Liệu “UAV Kamikaze” Mỹ cung cấp có giúp Ukraine thay đổi cục diện chiến trường?

Máy bay không người lái Switchblade (Dao gấp) sẽ được viện trợ cho Ukraine là một thế hệ máy bay không người lái mới, khác với các loại UAV truyền thống như "Predator" và "Reaper" mà Mỹ thường sử dụng để mang tên lửa tấn công các mục tiêu vật lý hoặc con người, thực hiện trinh sát và thu thập thông tin tình báo.

Tầm quan trọng của máy bay không người lái trong các cuộc chiến tranh trên thế giới trong vài năm qua đã không ngừng tăng lên, đóng vai trò mang tính quyết định trong việc giải quyết một số cuộc xung đột, chẳng hạn như giữa Azerbaijan và Armenia ở khu vực Nagorno-Karabakh. Washington cũng đã sử dụng nó để tiêu diệt một số thủ lĩnh cấp cao của al Qaeda và ISIS, cũng như Tướng Qassem Soleimani của Iran, cựu lãnh đạo của Lực lượng Quds.

Các chuyên gia quân sự cho biết chi tiêu toàn cầu cho máy bay không người lái đã tăng đáng kể trong vài năm qua, quân đội Mỹ đã chi khoảng 98 tỷ USD cho lĩnh vực công nghệ này.

Đài truyền hình Al Jazeera đã bình luận về tầm quan trọng và bản chất của những chiếc máy bay không người lái này và cách chúng có thể thay đổi tiến trình chiến đấu ở bên trong lãnh thổ Ukraine.

Tại sao Washington cung cấp máy bay không người lái cho Ukraine?

Sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu qua truyền hình tại cuộc họp trực tuyến chung giữa Hạ viện và Thượng viện Mỹ vào 16/3, Tổng thống Joe Biden xác nhận Mỹ sẽ gửi một số loại vũ khí, thiết bị quân sự trong đó có máy bay không người lái để giúp Ukraine đối phó cuộc tấn công của quân Nga.

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: "Người dân Mỹ đang chú ý đến lời kêu gọi của Tổng thống Zelensky cung cấp cho Ukraine nhiều viện trợ và nhiều vũ khí hơn để tự vệ. Viện trợ của chúng ta bao gồm máy bay không người lái, thể hiện chúng ta cam kết cung cấp những vũ khí tiên tiến nhất của chúng ta cho họ”.

Phát biểu của ông Biden phù hợp với lời hứa trước đó của ông rằng Washington sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để đánh bại quân đội Nga ở Ukraine.

Mỹ sẽ gửi 100 máy bay không người lái, bao gồm cả hạng nhẹ Switchblade 300 và hạng trung Switchblade 600, trong khi công ty AeroVironment, và Bộ Quốc phòng (Lầu Năm Góc), chưa phát hành phiên bản thứ ba và mẫu lớn hơn của dòng máy bay Switchblade.

Mẫu UAV Switchblade 300 nhỏ hơn được thiết kế để tấn công các mục tiêu chính xác hoặc con người, trong khi mẫu Switchblade 600 cỡ trung được thiết kế để tiêu diệt xe bọc thép, xe tăng hoặc tàu thuyền. Hiện vẫn chưa rõ mẫu nào sẽ được gửi đến Ukraine.

Mẫu UAV Switchblade 300 nhỏ hơn nặng khoảng 2,7kg, dài 60 cm và có thể bay trong 15 phút. Mẫu UAV Switchblade 600 cỡ trung nặng khoảng 22kg và có thể bay trong 40 phút trên phạm vi 25 dặm Anh.

Máy bay này di chuyển với vận tốc 65 dặm/giờ, được trang bị camera và hệ thống dẫn đường tiên tiến, chỉ có thể sử dụng một lần, nghĩa là chúng phát nổ sau khi bắn trúng mục tiêu và do đó không thể thu hồi sau khi phóng.

Cả Nga và Ukraine đều đã sử dụng máy bay không người lái vũ trang trong các cuộc giao tranh đang diễn ra và quân đội Ukraine đã có một phi đội máy bay không người lái Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất có thể bắn ném vũ khí dẫn đường chính xác.

Theo Jack Watling, một chuyên gia quân sự tại Viện nghiên cứu quân chủng liên hợp Hoàng gia ở London, Ukraine đã thực hiện các cuộc tập kích thành công đáng ngạc nhiên trong những ngày đầu tiên của cuộc chiến, nhưng sau khi người Nga mở rộng hệ thống phòng không vào bên trong lãnh thổ Ukraine, các máy bay này đã không còn phát huy được vai trò quan trọng của chúng trong giai đoạn đầu.

Các máy bay này được AeroVironment, một công ty có trụ sở tại Virginia, gần Washington, D.C. sản xuất cho Lầu Năm Góc, giá trị cổ phiếu của Công ty đã tăng hơn 150 triệu USD ngay sau khi Mỹ thông báo giao 100 chiếc máy bay mà họ sản xuất cho Ukraine.

Giá cho các máy bay không người lái loại nhỏ hơn bắt đầu từ mức 6.000 USD mỗi chiếc, con số này rất rẻ so với giá 150.000 USD của một máy bay không người lái truyền thống mang tên lửa Hellfire.

Đặc điểm của các máy bay không người lái chiến đấu này

Những chiếc máy bay không người lái này không bắn tên lửa, bản thân chúng là một quả tên lửa, nhưng không giống như những tên lửa thông thường, máy bay không người lái này có thể bay lượn phía trên mục tiêu, chờ thời điểm hoàn hảo nhất để tấn công chính xác.

Ưu thế của loại máy bay này ở chỗ nó là sự kết hợp giữa khả năng vượt trội của UAV truyền thống với khả năng bổ sung của hệ thống tên lửa biến hình giúp truyền ngay lập tức tọa độ không gian GPS của mục tiêu từ máy bay đến người điều khiển thông qua quy trình S2S (Server To Server). Nó được lập trình (robot + AI) để bắn trúng mục tiêu mà không cần sự can thiệp của con người, giảm thời gian ra quyết định và bắn trúng mục tiêu.

Tại sao Switchblade được gọi là “UAV Kamikaze”?

Từ "kamikaze" (Thần Phong) trong tiếng Nhật được liên kết với một đơn vị tấn công đặc biệt ở Nhật Bản trong Thế chiến thứ hai, trong đó các phi công quân sự đã tấn công các mục tiêu của đối phương, thường là tàu chiến, bằng cách lao máy bay chiến đấu mà họ cầm lái vào.

Nhiệm vụ của Switchblade về bản chất là tự sát, vì chúng về bản chất là một quả bom robot không mang tên lửa để phóng. Nó thực tế là một tên lửa hoặc quả bom sẽ phát nổ tại mục tiêu được chỉ định khi đến thời điểm. Nó có thể được coi là sự lai tạo giữa tên lửa hành trình và máy bay không người lái.

Ý nghĩa của những chiếc máy bay này trong cuộc chiến Ukraine

Những chiếc máy bay này hỗ trợ trên không cho các đơn vị mặt đất nhỏ trong trường hợp không có các phi đội máy bay thông thường, như trường hợp của Ukraine hiện nay. Theo dữ liệu chính thức của Nga, nhiều sân bay ở Ukraine đã bị phá hủy và hầu hết các máy bay bị hư hỏng hoặc trục trặc.

Khả năng phòng thủ của Switchblade bao gồm phần mềm gây nhiễu điện tử tiên tiến và nhiều phương pháp để cản trở việc phát hiện và bắn hạ nó, đồng thời có các kỹ thuật và chiến thuật để vượt qua tất cả các hệ thống phòng thủ có thể có.

Mỹ cho rằng, loại máy bay này sẽ trở thành sự bổ sung quan trọng để hỗ trợ hỏa lực cho quân đội Ukraine và sẽ tạo cho nó một ưu thế nhất định trên chiến trường trên không, vì nó rất khó phát hiện, đặc biệt là vào ban đêm, người Nga không thể nghe thấy âm thanh của chúng, họ không biết khi nào chúng sẽ đến. Ngoài ra, nó cũng có khả năng nhắm vào các mục tiêu ít quan trọng hơn.

Và cũng bởi vì những máy bay này không hàm chứa tên lửa dẫn đường tầm nhiệt, chúng sẽ mở rộng cuộc tấn công vào các mục tiêu mặt đất như xe bọc thép và xe tăng của Nga. Thời gian bay hơn 40 phút đã mang lại cho Switchblade rất nhiều tự do trong việc tìm kiếm các mục tiêu quân sự có giá trị quan trọng của Nga.

Tuy nhiên, đây tất cả chỉ là trên lý thuyết. Thực tế cho thấy “vỏ quýt dày sẽ có móng tay nhọn”. Thực tế trên chiến trường sẽ cho thấy UAV Switchblade thực sự có tạo được hiệu quả thay đổi cục diện như Mỹ kỳ vọng hay không?