Năm 2014, CTCP VNG (VNG) trở thành “kỳ lân” công nghệ đầu tiên của Việt Nam được gọi tên trong báo cáo của World Startup Report. Để rồi 6 năm trôi qua mới có một start-up Việt Nam được coi là “kỳ lân”, lần này là CTCP Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPay).
Nếu đánh giá của Google và Temasek và Bain & Company trong báo cáo e-Conomy SEA 2020 là đúng, thì VNPay sẽ lọt vào danh sách 12 start-up “kỳ lân” của khu vực Đông Nam Á và chính thức trở thành “kỳ lân công nghệ” thứ hai của Việt Nam.
Trước đó, từ tháng 7/2019, một số kênh truyền thông trong nước và quốc tế đã đưa tin việc các quỹ đầu tư của SoftBank và GIC mong muốn sẽ rót tổng cộng 300 triệu USD vào VNPay. Khoản đầu tư kỷ lục vào một công ty công nghệ khiến giới khởi nghiệp trong nước xôn xao, đặt kỳ vọng VNPay sẽ sớm trở thành “kỳ lân” tiếp theo của Việt Nam, là start-up có định giá tối thiểu 1 tỉ USD trở lên.
Chia sẻ với truyền thông khi đó, ông Trần Trí Mạnh – Chủ tịch của VNPay – xác nhận về một thương vụ đầu tư của GIC và Softbank Vision Fund nhưng đó là khoản đầu tư vào… Tập đoàn VNLife.
VNLife, VNPay đáng giá bao nhiêu?
CTCP Tập đoàn cuộc sống Việt (VNLife), theo tìm hiểu, hoạt động như một công ty holdings, được lập ra với mục đích ban đầu là để sở hữu cổ phần VNPay. Trong năm 2019, VNLife đã thực hiện tăng vốn từ 150 tỷ lên 217,7 tỉ đồng.
Đến tháng 8/2019, cơ cấu cổ đông của VNLife xuất hiện 2 cổ đông nước ngoài, cũng là những thành viên của GIC và SoftBank, lần lượt là Ardolis Investment Pte Ltd (sở hữu 13,24% VĐL) và SVF Pioneer Subco (Singapore) Pte Ltd (sở hữu 19,62% VĐL). Như vậy, GIC và SoftBank đã sở hữu 32,86% cổ phần của VNLife.
Tuy nhiên, dữ liệu của VietTimes cho thấy, VNLife chỉ nhận đầu tư hơn 4.500 tỉ đồng, tương đương khoảng 195,6 triệu USD trong năm 2019. Theo tính toán, định giá của VNLife khi đó mới chỉ ở mức 630 triệu USD, cách khá xa so với mốc 1 tỉ USD của các “kỳ lân”.
Trong hơn 1 năm qua, chưa thấy VNLife công bố đợt tăng vốn nào, còn VNPay (vào tháng 7/2020) đã tăng mạnh vốn từ 150 tỉ đồng lên mức 1.000 tỉ đồng. Lưu ý rằng, VNPay mới chính là cái tên được e-Conomy SEA 2020 điểm tên trong báo cáo.
Mặt khác, trong báo cáo thường niên năm 2020, SoftBank cũng ghi nhận khoản đầu tư vào doanh nghiệp trong lĩnh vực fintech có tên gọi tương tự VNLife, là “VNLife Corporation Joint Stock Company", thay vì VNPay.
Hơn nữa, dữ liệu tài chính của VNLife cũng cho thấy, năm 2019, doanh nghiệp này dành 2.194,7 tỉ đồng rót vốn đầu tư vào các công ty khác. Trong đó có thể kể tới Teko, hoạt động như một quỹ đầu tư, với danh mục tự công bố bao gồm cả VNPay và nhiều doanh nghiệp khác như: Phong Vũ Computer, Tripi, Jupviec, POS365,…
Với các dữ liệu kể trên, chưa rõ giao dịch cổ phần nào đã giúp VNPay được định giá lên tới 1 tỉ USD. Không loại trừ khả năng đó là một giao dịch mang tính chất nội bộ, chẳng hạn giữa VNLife và VNPay...
 |
VNPay kinh doanh ra sao?
VNPay là đơn vị cung cấp các giải pháp thanh toán bằng mã QR trên thiết bị di động. Đi theo hướng phát triển có phần khác biệt so với những doanh nghiệp trung gian thanh toán khác, VNPay đã cung cấp tính năng thanh toán QR Pay trên nền ứng dụng mobile banking của 14 ngân hàng, trong đó có nhiều nhà băng lớn như: BIDV, Vietcombank, VietinBank, VPBank,.. Số lượng người lựa chọn thanh toán bằng QR thường xuyên vào khoảng 8 triệu người dùng.
Theo dữ liệu của VietTimes, doanh thu và lợi nhuận trong những năm gần đây của VNPay đã bỏ xa so với nhiều ví điện tử khác.
 |
VNPay nằm trong số ít các doanh nghiệp trong lĩnh vực trung gian thanh toán báo lãi 4 năm gần nhất |
Năm 2019, công ty này ghi nhận doanh thu thuần đạt mức 12.364 tỉ đồng, tăng gấp rưỡi so với với năm 2018. Tuy nhiên, các khoản chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng nhanh khiến VNPay chỉ báo lãi 35,39 tỉ đồng trong năm 2019, chưa bằng 1/3 so với năm 2018.
Dù lợi nhuận sụt giảm, song VNPay vẫn là một trong số ít các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thanh toán báo lãi. Tính đến cuối năm ngoái, phần lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của công ty này đạt tới 352,3 tỉ đồng, cao gấp hơn 2 lần so với quy mô vốn điều lệ./.
Liên Minh Huyền Thoại, Garena, AirPay: Cổng kiếm tiền cho “kỳ lân” Sea Limited ở Việt Nam
Cách Garena vào Việt Nam
48,08% cổ phần VNG thuộc sở hữu nước ngoài, xác định “chơi lớn” với ZaloPay
VNPay: Phác hoạ “kỳ lân công nghệ” thứ 2 của Việt Nam
Chủ tịch VNPAY: GIC và Softbank Vision Fund thực tế đã đầu tư vào tập đoàn VNLIFE, thương vụ đã hoàn thành
MoMo và cái giá phải trả cho ngôi vương ví điện tử
