Nga vẫn phải khám sức khỏe định kỳ hàng tháng, do bệnh nan y và kiểm tra những vết thương ngày xưa do bị đánh đập.
Thấm thoắt đã 50 năm ngày miền Nam được giải phóng, nữ biệt động tất bật với các hoạt động của thành phố như gặp mặt truyền thống, tri ân người có công, các buổi truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.
“Thế hệ chúng tôi đã làm tất cả những gì có thể để có được hòa bình. Mong các bạn trẻ tiếp tục kế thừa truyền thống ông cha để đất nước ngày càng giàu mạnh”, bà Nga gửi gắm.