"Chính quyền Kiev bắt đầu đếm ngược": Giới chuyên gia Nga nói gì về đối thoại Trump-Zelensky?

Cuộc gặp của nhà lãnh đạo Ukraine với Tổng thống Mỹ là một thảm họa đối với Kiev, nhưng có lẽ còn quá sớm để đưa ra kết luận về lâu dài.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp nhau tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng ở Washington vào ngày 28/2. Ảnh: AFP.

Trong chuyến thăm Washington của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, một cuộc cãi vã công khai đã xảy ra giữa ông và Tổng thống Mỹ Donald Trump, thậm chí khiến cho cuộc gặp bị cắt ngắn và cuộc họp báo sau đó ​​bị hủy bỏ. Một cuộc trao đổi đầy rẫy những lời cáo buộc lẫn nhau và nhuốm màu tiêu cực như vậy trước camera ở Nhà Trắng có thể là điều chưa từng có tiền lệ.

Giới chuyên gia và các nhà bình luận của Nga đã nhanh chóng đưa ra ý kiến về sự việc này.

Fyodor Lukyanov, Tổng biên tập tờ Russia in Global Affairs

“Ông Volodymyr Zelensky đã đánh giá thấp mức độ thay đổi đã diễn ra trong nền chính trị của nước Mỹ sau khi ông Trump trở lại nắm quyền. Ông ta đã bị đánh lừa bởi thực tế là trong 3 năm qua, không ai ở phương Tây đồng tình với việc công khai phản đối các đại diện của Ukraine, đặc biệt là với ông Zelensky.

Các nhà ngoại giao, chính trị gia và nhân vật văn hóa đến từ Ukraine được phép làm hầu hết mọi việc. Họ là nạn nhân; họ có quyền. Sự dễ dãi đó đã chơi một trò đùa tàn nhẫn với nhà lãnh đạo Ukraine.

Nhưng vấn đề không chỉ nằm ở cách cư xử tồi tệ của ai đó; đó là chuyện riêng tư. Một mô hình hành vi như vậy vẫn có thể diễn ra chừng nào mà cuộc xung đột Ukraine vẫn được phương Tây coi là cuộc chiến của phe chính nghĩa trong lịch sử chống lại phe sai trái. Và trong một trận chiến như vậy, hầu hết mọi thứ đều được phép. Và sẽ không ai lên án nó.

Nhưng ông Trump lại coi cuộc chiến này như một mối phiền toái khó chịu, một mớ hỗn độn mà tất cả những người tham gia đều phải chịu trách nhiệm, đặc biệt là người tiền nhiệm của ông. Điểm nhấn quan trọng nhất từ phía ông Trump trong cuộc tiếp xúc lịch sử ở Nhà Trắng này là: Tôi là người hòa giải; Tôi không đứng về phía ai cả; Tôi muốn chiến tranh kết thúc. Và đây là một sự thay đổi cơ bản. Thật kỳ lạ, ông Trump đã áp dụng quan điểm ngoại giao cổ điển, điều cần thiết để chấm dứt chiến tranh. Ông Zelensky và những người ủng hộ ông bác bỏ nó, trông chờ vào một chiến thắng rõ ràng. Nhưng đó là điều không thể đạt được.

Vấn đề của ông Zelensky bây giờ là, sau khi mắc sai lầm chết người trong việc lựa chọn chiến lược ở Nhà Trắng, ông ta đã tước vũ khí của ngay cả nhóm ủng hộ mình ở châu Âu và ngay trong chính nước Mỹ. Họ có thể bày tỏ sự phẫn nộ tùy thích đối với ông Trump và yêu cầu tiếp tục viện trợ cho Ukraine, nhưng sai lầm của ông Zelensky là rõ ràng. Cơ hội để thuyết phục Tổng thống Mỹ đưa ra quan điểm có lợi hơn giờ đã mất.

Và tôi hai nhận xét nhỏ. Đầu tiên, ông Zelensky giờ đây có cơ hội để trân trọng sự kiềm chế và thậm chí khéo léo của Tổng thống Nga, bất kể họ cảm thấy thế nào về nhau. Thứ hai – chiến tranh vẫn tiếp tục”.

Maksim Suchkov, Giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Quan hệ Quốc tế Moscow (MGIMO)

“Ông Zelensky đã nhấn tất cả các 'nút' không bao giờ nên nhấn trong các cuộc đàm phán với ông Trump - cả trong phong cách giao tiếp với Tổng thống Mỹ lẫn nội dung lập luận của ông ấy.

Theo tôi, sai lầm chính của ông ấy là đã chỉ ra điểm yếu của Mỹ và nguồn sức mạnh duy nhất của nước này - vị trí địa lý thuận lợi (“Ông có một đại dương đẹp”), cho phép Mỹ tránh xa các điểm nóng toàn cầu. Nói điều này với Tổng thống và Phó Tổng thống đầy tham vọng của ông, người điều hành chiến dịch tranh cử của họ với chủ đề sức mạnh của nước Mỹ, ngay tại Phòng Bầu dục, trước giới truyền thông…đồng nghĩa với việc đẩy ông Trump vào chỗ chịu rủi ro về danh tiếng mà ông đơn giản là không thể chấp nhận được - đặc biệt là từ một người mà ông cho là hoàn toàn phụ thuộc vào Mỹ.

Như vậy, nếu Nga là ‘kẻ phá hoại’ đối với đảng Dân chủ thì Ukraine và cá nhân ông Zelensky đã trở thành ‘kẻ phá hoại’ đối với ông Trump. Sự bướng bỉnh của ông Zelensky đã phá hỏng giấc mơ của ông Trump về một thỏa thuận lớn để giải quyết xung đột.

Thật bất ngờ khi ông J.D. Vance cũng xuất hiện. Rõ ràng là ông Vance không quên ông Zelensky đã ủng hộ ai khi ông đến thăm bang Pennsylvania cùng với các đảng viên đảng Dân chủ trong giai đoạn nóng bỏng của chiến dịch bầu cử Mỹ hồi năm ngoái.

Tuy nhiên, người ta không nên quá lạc quan về những gì đã được chứng kiến. Mỹ nắm giữ chìa khóa để chấm dứt xung đột: họ có thể vô hiệu hóa Starlink, nền tảng mà toàn bộ hệ thống chỉ huy quân sự của Ukraine dựa vào, và trong vòng một tuần, chiến tranh sẽ kết thúc. Nhưng Mỹ không làm điều này vì họ cảm thấy mình có thể hưởng thêm lợi ích từ tình hình hiện nay. Chuyến thăm của ông Zelensky mang đến cho Moscow cơ hội đưa ra thêm động thái. Nó phải được sử dụng một cách khôn ngoan”.

Dmitry Suslov, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Toàn diện Châu Âu và Quốc tế tại Đại học Kinh tế Moscow (HSE)

“Cuộc tranh cãi công khai giữa ông Trump và ông Zelensky, sự thất bại hoàn toàn của các cuộc đàm phán, sự sụp đổ của thỏa thuận về tài nguyên thiên nhiên của Ukraine và việc ông Zelensky rời khỏi Nhà Trắng sớm…đã làm tăng mạnh cơ hội giải quyết cuộc chiến ở Ukraine thông qua đàm phán Mỹ-Nga - chủ yếu là thiên về các điều kiện của Nga. Họ cũng đã bắt đầu đếm ngược đến ngày kết thúc chế độ của ông Zelensky.

Ông Zelensky rõ ràng đã đánh giá thấp quyết tâm chấm dứt chiến tranh càng nhanh càng tốt của ông Trump. Thực tế là ông Trump coi đây không phải là tâm điểm của cuộc đấu tranh toàn cầu giữa thiện và ác mà là một trận thua cản trở Mỹ tái phân bổ nguồn lực cho những thứ thực sự quan trọng đối với các mục tiêu chiến lược của Mỹ.

Tương tự, ông Zelensky đã đánh giá quá cao hình ảnh của chính mình, vẫn mắc kẹt trong suy nghĩ về việc mình được đón nhận như thế nào tại Nhà Trắng dưới thời Biden. Về mặt tâm lý, ông ta không chuẩn bị cho thực tế rằng ông không được coi là một ‘Churchill mới' hay một nhà lãnh đạo chiến đấu vì toàn bộ phương Tây chống lại 'thế lực của cái ác', mà là một kẻ cơ hội đáng nghi ngờ, cầu xin Mỹ tiếp tục tài trợ cho một cuộc chiến rõ ràng là thua - một cuộc chiến có nguy cơ leo thang thành Thế chiến III.

Logic của ông Trump rất rõ ràng: Ukraine đang thua trong cuộc chiến, và nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, nước này sẽ thua còn nhanh hơn và thảm khốc hơn. Vì vậy, vai trò của ông Zelensky là đứng ra chấp nhận các điều khoản giải quyết mà Mỹ đang đàm phán với bên chiến thắng – Nga. Ông Zelensky vì lòng kiêu hãnh của mình và mong nhận được sự ủng hộ của châu Âu nên đã từ chối.

Do đó, chính quyền Trump và bản thân ông Trump giờ đây càng tin chắc rằng Kiev hiện không có khả năng đàm phán và vẫn là trở ngại cho hòa bình. Vì vậy, các cuộc đàm phán phải được tổ chức trực tiếp với Moscow.

Những gì đã xảy ra cũng vô cùng khó chịu đối với châu Âu. Các nhà lãnh đạo sau này có thể sẽ ủng hộ ông Zelensky và tập hợp ủng hộ ông ta chống lại ông Trump, điều này sẽ tạo ra viễn cảnh sau: Nga và Mỹ, với tư cách là các cường quốc có trách nhiệm, đàm phán hòa bình, trong khi châu Âu và Ukraine cố gắng phá vỡ các cuộc đàm phán này bằng cách tiếp tục thúc đẩy chiến tranh. Điều này sẽ càng làm xấu đi thái độ vốn đã tiêu cực của ông Trump đối với EU và cuối cùng sẽ rút Mỹ khỏi kế hoạch ‘đảm bảo an ninh’ cho Ukraine mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer đã cố gắng thúc đẩy.

Trong tương lai gần, chính quyền Trump rất có thể sẽ dừng ngay cả việc giao vũ khí vẫn đang được cung cấp theo gói thầu của chính quyền Biden. Nếu nước này cũng ngừng cung cấp thông tin tình báo cho Lực lượng vũ trang Ukraine, tốc độ thất bại của Kiev trên chiến trường sẽ tăng nhanh, với nguy cơ mặt trận sụp đổ hoàn toàn trong vòng vài tháng. EU gần như chắc chắn sẽ triệu tập một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp khác – với khả năng ông Zelensky sẽ tham dự – và sẽ cam kết tăng viện trợ cho Kiev, nhưng cán cân quyền lực tổng thể sẽ không thay đổi.

Sau thất bại trong cuộc đàm phán Zelensky-Trump, ông Trump sẽ càng dễ tiếp thu quan điểm của Nga hơn về một giải pháp - bất chấp những mâu thuẫn khách quan giữa nước này và lập trường của Mỹ, vốn ưu tiên ngừng bắn trước và mọi thứ khác sau đó. Vấn đề mấu chốt là các thỏa thuận Istanbul năm 2022 sẽ tạo thành cơ sở cho một giải pháp hòa bình. Cuối cùng, ông Trump đã ra tín hiệu rõ ràng rằng Nga, với tư cách là bên chiến thắng trong cuộc chiến, có thế mạnh đàm phán mạnh hơn Ukraine rất nhiều.

Trong ngắn hạn, ông Zelensky không những thất bại trong nỗ lực đảm bảo một giải pháp theo các điều kiện của riêng mình (và của châu Âu), mà giờ đây ông còn phải đối mặt với việc tiếp tục chiến tranh mà không có sự hỗ trợ từ nhà tài trợ chính của mình. Điều này sẽ đẩy nhanh sự thất bại của Ukraine và cuối cùng dẫn đến hòa bình theo các điều kiện của Nga”.

Anton Grishanov, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Các vấn đề quốc tế hiện tại, Học viện Ngoại giao, Bộ Ngoại giao Nga

“Ông Zelensky đã có cơ hội tiến hành cuộc trò chuyện với ông Trump và ông Vance. Mới hôm thứ Năm, nhà lãnh đạo Mỹ còn dự đoán về ‘một cuộc gặp rất tốt đẹp’ và nói về việc ông tôn trọng người đồng cấp Ukraine. Tuy nhiên, ông Zelensky rõ ràng đã mất đi khả năng nắm bắt thực tế. Khi đến Nhà Trắng, ông đã phạm phải mọi sai lầm có thể, không nhận ra những gợi ý từ phía bên kia và bỏ lỡ cơ hội giữ im lặng một cách biết ơn và khiêm tốn. Trong các vấn đề quốc tế, người ta phải trả giá cho sự ngốc nghếch và tự tin quá mức.

Tất nhiên, chỉ một tình tiết thôi thì không đủ để đưa ra kết luận lâu dài, nhưng trong ngắn hạn, cuộc trò chuyện thảm khốc này chắc chắn sẽ làm suy yếu vị thế của ông Zelensky ở Ukraine và tạo thêm đòn bẩy cho ngoại giao Nga trong các thỏa thuận với Mỹ. Tuy nhiên, quan điểm của Moscow và Washington về tiến trình hòa bình vẫn còn khác nhau, và tính khí khó lường của ông Trump có thể mang đến nhiều bất ngờ trên con đường chấm dứt xung đột”.

Theo RT