|
|
| Trụ sở của VPBank (Ảnh: Internet) |
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam gần đây đã ban hành chính sách lãi suất mới có hiệu lực kể từ ngày 17/3/2020. Động thái này đã nhận được nhiều sự chú ý từ thị trường và các chuyên gia phân tích của công ty chứng khoán.
Trong báo cáo “Tác động của quy định lãi suất mới đến hệ thống ngân hàng”, các chuyên gia của Công ty Chứng khoán (SSI) cho biết các chính sách lãi suất mới nhằm mục đích chung là giảm chi phí huy động của các ngân hàng và tăng lãi các khoản tiền gửi của ngân hàng tại NHNN. Điều này tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ nền kinh tế.
SSI đánh giá chính sách mới của NHNN phù hợp với dự báo trước đó về xu hướng lãi suất huy động/cho vay trong năm 2020.
Ở kịch bản cơ sở, SSI dự báo lãi suất huy động sẽ giảm -70 bps (điểm cơ bản). Lãi suất cho vay sẽ giảm -50 bps, ngoại trừ những trường hợp đặc biệt là khách hàng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh, với mức giảm sẽ là từ 150 bps.
Việc giảm mức trần lãi suất huy động (áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn dưới 6 tháng) và lãi suất cho vay (áp dụng cho vay ngắn hạn bằng VND đối với sáu lĩnh vực ưu tiên theo quy định của Chính phủ) ước tính sẽ tác động trực tiếp đến lãi suất trên thị trường.
SSI đã xem xét lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng khác nhau và nhận thấy rằng các ngân hàng quốc doanh (Agribank, BIDV, VCB và CTG) và ngân hàng thương mại TCB đều đã giảm lãi suất trước đó, xuống dưới mức trần mới. Do đó, mức trần lãi suất mới sẽ không tác động nhiều đến các ngân hàng này.
Thay vào đó, lãi suất huy động của hầu hết các ngân hàng vốn cấp 2 hàng đầu hiện nay cao hơn mức trần mới và sẽ được điều chỉnh giảm để phù hợp với quy định mới.
Cụ thể, SSI ước tính việc điều chỉnh giảm lãi suất huy động sẽ giúp giảm chi phí huy động của một số ngân hàng trong năm 2020, như: Ngân hàng TMCP Á Châu - ACB (471 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Quân Đội - MBBank (411 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng - VPBank (171 tỷ đồng).
Mặt khác, VCB, BID, CTG và TCB (trong số những ngân hàng khác) có thể tiếp tục được hưởng lợi từ việc chi phí huy động tiền gửi không kỳ hạn thấp hơn đối thủ, nhờ lợi thế trong dịch vụ thanh toán và trả lương để duy trì khách hàng CASA.
Ngoài ra, tiền gửi sẽ được thu hút vào các kỳ hạn dài hơn để giúp các ngân hàng cải thiện các hệ số hoạt động nhằm tuân thủ các quy định hiện hành.
“Do chênh lệch lãi suất huy động giữa các ngân hàng vốn cấp 3 và các ngân hàng khác sẽ dần thu hẹp, các ngân hàng có lịch sử tín dụng tốt và/ hoặc sức khỏe tài chính tốt hơn có thể sẽ thu hút huy động nhiều hơn, tương tự như diễn biến trong năm 2011” - SSI dự báo.
Nếu kịch bản này xảy ra, ước tính hoạt động cho vay liên ngân hàng của các ngân hàng cấp 1 và cấp 2 hàng đầu sẽ phát triển mạnh.
Trong khi đó, mức trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với sáu lĩnh vực ưu tiên sẽ không tác động đáng kể đến các lĩnh vực này.
Các ngân hàng thương mại quốc doanh (SOCBs) có dư nợ tín dụng lớn nhất trong lĩnh vực này. Năm 2019, Agribank, BID và VCB đã giảm lãi suất cho vay ba lần xuống chỉ còn 5%/năm, vốn đã thấp hơn mức trần mới 5,5%. Ngược lại, mức lãi suất này tại CTG là 6%, sẽ giảm -50 bps ngay lập tức.
Để hỗ trợ các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay và cơ cấu lại việc thanh toán nợ vay, NHNN đã tăng lãi suất trả cho các khoản tiền gửi của nhiều loại hình tổ chức tín dụng tại NHNN.
SSI ước tính tổng dự trữ bắt buộc của toàn hệ thống là 164 nghìn tỷ đồng, tương đương 1,86% tổng huy động năm 2019.
Mức tăng +20 bps lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND sẽ trực tiếp mang lại thêm 247 tỷ đồng thu nhập lãi cho toàn ngành ngân hàng trong năm 2020.
SSI cho rằng tổng huy động của VDB, VBSP, quỹ tín dụng nhân dân và các tổ chức tài chính vi mô khác nhau tại Ngân hàng Nhà nước có quy mô đáng kể.
Về lãi suất cho vay của NHNN đối với các ngân hàng thương mại, sẽ có tác động gián tiếp, do nhu cầu vay của NHNN tại thời điểm này là tương đối thấp trong bối cảnh thanh khoản hệ thống dồi dào. Lãi suất này sẽ đóng vai trò làm mức trần cho lãi suất liên ngân hàng.
Lãi suất liên ngân hàng đã giảm gần đây và SSI dự báo sẽ ở dưới mức 3,5% trong thời gian còn lại của năm 2020, áp dụng cho cả kỳ hạn 3 tháng. Điều này có thể khiến NIM giảm trong thị trường liên ngân hàng./.