Trong quý I/2017, các hãng công nghệ đã tung ra hàng loạt sản phẩm có tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). AI được nâng cấp từ công nghệ thông minh (tự động và kết nối) lên mức tự học và hiểu được môi trường làm việc, tăng tiện ích cho người dùng. Tuy nhiên, các chuyên gia đã cảnh báo vẫn cần có những giới hạn, không nên lạm dụng AI, nhất là những thiết bị thương mại cho người dùng đầu cuối khó có khả năng kiểm soát.
Người giúp việc hoàn hảo
Tại sự kiện WWDC 2016, Apple đã giới thiệu việc ứng dụng AI trong các phiên bản hệ điều hành và các thế hệ thiết bị mới. Giống như nhiều ông lớn công nghệ khác, Apple đang triển khai các hệ thống deep neural (dạng tế bào thần kinh) của AI, cho phép các hệ thống phần cứng và phần mềm có thể học bằng cách phân tích các dữ liệu mà chúng thu nhận trong quá trình hoạt động. QuickType là một tính năng ứng dụng AI. Apple cũng đã công bố giao diện lập trình Basic Neural NetworkSubroutines API cho phép các nhà lập trình khác sử dụng hệ thống AI của Apple để phát triển các ứng dụng cho thiết bị Apple. Google cũng phát triển AI trong tính năng Smart Reply, có khả năng đề xuất những câu trả lời cho các e-mail.
Công nghệ AI mang nhiều tiện ích nhưng không nên lạm dụng
Tại CES 2017 ở Las Vegas (Mỹ) vừa qua, Huawei đã giới thiệu smartphone Mate 9 được tích hợp trợ lý giọng nói Alexa của Amazon có công nghệ AI.
Trong một chuyến thăm trụ sở của Microsoft ở Mỹ, tôi được giới thiệu một ứng dụng AI có thể thay thế những nhân viên lễ tân online của khách sạn. Khi khách gọi điện tới hay chat trực tiếp online, ban đầu ứng dụng này giao tiếp bằng tiếng Anh nhưng khi nghe giới thiệu quốc tịch, nó sẽ lập tức chuyển sang giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ của khách.
Ngày 29/3, Samsung ra mắt bộ đôi smartphone Galaxy S8 và S8+ có tích hợp trợ lý cá nhân Bixby với công nghệ AI, được thiết kế để việc tương tác với thiết bị dễ dàng hơn, tránh sự phức tạp, rắc rối đang ngày một gia tăng làm khó người dùng ở những thiết bị đa chức năng. Người ta có thể dùng Bixby để điều khiển TV, máy lạnh, tủ lạnh, đèn... trong nhà thông minh. Bixby có thể nhận thức được môi trường thực tế mà ứng dụng đang hoạt động và có những hành động đúng dựa trên các yêu cầu của người chủ, hiểu được tiếng nói. Khi được yêu cầu "chiếu cái này lên TV của tôi", Bixby sẽ lập tức chiếu những gì đang hiển thị trên màn hình Galaxy S8 lên TV Samsung hỗ trợ, hay ra lệnh cho Bixby quay số gọi điện thoại cho ai đó.
Với tính năng Bixby Vision, khi cần biết thông tin một món hàng, bạn chỉ việc hỏi Bixby và đưa camera lên chụp món hàng đó hay một danh thắng, tòa nhà, món ăn… Bixby sẽ lập tức kết nối Internet và cung cấp thông tin. Còn tính năng Bixby Home sẽ học và ghi nhận các thói quen của bạn, cập nhật cách bạn sử dụng điện thoại hay có phiên bản được tích hợp sẵn một thẻ Uber cho phép bạn chỉ cần ra lệnh: "Bixby, gọi cho tôi một chiếc Uber".
Có thể nói rằng với AI, thiết bị sẽ ngày càng gần với con người hơn. Nó hiểu bạn, càng ứng dụng lâu, càng hiểu sâu. Tới một lúc nào đó, thiết bị AI thật sự là một người giúp việc hoàn hảo.
Với công nghệ smart, thiết bị thông minh như một robot nhưng với AI, thiết bị sẽ là robot gần giống con người.
Con dao hai lưỡi
Bên cạnh tiện ích từ thiết bị AI, các chuyên gia cũng cảnh báo việc lạm dụng công nghệ "hiểu và suy nghĩ gần như con người" này có thể là con dao hai lưỡi, sẽ có ngày nó xâm hại đến chủ nhân.
Trước tiên là bị theo dõi 24/7. Trong môi trường mạng đầy rẫy những nguy cơ, các thiết bị kết nối Internet có thể bị kẻ xấu sử dụng như một kẻ nằm vùng theo dõi và thu thập mọi thông tin người dùng. Với AI, thiết bị sẽ càng mang tính cá nhân hơn đối với người dùng. Và khi AI càng trí tuệ đến mức nó sẽ hòa nhập người dùng như hồn và xác. Khi thiết bị AI được kết hợp khả năng "máy học" xuất xưởng, nó như được sổ lồng mà chính nhà sản xuất cũng không thể biết nó sẽ "học" tới mức độ nào từ người dùng. Ngay người dùng cũng không thể biết được mình "bị học" những gì. Những bí mật riêng tư của người dùng sẽ bị xâm phạm. Mọi tập tính, lối sống của bạn sẽ bị lộ khi có ai khác sử dụng thiết bị của bạn.
Trang công nghệ Tech Crunch tháng 3/2017 đưa tin Brian Chesky, CEO của Airbnb, một dịch vụ chợ và lưu trú online quốc tế của Mỹ, đã cam kết sẽ không thay thế con người bằng AI. Dịch vụ này hiện có thể đặt phòng, nhà nghỉ tại hơn 34.000 thành phố ở hơn 190 nước. Trong những tháng tới, Chesky sẽ đến các TP London (Anh), New York (Mỹ), Cape Town (Nam Phi), Delhi (Ấn Độ) và Bắc Kinh (Trung Quốc) để gặp gỡ các cộng đồng. Ông sẽ trấn an mọi người về nỗi lo dịch vụ online ứng dụng AI này sẽ thay thế công việc của con người. Dù thừa nhận sử dụng nhân công sẽ tốn chi phí gấp bội lần nhưng Chesky nhấn mạnh không phải bất cứ công việc nào cũng có thể dùng "người máy".
Gây thất nghiệp hàng loạt
Stuart Armstrong, nhà triết học và nhà nghiên cứu tại Viện Tương lai Nhân loại thuộc Đại học Oxford (Anh), cũng nhấn mạnh rằng việc lạm dụng AI sẽ gây thất nghiệp hàng loạt. Chỉ cần tạo ra một thiết bị AI rồi huấn luyện các kỹ năng của một nghề nào đó, khi nó thuần thục, họ chỉ cần sao chép hàng loạt là có ngay vô số những "người lao động" thay vì tuyển người.
Trong trường hợp những kẻ xấu sản xuất hàng loạt người máy có trình độ AI gần giống người làm điệp viên thì thế giới lâm nguy.
