Vì sao ngân sách “vượt rào” 41.000 tỷ đồng?

Mức bội chi ngân sách nhà nước năm 2013 là 6,6% GDP, vượt trần 5,3%GDP cho phép của Quốc hội kiến nhiều đại biểu Quốc hội lo lắng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng

Đánh giá về mức bội chị này, Ủy Ban Kinh tế Quốc hội đánh giá nợ công tiếp tục gia tăng với tốc độ nhanh, trong năm 2015, dự báo nghĩa vụ trả nợ ở mức cao.

Tại phiên làm việc buổi chiều ngày 20/5, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã báo cáo trước Quốc hội tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2013.

Theo báo cáo, tại Nghị quyết số 32/2012/QH13 ngày 10/11/2012, Quốc hội quyết định mức bội chi ngân sách nhà nước 162.000 tỷ đồng, bằng 4,8% GDP, sau đó được Quốc hội điều chỉnh mức bội chi là 195.500 tỷ đồng, bằng 5,3% GDP theo Nghị quyết số 54/2013/QH13 ngày 12/11/2013.

Tuy nhiên, cuối năm 2013, quyết toán số bội chi là 236.769 tỷ đồng, vượt 41.269 tỷ đồng so với mức Quốc hội đã điều chỉnh, bằng 6,6% GDP thực tế. Nguyên nhân là do tăng chi từ nguồn vốn ODA là 29.422 tỷ đồng và tăng chi trả nợ Quỹ hoàn thuế giá trị gia tăng 13.190 tỷ đồng phát sinh năm 2011, nên theo quy định phải tăng mức bội chi ngân sách tương ứng.

Số tăng chi vốn ODA chủ yếu cho đầu tư (28.682 tỷ đồng), gồm: Đầu tư các dự án cần đẩy nhanh tiến độ nên giải ngân cao hơn dự kiến (như: Dự án Cảng quốc tế Cái Mép - Thị Vải, Cầu Nhật Tân, Đường sắt Đô thị Hà Nội - Hà Đông…) và có 5.773 tỷ đồng giải ngân từ năm trước, sang năm 2013 đủ thủ tục ghi thu ghi chi vào NSNN theo quy định.

“Số tăng đầu tư nêu trên chủ yếu cho lĩnh vực giao thông, nông và lâm nghiệp. Bên cạnh đó nhờ kiểm soát chặt chẽ và tiết kiệm chi ngân sách từ nguồn vốn trong nước giảm 1.343 tỷ đồng nên mức tăng bội chi ngân sách nhà nước là 41.269 tỷ đồng”, báo cáo Chính phủ viết.

Theo báo cáo, nguồn vay bù đắp bội chi này là vay trong nước 180.347 tỷ đồng; vay ngoài nước 56.422 tỷ đồng. Với kết quả thực hiện dự toán thu, chi, bội chi ngân sách nhà nước nêu trên, tính đến 31/12/2013, so với GDP thực tế, dư nợ Chính phủ bằng 42,6%, dư nợ ngoài nước của quốc gia bằng 37,3%, nợ công bằng 54,5%; trong giới hạn theo quy định của Quốc hội.

Ngoài ra, Bộ trưởng Dũng cũng cho biết lý do khiến chi ngân sách vượt rào là do phải xử lý chi trả quỹ hoàn thuế giá trị gia tăng (13.190 tỷ đồng) chưa có nguồn bù đắp từ năm 2010, 2011 và tăng chi từ vốn ngoài nước (29.422 tỷ đồng).

“Tuy nhiên, nhờ kiểm soát chặt chẽ và tiết kiệm chi ngân sách từ nguồn vốn trong nước giảm 1.343 tỷ đồng, nên mức tăng bội chi ngân sách nhà nước là 41.269 tỷ đồng và đề nghị Quốc hội thông qua quyết toán ngân sách nhà nước 2013”, Bộ trưởng Dũng đề nghị.

Đánh giá về báo cáo thu chi ngân sách, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Phùng Quốc Hiển, cho rằng tình hình thu, chi ngân sách nhà nước năm 2013 chưa thật sát thực tế. Việc xử lý nợ quỹ hoàn thuế và tăng chi từ vốn ODA đã làm tăng mức bội chi và đẩy nợ công tăng nhanh so với mức nợ công đã báo cáo Quốc hội.

“Việc tăng chi trả nợ quỹ hoàn thuế để bảo đảm tính trung thực, minh bạch của quyết toán ngân sách nhà nước là hợp lý. Việc tăng chi ODA do giải ngân tăng nhanh là một kết quả tích cực, thúc đẩy xây dựng cơ sở hạ tầng và tăng trưởng kinh tế, song Chính phủ chưa báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội là chưa phù hợp với khoản 2, Điều 49 của Luật Ngân sách nhà nước”, Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển bình luận.

Tuy nhiên, sau khi xem xét báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2013 đã được cơ quan Kiểm toán Nhà nước kiểm toán, xác nhận đúng đắn, Ủy ban Tài chính ngân sách nhận thấy, đây là số đã phát sinh, do vậy, đề nghị Quốc hội cho phép quyết toán số tiền này.

Đánh giá về báo cáo của Chính phủ, Uỷ Ban Kinh tế của Quốc hội, cho rằng nợ công tiếp tục gia tăng với tốc độ cao, trong năm 2015, dự báo nghĩa vụ trả nợ ở mức cao.

Theo Chiến lược nợ công và nợ nước ngoài của quốc gia giai đoạn 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2030: Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ (không kể cho vay lại) so với tổng thu ngân sách nhà nước hàng năm không quá 25% và nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia hàng năm dưới 25% giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ.

Theo báo cáo số 2289/BC-UBTCNS13 ngày 18/10/2014 của Ủy ban Tài chính - Ngân sách, nghĩa vụ trả nợ so với tổng thu ngân sách nhà nước năm 2015 dự kiến ở mức 31%.

Theo: BizLive