Vi phạm bản quyền số: Nhiều trường hợp lách luật, qua mặt cả AI lẫn người kiểm duyệt

Nhiều biện pháp lách luật, qua mặt cả AI lẫn người kiểm duyệt

Tại Hội thảo chuyên đề: Vi phạm bản quyền trực tuyến và các biện pháp ngăn chặn tại Việt Nam (vừa diễn ra sáng nay 21/7), ông Lê Quang Tự Do - Phó Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT) - thông tin, hiện nay, trên môi trường internet có hàng nghìn trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội đang hoạt động, trong đó có các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, YouTube, các trang thông tin và mạng xã hội này hàng ngày truyền tải lượng thông tin báo chí, nội dung số, video clip khổng lồ tới hàng triệu người dùng internet.

Trong đó, có nhiều nội dung thông tin được lưu trữ, đăng tải trái phép, không thực hiện đúng qui định về trao đổi bản quyền với các chủ sở hữu bản quyền nội dung, gây thiệt hại tới quyền lợi và uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung.

Trong thời gian vừa qua, Cục PTTH&TTĐT đã nhận được rất nhiều yêu cầu xử lý vi phạm bản quyền nội dung, đa số là các nội dung về giải trí như bóng đá, phim, game show, ca nhạc…., đặc biệt là các chương trình bóng đá có đội bóng Việt Nam tham gia.

Các hình thức, phương pháp vi phạm bản quyền hết sức tinh vi và biến đổi liên tục, luôn che dấu thông tin chi tiết và thực hiện xuyên biên giới từ nước ngoài cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.

Theo ông Lê Quang Tự Do, để xử lý được điều này, phải mất nhiều công sức, thời gian vì các trang vi phạm bản quyền nội dung số có nhiều biện pháp lách luật, thậm chí qua mặt AI, khiến người kiểm soát gặp nhiều khó khăn trong quá trình phát hiện và xử lý.

Hiện nay, Cục PTTH&TTĐT đã làm việc khá chặt chẽ với Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ, Đài Truyền hình Việt Nam và các nhà cung cấp nội dung số khác. Gần đây Cục PTTH&TTĐT mới thành lập 1 nhóm để bảo vệ bản quyền báo chí trên không gian mạng. Tuy nhiên, việc này mới chỉ dừng ở bước khởi đầu là hợp tác trong khi mục tiêu sâu xa hơn là việc hợp tác đó phải đạt được kết quả cụ thể, là việc bảo vệ bản quyền nội dung số được thực hiện tối đa.

Chia sẻ về thực trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số tại Việt Nam, ông Phạm Hoàng Hải – Giám đốc Trung tâm Bản quyền Nội dung số Việt Nam - cho biết, hiện nay việc vi phạm bản quyền trên môi trường số diễn ra công khai trên nhiều nền tảng, nội dung bị vi phạm thuộc sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, gây thiệt hại cho chủ sở hữu.

Ông Phạm Hoàng Hải cũng nêu ra các hành vi vi phạm bản quyền phổ biến như thực hiện livestream, phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website; copy nguyên trạng các nội dung đã phát hoặc cắt ghép, chỉnh sửa các video, sau đó đăng tải trái phép lên Internet.

Nội dung vi phạm được sử dụng trái phép tại nhiều nền tảng như các website, ứng dụng (app) OTT được nhà nước cấp phép; các website đăng ký tên miền và đặt server ở nước ngoài; các app OTT lậu được chia sẻ trên Internet hoặc được cài đặt qua các thiết bị Android TV Box; các mạng xã hội phổ biến như Facebook, YouTube, TikTok, Gapo, TalkTV, Instagram, Twitch; các nhà cung cấp nội dung trên mạng di động…

Tính đến tháng 6/2022, Trung tâm bản quyền nội dung số Việt Nam đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền.

Áp dụng giải pháp kỹ thuật ngăn chặn nạn vi phạm bản quyền trực tuyến

Trao đổi tại phiên tọa đàm về giải pháp ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến, bà Celine Boyer - Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal+ cho biết: Tại Pháp, Canal+ chặn tất cả các trang web lậu có thể truy cập được từ Pháp, bất kể nguồn phát là ở Pháp hay ở các nước khác. Việc cho phép chặn các trang web từ nước ngoài có lượng truy cập lớn có thể đem lại những tác động to lớn tới tình trạng vi phạm bản quyền.

Cũng theo bà Celine Boyer, một điểm quan trọng khác là cần phải rút ngắn thời gian tiến hành chặn qua việc Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch có thể thiết lập một công cụ để kết nối giữa đơn vị phát sóng hoặc chủ sở hữu quyền, vừa để thu thập các trang web cần phải chặn cùng với các bằng chứng, và kết nối với các ISP để việc chặn truy cập có thể được thực thi một cách gần như tự động bởi các ISP.

Ngoài ra, tuy việc chặn các trang web là quan trọng nhưng việc chặn các máy chủ phát lậu cũng vô cùng quan trọng và vì thế các bạn phải chặn các địa chỉ IP bởi vì các máy chủ không có DNS.

Cuối cùng, để tăng nhận thức của cộng đồng, ngoài việc chặn tên miền chúng ta có thể chuyển hướng họ tới một trang web nêu rõ rằng trang web họ đang cố truy cập là trang web lậu và hướng họ tới những dịch vụ hợp pháp.

Cũng tại phiên tọa đàm, ông Nguyễn Ngọc Hân - Tổng giám đốc Thủ Đô Multimedia - đã đưa ra giải pháp công nghệ để chủ động ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến hiệu quả, là sử dụng Sigma DRM để khóa mã các nội dung có bản quyền khi phân phối trên môi trường Internet kết hợp với Finger Print để loại bỏ ngay lập tức các luồng phát lậu trực tiếp.