Ngày 4/5, tại một văn phòng ở thành phố Braga, 2 người đàn ông kê ghế ngồi trước chiếc laptop Apple của họ.

Joao Marques, người bán, chuyển địa chỉ ví tiền mã hóa (crypto) cho người mua, sau đó bên mua thực hiện giao dịch và trở thành chủ sở hữu mới của một căn hộ trong thành phố, có giá 110.000 euro – tương đương 3 bitcoin vào thời điểm đó.

Trực tiếp theo dõi thương vụ này còn có Jorge Silva - Giám đốc phòng công chứng Bồ Đào Nha, và Carlos Santos - người làm trung gian mua bán, trưởng phòng công nghệ làm việc tại công ty địa ốc Zome.

Toàn bộ thương vụ chỉ diễn ra trong vài phút, nhưng đó là kết quả của nhiều tháng thảo luận giữa các cơ quan thuế, tài chính và công chứng của Bồ Đào Nha để làm rõ chi tiết về giao dịch bất động sản thanh toán bằng tiền mã hóa.

Bồ Đào Nha được xem là 'thiên đường' đối với nhà đầu tư crypto do quốc gia này không đánh thuế thặng dư vốn (capital gain tax) đối với loại tài sản này.

Trung tuần tháng 4/2022, văn phòng của Silva đưa ra văn bản hướng dẫn về quy trình làm việc của phòng công chứng đối với các giao dịch bằng crypto mà không cần phải chuyển đổi sang EUR. Ông Silva nói rằng động thái này phản ánh mong muốn của bên mua: “Tiền mã hóa là tài sản,” ông nói, “và giờ các bạn có thể giao dịch bằng tiền mã hóa một cách hợp pháp, minh bạch, tuân thủ mọi thứ".

Thương vụ vừa nêu ở Bồ Đào Nha được coi là bất thường. Ở phần lớn các nước trên thế giới, do thiếu nguồn lực để đánh giá về rủi ro thuế, cũng như mối nguy về nạn rửa tiền, nên việc chuyển đổi tiền mã hóa sang tiền truyền thống vẫn là điều cần làm ở một số công đoạn trong quy trình mua bán.

Nhưng những thách thức đó đã không cản trở được những công ty đang tích cực làm việc để tìm đường cho một thị trường bất động sản giao dịch bằng crypto như Zome.

Theo Carlos Santos, ý tưởng giao dịch bằng crypto của Zome bắt đầu tư mùa Hè năm ngoái và ông tin rằng có thể thu hút các nhà đầu tư theo cách này. “Chúng tôi sẽ thu hút được các nhà đầu tư crypto nếu cung cấp cho họ một cách thức tiện lợi để họ có thể kinh doanh bất động sản ở Bồ Đào Nha", Santos lý giải.

Danh sách những người mua tiềm năng đang tăng dần. Giờ đã có hàng chục nghìn người tham gia mạng lưới bitcoin, với lượng tiền nắm giữ trong ví điện tử của họ lên tới hơn 1 triệu USD. Và một bản thăm dò người mua nhà ở Mỹ do Redfin thực hiện trong tháng 12/2021 cho thấy rằng, 12% số người mua nhà lần đầu có kế hoạch sử dụng các tài sản số để thanh toán – tăng 5% so với quý 3 năm 2019.

Trong bối cảnh các đồng tiền mã hóa tăng giá mạnh trong khoảng thời gian diễn ra đại dịch COVID-19, một số nhà đầu tư bỗng dưng kiếm bộn tiền và quyết định đi mua bất động sản. Những người vốn đã có tài sản cũng thêm tiền mã hóa vào danh mục đầu tư của họ.

Theo báo cáo Knight Frank Wealth Report 2022, được thực hiện với trên 600 nhà quản lý danh mục đầu tư cho những cá nhân có tài sản trên 30 triệu USD, có gần 1/5 khách hàng giờ đầu tư vào tiền mã hóa, token và các loại coin.

Điều này phản ánh thời điểm đỉnh cao của thị trường. Năm nay, tiền mã hóa giảm giá mạnh do lãi suất tăng đã khiến giới đầu tư hoảng sợ và quét sạch khoảng 2 nghìn tỉ USD giá trị tiền mã hóa. Nhưng sự hứng thú khi giao dịch bất động sản bằng tiền mã hóa vẫn chưa tắt – và không chỉ đối với những người mua đang muốn chuyển đổi tài sản số của họ sang các khoản đầu tư an toàn hơn.

'Chốt lời' crypto để mua căn hộ thực

Trong khi một số nhà đầu tư có kiến thức về Web3 đã bắt đầu mua tài sản ảo trong metaverse bằng tiền mã hóa của họ, thì nhiều người khác lại muốn sử dụng tài sản ảo của mình để phục vụ cho đời sống thực.

Daniel Browe, một chuyên gia bất động sản làm việc tại hãng luật Kingsley Napley của Anh, cho hay ông đã chứng kiến một làn sóng mua bất động sản bằng crypto đang tăng dần vào thời điểm tháng 11 năm ngoái.

Hiện tại, sau nhiều tháng bất ổn của thị trường crypto, cuộc tranh luận về việc tìm kiếm những tài sản an toàn hơn để đầu tư là không thể bỏ qua, ông nói: “Nhiều người muốn tìm cách thoát khỏi thứ gì đó vốn đã nổi tiếng là dễ đổ vỡ và sau đó đặt tiền của họ vào thứ gì khác truyền thống hơn".

Nhiều khách hàng của Browe là những người trẻ tuổi lần đầu đi mua nhà, họ “thu được lợi nhuận một cách hợp pháp nhờ việc chấp nhận rủi ro, và tôi đoán rằng một số trong đó có đủ sự may mắn. Và giờ họ đang muốn đặt cược vào thứ gì khác.”

Ngoài ra, cũng có một làn sóng khách hàng quốc tế muốn mua một căn nhà thứ hai ở nước ngoài.

Đó là lý do mà La Haus, một công ty bất động sản Colombia được sự hậu thuẫn của tỉ phú Jeff Bezos, đi tiên phong trong việc bán bất động sản bằng đồng bitcoin tại những địa điểm du lịch nổi tiếng như Tulum, Mexico và bờ biển Caribbe của Colombia. Khối lượng giao dịch còn khá nhỏ. Kể từ giao dịch đầu tiên được thực hiện trong tháng 1 năm nay, công ty này đã bán được 4 khu bất động sản với tổng giá trị 800.000 USD.

Thực hiện giao dịch hoàn toàn bằng tiền mã hóa có nghĩa rằng, những khách hàng quốc tế sẽ không bị mất tiền do tỷ giá hối đoái hay phí chuyển đổi một đồng tiền này sang đồng tiền khác, điều này giúp cho giao dịch xuyên biên giới diễn ra một cách suôn sẻ.

Zome nói rằng họ đã bán được 4 khu nhà ở Bồ Đào Nha trong 2 tháng qua, bên mua đến từ Hà Lan, Canada và Bồ Đào Nha, ngoài ra còn có 9 giao dịch khác đang được lên kế hoạch.

Cả La Haus và Zome đều rao giá nhà ở bằng giá trị đồng tiền truyền thống, và sau đó hợp tác với một sàn giao dịch để chuyển giá nhà thành giá tiền crypto theo thời gian thực, được tính từng phút do giá crypto hiện nay rất dễ thay đổi. Trong tháng 6 vừa qua, ví dụ, giá của một căn hộ có giá 9 triệu USD ở Los Angeles (Mỹ) dao động trong khoảng 287 cho tới 452 bitcoin.

Người bán có thể lựa chọn tiền nhà bằng tiền truyền thống hay crypto . Ông Marques, người bán nhà nêu ở trên, đã lựa chọn lấy bitcoin. Là một doanh nhân vận hành một công ty thiết kế, một công ty truyền thông/quảng cáo, ông hay chuyển nhà và mới đây còn bán một chuỗi cửa hiệu bánh ở Budapest. Marques bắt đầu đầu tư vào tiền mã hóa cách đây 5 năm. Hiện tại, ông quản lý các tài khoản tiền mã hóa bằng cách chia chúng làm 2 phần – một phần để kinh doanh, phần còn lại để giữ lâu dài.

Bất chấp tình trạng bất ổn trên các thị trường crypto trong năm nay, Marques vẫn không lung lay. Santoss nói rằng ông có nhiều khách hàng có suy nghĩ tương tự. “Chúng tôi hỏi những người mua nhà lần đầu rằng, “Ai lại muốn bán một ngôi nhà có thể đội giá lên gấp đôi (bằng tiền mã hóa) trong vòng 3 tháng?”” và câu trả lời ít nhiều đều giống nhau. Nhiều khách hàng nói với ông rằng, họ đã quen với tình trạng biến động giá của crypto, và không cảm thấy quá lo lắng: “Đây là những khoản đầu tư trong vòng 3-4 năm tới, chứ không phải trong 3-4 ngày tới.”

Nhưng tâm lý đó có thể khó mà duy trì được. Sự dễ đổ vỡ của bitcoin giờ còn lớn hơn cả những đồng tiền truyền thống được xem là bất ổn nhất.

Trong tháng 6, giá Bitcoin đã giảm xuống dưới 20.000 USD (từ mức đỉnh 68.000 USD tháng 11/2021), khiến cho sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất Binance phải ngừng cho rút tiền trong vài giờ đồng hồ.

Kể từ sau đó, ông Santos nói, ông để ý thấy một số người mua tạm dừng thương vụ để chờ đợi bitcoin phục hồi giá rồi mới mua. Nhưng điều đó không làm giảm sự lạc quan của ông.

Giao dịch bất động sản bằng crypto ở Mỹ

Thị trường mua bán bất động sản bằng crypto ở Mỹ hiện vẫn trong thuở sơ khai. Quốc gia này yêu cầu có một khoảng thời gian "uỷ thác" - trong đó các khoản đặt cọc bằng đồng USD của cả hai bên mua và bán cần được giữ bởi một bên thứ ba – khiến cho giao dịch bằng tiền mã hóa ở thời điểm hiện tại là bất khả thi.

Các cơ quan quản lý của Mỹ cũng có quan điểm cứng rắn hơn đối với crypto trong năm nay, khi hàng loạt các hãng cho vay crypto bị phá sản, khiến tài sản của nhà đầu tư bị đóng băng.

Nhưng điều đó không cản được nỗ lực thiết lập một lĩnh vực bất động sản tiền mã hóa.

Christine Quinn, ngôi sao seri phim truyền hình thực tế “Selling Sunset” trên Netflix, là một trong số những người đi tiên phong. Tháng 4 vừa qua, Quinn thành lập RealOpen – một công ty niêm yết bất động sản và đứng ra làm trung gian cho các giao dịch cho khách mua nhà bằng tiền mã hóa – cùng với chồng của mình, Christian Dumontet, một doanh nhân công nghệ và là đồng sáng lập hãng dịch vụ chuyển phát Foodler.

Theo quan điểm của Quinn, sự biến động sẽ mang lại tác động tích cực cho lĩnh vực này. “Người ta sẵn sàng đa dạng hóa nhiều hơn trước kia, do sự bất trắc này,” cô nói. “Sự bất trắc thực sự tạo ra đợt cao điểm và rồi tạo nên doanh số.” Tốc độ là nỗi quan ngại lớn của các nhà đầu tư tiền mã hóa, những người thường háo hức giữ tài sản số của họ cho đến thời khắc cuối cùng có thể, cô nói. Bán hàng bằng tiền mã hóa có thể diễn ra nhanh chóng bởi bên mua thường có một bên cho vay đi kèm và thường không quan tâm nhiều đến chi tiết: “Họ muốn nó ngay lập tức. Họ không muốn chờ đợi.”

Một điểm rủi ro khác cho bất cứ bên bán nào là gặp phải bên mua có một giỏ tài sản quá biến động, buộc họ phải rút khỏi thương vụ. Để giải quyết điều này, ông Dumontet đã thành lập RealScore, một mô hình quản lý việc phân phối tài sản tiền mã hóa của khách hàng và đưa ra ước tính khả năng chúng có thể giảm tới một mức độ mà thương vụ bị sụp đổ.

Những bên mua quyến rũ nhất, theo ông Dumontet, chính là những người có giỏ tài sản gồm nhiều loại crypto.

Bitcoin và Ethereum là những đồng tiền phổ biến nhất trong giao dịch, mặc dù một số người mua của RealOpen cũng giữ cả stablecoin. 16 ngôi nhà được RealOpen niêm yết có tổng giá trị dưới 160 triệu USD – bao gồm một căn hộ 4 phòng ngủ ở Beverly Hills thuộc về Slash của nhóm Guns N’Roses có giá 8 triệu USD (375 bitcoin hoặc 4.890 ether).

Những 'tay chơi' truyền thống trên thị trường nhà ở của Mỹ cũng bắt đầu nhập cuộc. Trong tháng 6, PMG, một hãng phát triển bất động sản quốc gia, bắt đầu chấp nhận dùng crypto để thanh toán tất cả các căn hộ chung cư mà họ bán ra ở Mỹ. PMG đã hợp tác với FTX, sàn giao dịch tiền mã hóa được sáng lập bởi tỉ phú Sam Bankman-Fried.

“Nếu có một đường ống dẫn thêm nhiều đồng USD về nước Mỹ và để mua bất động sản Mỹ, vậy thì ai mà không thích chứ?” Ryan Shear, đối tác quản lý của PMG, nói. “Điều đó thật tuyệt cho nước Mỹ, có lợi cho nền kinh tế và cho lĩnh vực bất động sản của Mỹ.”

Còn đối với những người mua muốn giữ crypto, công ty khởi nghiệp Milo có trụ sở tại Florida đã đưa ra đề xuất cho vay USD với tài sản thế chấp là crypto.

Milo đã cho vay khoảng 10 triệu USD với tài sản thế chấp là tài khoản crypto của khách hàng kể từ tháng 4 năm nay, trong đó các khoản vay giao động từ 150.000-3.000.000 USD.

Nếu giá trị tài sản thế chấp của khách hàng giảm xuống dưới 70% giá trị tiền vay ở bất cứ thời điểm nào, sẽ có lệnh gọi ký quỹ và khách hàng cần phải đưa thêm tài sản thế chấp./.

Theo Financial Times