"Việt Nam mở cửa ngành viễn thông 20 năm nhưng loay hoay về cạnh tranh hạ tầng"

Bộ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh yêu cầu này tại buổi làm việc với các đơn vị thuộc khối Viễn thông, gồm: Cục Viễn thông, Cục Tần số Vô tuyến điện (TSVTĐ), Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), Cục Bưu điện Trung ương và Quỹ Dịch vụ Viễn thông công ích (VTCI) Việt Nam, ngày 25/7.

VNPT, Viettel phải chia sẻ hạ tầng cho MobiFone

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng lưu ý điểm mấu chốt của lĩnh vực là phải hoạt động toàn diện hơn, thay đổi nhận thức, mở ra không gian phát triển mới và cách thức vận hành mới để “thoát dần” khỏi khái niệm hạ tầng cứng.

Trao đổi về các xu thế phát triển viễn thông, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết hạ tầng viễn thông từ khi ra đời cho đến gần đây, là hạ tầng thông tin liên lạc cơ bản (gọi điện, nhắn tin). Nhưng giờ đây, hạ tầng viễn thông đã chuyển thành hạ tầng của nền kinh tế. Nếu không có hạ tầng này, sẽ như không có điện, không có nước - đây là chuyển đổi rất quan trọng.

Theo xu thể phát triển, hạ tầng viễn thông đã chuyển đổi thành hạ tầng số. Trên hạ tầng viễn thông có Internet, trên Internet có hạ tầng số. Trên hạ tầng số còn có hạ tầng số vật lý, và trên đó nữa là các tiện ích số - Bộ trưởng chia sẻ tầm nhìn.

Từ trước đến nay, viễn thông chưa bao giờ được “sánh” với giao thông, chỉ được coi là quan trọng. Tuy nhiên, xu thế thế giới sẽ chuyển từ quản lý hạ tầng sang quản lý nền tảng số, do vậy chúng ta cần chuyển sang các nền tảng số - do đây là một loại hạ tầng.

Bộ trưởng lưu ý các đơn vị một số đổi mới cần quan tâm trong thời gian tới: Chuyển từ quản lý hạ tầng, sang quản lý nền tảng và dịch vụ số.

Bộ trưởng lưu ý đổi mới về cạnh tranh, khi Việt Nam đã mở cửa ngành viễn thông được hơn 20 năm nhưng vẫn “loay hoay” về cạnh tranh hạ tầng. Các nhà mạng vẫn thi nhau ai có mạng rộng hơn, nhiều trạm hơn.

Bộ trưởng cho rằng thay vì cạnh tranh hạ tầng, đã đến lúc các nhà mạng phải chia sẻ hạ tầng, hợp tác để giá rẻ đi, tập trung vào dịch vụ. Phải ép những nhà mạng lớn chia sẻ hạ tầng với nhà mạng nhỏ. VNPT, Viettel phải chia sẻ hạ tầng cho MobiFone.

“Thoát dần” khỏi khái niệm hạ tầng cứng

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị các cơ quan quan tâm thúc đẩy cạnh tranh giá các dịch vụ, bởi đây là sự thay đổi mang tính chiến lược. Mục tiêu cuối cùng là dịch vụ cho người dân, chứ không phải hạ tầng.

Cùng với đó, Bộ trưởng đề nghị phải đổi mới quản lý và giám sát chất lượng dịch vụ - bởi đây nền tảng của tất cả các hoạt động thanh tra, kiểm tra. Theo đó, cần giám sát chất lượng các loại dịch vụ viễn thông, dịch vụ số theo thời gian thực.

Tiếp tục cải cách thể chế, nâng cao năng lực quản lý viễn thông. Xây dựng tiêu chuẩn và chiến lược, nếu cần thiết có thể chuyển tiêu chuẩn thành quy chuẩn bắt buộc.

Bộ trưởng nhấn mạnh lĩnh vực viễn thông khi chuyển sang hạ tầng số là cuộc đổi mới lần hai. Do đó, chúng ta không chỉ quan tâm ở hạ tầng, mà bắt đầu với nền tảng số, dịch vụ số. Hiện có nhiều khái niệm phân chia mạng (network slicing), mạng được xác định bằng phần mềm (software-defined networking), ảo hoá chức năng mạng (network function virtualization)… , nên có thể thấy ngay cả khái niệm về mạng lưới cũng bắt đầu “mềm hóa”. Việc cung cấp dịch vụ, dung lượng cũng theo nghĩa có thể lập trình được - đây là những xu hướng lớn.

Bộ trưởng mong muốn các đơn vị trong khối có nhận thức mới, điểm quan trọng hơn các cơ quan quản lý đã bắt đầu dẫn dắt doanh nghiệp. Bộ trưởng lưu ý các đơn vị thay đổi nhận thức, mở ra không gian mới và cách thức vận hành mới để “thoát dần” khỏi khái niệm hạ tầng cứng.