Công ty sở hữu mạng xã hội Facebook, có trụ sở tại Silicon Valley thường xuyên sử dụng các câu hỏi khảo sát để ghi nhận phản hồi từ mạng xã hội với hơn 2 tỷ người dùng trên thế giới. Gần đây, những câu hỏi mà Facebook đưa ra thường để thăm dò ý kiến về chính sách chống lại nạn tình trạng tin giả (fake news) có khiến người dùng hài lòng không.
Từ sự cố của Facebook
Nội dung bài khảo sát mà Facebook đưa ra ngày 4/3. Nguồn: The GuardianTuy nhiên, 2 câu hỏi trong bài khảo sát được Facebook đưa ra vào ngày 4/3 đã khiến người dùng sửng sốt. Nội dung của chúng như sau:
Nghị sĩ Yvette Cooper, Chủ tịch Ủy ban Tuyển trạch Bộ Nội vụ Anh đã bắt gặp bài khảo sát “đáng ghê tởm” của Facebook. Bà phát biểu trên tờ The Guardian:
“Đây là một cuộc khảo sát ngớ ngẩn và vô trách nhiệm. Việc một người đàn ông gửi tin nhắn cho trẻ 14 tuổi để xin hình ảnh khiêu dâm không chỉ là phạm pháp mà còn hoàn toàn sai trái và lạm dụng trẻ em.”
“Tôi không thể tưởng tượng nổi các nhà điều hành Facebook muốn điều này xảy ra trên nền tảng của họ. Cũng như đưa ra cuộc khảo sát gợi ý người dùng là hành động này có thể chấp nhận được.” Bà Yvette ngán ngẩm nói thêm.
Ông Jonathan Haynes, Biên tập nội dung của tờ Guardian còn đăng tải một đoạn status mỉa mai trên trang Twitter cá nhân: “Tôi thích nó đấy. Nhưng đợi đã, Facebook có giữ bí mật này không? Không, họ đang gọi cảnh sát.”
Trả lời cho vấn đề này, ông Guy Rosen, Phó giám đốc phụ trách sản phẩm Facebook cho biết: “Bài khảo sát đó là một sai lầm.”
“Chúng tôi chỉ tiến hành các cuộc thăm dò cộng đồng về cách chúng tôi thiết lập chính sách. Hành động ấu dâm này luôn là không thể chấp nhận được trên Facebook. Về cơ bản nó là một phần của cuộc khảo sát.”
Bà Diana Graber, nhà sáng lập trang giáo dục phụ huynh và trẻ em về an ninh mạng và thông tin thời đại kỹ thuật số Cyber Civics/CyberWise cho rằng “Thật khó tin khi Facebook không đưa ra câu trả lời thỏa đáng cho về vấn đề này. Thực tế câu hỏi mà Facebook đặt ra thật đáng ghê tởm.”
Giáo sư chuyên ngành luật Stacey Sternberg tại Đại học Florida, Mỹ. Bà đồng thời là tác giả cuốn sách : “Quyền riêng tư của trẻ em trong thời đại mạng xã hội” phân tích rằng Facebook đã truyền đi một “thông điệp khủng khiếp”, tồi tệ hơn hành vi bình thường của một kẻ ấu dâm.
Bà Steinberg nói: “Kết hợp với các cơ quan hành pháp là điều nên làm đầu tiên nhưng Facebook không làm được. Mạng xã hội Facebook nên được sử dụng để hỗ trợ gia đình và nạn nhân thay vì đặt câu hỏi khảo sát kiểu này.”
Chuyên gia về đạo đức trong thời đại công nghệ số, David Ryan Polgar chỉ trích hành động khiến “tăng thêm nỗi đau” cho nạn nhân và Facebook sẽ phải vật lộn với trách nhiệm đối với xã hội.
"Dù có mục đích tốt nhưng sai lầm của trong bài khảo sát của Facebook là không đánh giá đầy đủ phản ứng giận giữ và thất vọng của cộng đồng đối với môi trường trực tuyến hiện nay.”
Trong tuyên bố chính thức, Facebook khẳng định hành vi ấu dâm hoàn toàn bị cấm trên Facebook và công ty kiên quyết không cho phép điều này xảy ra. Nhưng công ty cũng không nên hỏi việc đó có nên được chấp nhận hay không. Thay vào đó, Facebook nên đưa ra các chương trình giáo dục gia đình về những “kẻ săn mồi” rình rập trên mạng xã hội.
Đến hiểm họa có thật
Theo điều tra của BBC vào năm 2016, xuất hiện nhiều nhóm Facebook riêng tư được điều hành bởi một tội phạm ấu dâm đã bị kết án, cho phép đàn ông chia sẻ hình ảnh khiêu dâm của trẻ em. Ngoài ra, những tấm ảnh khỏa thân của trẻ em lấy từ tài khoản Facebook của cha mẹ cũng được tìm thấy trên các trang web đồi trụy.
Facebook đã từng đối mặt với vấn đề này vào năm 2017. Khi BBC báo cáo sự xuất hiện của hàng chục bức ảnh và các trang có chứa nội dung khiêu dâm trẻ em nhưng chỉ có 18 trong số 100 bức ảnh được gỡ bỏ. Công ty còn yêu cầu BBC gửi các hình ảnh minh họa có nội dung trên rồi mới trình lên đơn vị phụ trách về trẻ em bị lạm dụng của Cục điều tra Tội phạm Quốc gia Anh.
Ảnh khiêu dâm trẻ em đã xác thực sẽ được gửi đến Trung tâm quốc gia Mỹ về trẻ em mất tích và bị lạm lợi dụng và các tổ chức làm hợp tác cơ quan hành pháp để truy tìm tội phạm. Facebook ngăn chặn sự lan truyền của nội dung ấu dâm bằng bộ lọc phát hiện trong quá trình tải lên.
Đại diện của Facebook cho biết: "Facebook đã cấm hành vi ấu dâm trên Facebook kể từ những ngày đầu tiên thành lập và không có ý định thay đổi điều này, và chúng tôi thường xuyên hợp tác với cảnh sát để đảm bảo rằng bất kỳ người nào có hành động này đều bị đưa ra công lý".
