Nhận xét trên được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu lên trong cuộc họp Báo cáo tổng hợp kết quả 5 đoàn của Bộ Chính trị kiểm tra về công tác cán bộ của Bộ Chính trị diễn ra vào sáng 8/12, tại Trụ sở Trung ương Đảng.
Trước đó, trong chương trình kiểm tra năm 2017, 5 đoàn của Bộ Chính trị đã kiểm tra việc thực hiện Kết luận 24-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh công tác quy hoạch và luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý đến năm 2020 và những năm tiếp theo và Quyết định số 68-QĐ/TW về ban hành quy chế bổ nhiệm cán bộ và giới thiệu cán bộ ứng cử ở 15 tổ chức Đảng trực thuộc gồm 10 tỉnh và 5 cơ quan Trung ương.
Có nơi còn tư tưởng cục bộ trong công tác cán bộ
Công tác đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn cán bộ gắn với thực hiện luân chuyển để rèn luyện cán bộ được quan tâm; việc kết hợp luân chuyển, điều động cán bộ với sắp xếp, bố trí các chức danh lãnh đạo chủ chốt không phải người địa phương bắt đầu có sự chuyển biến. Công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại cán bộ và giới thiệu cán bộ ứng cử cơ bản bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục, dân chủ, công khai gắn với quy hoạch, luân chuyển và kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ. Công tác quy hoạch, luân chuyển, đào tạo bồi dưỡng, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và giới thiệu cán bộ ứng cử cơ bản đảm bảo thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, quy trình, điều kiện, tiêu chuẩn, thẩm quyền quyết định, từng bước đi vào nền nếp, đạt được kết quả quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức.
Các cấp ủy, tổ chức Đảng đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý, công tác bổ nhiệm cán bộ và giới thiệu cán bộ ứng cử, đã phát hiện, chấn chỉnh và xử lý một số vụ việc có sai phạm trong công tác cán bộ, đề ra biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.
Tuy nhiên, qua kiểm tra cũng cho thấy, một số nơi việc tổ chức quán triệt Kết luận số 24-KL/TW, Quyết định số 68-QĐ/TW và các văn bản hướng dẫn của Trung ương về công tác quy hoạch, luân chuyển, đào tạo bồi dưỡng, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và giới thiệu cán bộ ứng cử chưa sâu rộng, chưa kịp thời; một số cấp ủy, tổ chức Đảng nhận thức chưa đầy đủ, sâu sắc về công tác quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và giới thiệu cán bộ ứng cử; có nơi còn nhầm lẫn giữa luân chuyển cán bộ theo quy hoạch với điều động cán bộ.
Một số tổ chức Đảng đánh giá cán bộ chưa đúng thực chất, còn hình thức, nể nang, né tránh, ngại va chạm, tinh thần tự phê bình và phê bình chưa cao. Công tác quy hoạch cán bộ của một số địa phương, đơn vị, nhất là cấp xã còn hạn chế, chưa đảm bảo cơ cấu 3 độ tuổi, số lượng quy hoạch vào mỗi chức danh chưa đủ theo yêu cầu; quy hoạch còn mang tính cục bộ, khép kín trong nội bộ, chưa đảm bảo phương châm “động” và “mở”; tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số của một số địa phương, đơn vị còn thấp so với quy định. Có nơi cán bộ được quy hoạch điều kiện, tiêu chuẩn, trình độ, năng lực không đảm bảo; việc rà soát, thẩm định cán bộ trước khi quy hoạch chưa toàn diện.
Công tác luân chuyển cán bộ chưa đồng bộ, số lượng cán bộ được luân chuyển chưa nhiều, chủ yếu được luân chuyển từ tỉnh về huyện, từ huyện về tỉnh và giữa các ngành, việc luân chuyển từ huyện sang huyện, xã sang xã, từ khối nhà nước sang khối Đảng, đoàn thể còn hạn chế; chưa có giải pháp theo dõi, đánh giá cán bộ luân chuyển. Việc luân chuyển cán bộ cấp xã lên huyện gặp khó khăn; chưa có chế độ, chính sách đối với cán bộ luân chuyển về công tác tại vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; việc bố trí cán bộ sau khi luân chuyển còn bị động, khó khăn.
Công tác bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử có nơi còn tư tưởng cục bộ; tính tiền phong gương mẫu của một bộ phận cán bộ chưa cao, ngại việc khó, thích nhận việc dễ, có lợi ích. Quy trình bổ nhiệm có trường hợp chưa chặt chẽ, chưa đủ điều kiện, tiêu chuẩn, không nằm trong quy hoạch được phê duyệt, bổ nhiệm số lượng cấp phó vượt quy định; có trường hợp bổ nhiệm quá nhanh, không đủ điều kiện, tiêu chuẩn nên sau khi bổ nhiệm đã xảy ra tình trạng mất đoàn kết nội bộ, ảnh hưởng không tốt đến tâm lý cán bộ, đảng viên…
Quy hoạch cán bộ cũng không phải là cái “khuôn cứng”
Phát biểu kết luận cuộc họp, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Công tác cán bộ cực kỳ quan trọng, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là gốc của mọi công việc, then chốt của then chốt.
Chính vì thế, Đảng ngày càng được quan tâm về vấn đề công tác cán bộ, ban hành một loạt văn bản cụ thể, đồng thời cử các đoàn đi kiểm tra về công tác cán bộ và sang năm Hội nghị Trung ương sẽ bàn chuyên đề về công tác cán bộ.
Tổng Bí thư chỉ rõ: Công tác cán bộ gồm nhiều khâu, là công tác quy hoạch, bồi dưỡng đào tạo, tạo nguồn; luân chuyển cán bộ; đánh giá cán bộ; bố trí, sử dụng, giới thiệu ứng cử, quy trình thủ tục; trách nhiệm, thẩm quyền của người đứng đầu trong công tác cán bộ. Đó là hệ thống những việc phải làm xung quanh công tác cán bộ, nó liên quan đến nhau, không thể tách ra được.
Phân tích sâu hơn, Tổng Bí thư nhấn mạnh, làm tốt công tác quy hoạch cán bộ là để có tầm nhìn xa, có cái khung để đào tạo, bố trí cán bộ, nên phải “động” và “mở”. Làm quy hoạch cán bộ không phải là làm công tác nhân sự, quy hoạch cán bộ cũng không phải là cái “khuôn cứng”. Đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn là trên cơ sở quy hoạch, nhưng đồng thời cũng phải mở rộng ra, chứ không phải chỉ nằm trong quy hoạch. Đào tạo nguồn là rất tốt, rất cần thiết, chứ không phải tranh thủ, phấn đấu vào lớp nguồn cốt để có cái mác lớp nguồn vào Trung ương, vào cấp ủy…
Công tác đánh giá cán bộ là rất khó, thông tin phải đầy đủ, nhiều kênh, nhiều chiều, thật sự trong sáng, công tâm, khách quan. Lấy phiếu tín nhiệm cũng là một cách đánh giá cán bộ, vừa qua Quốc hội, trong Đảng, các địa phương đã làm. Tuy nhiên, không cẩn thận lại là hình thức, hợp thức hóa để phiếu cao lên, mai kia cứ căn cứ phiếu đánh giá để đề bạt cán bộ.
Tổng Bí thư chỉ ra rằng, công tác bố trí, sử dụng cán bộ, có việc đề bạt, có việc phân công, có việc giới thiệu sang chính quyền, cần phải công tâm, khách quan. Tại sao người ta nói: Quan hệ, tiền tệ, hậu duệ, cuối cùng mới là trí tuệ? thân quen “cánh hẩu”, thích thì đưa vào, tạo vây cánh cho mình, rồi nói cho thật hay, cơ cấu, độ tuổi thế này, triển vọng thế nọ… đều liên quan đến đánh giá cán bộ cả. Gia đình, anh em, vợ con không nên bố trí ở một nơi. Nếu thật sự có tài, gia đình cách mạng, chúng ta khuyến khích, hoan nghênh, nhưng không vì thế mà đưa lên để tạo “vây cánh”.
Tổng Bí thư khẳng định, quy trình thủ tục là một cách để hạn chế bớt tiêu cực, phát huy cái tốt cái đúng, cho nên phải rất chặt chẽ, bảo đảm uy nghiêm. Nhưng tại sao vừa qua có dư luận: Cái gì cũng làm đúng quy trình, nhưng cán bộ thì lại không đúng, tức là dùng quy trình để hợp thức hóa cái sai.
Cuối cùng là về trách nhiệm người đứng đầu là phải lo cán bộ, phải có nguyên tắc tập trung dân chủ, phải biết lắng nghe, phải tôn trọng ý kiến tập thể, bỏ phiếu thế nào cho công tâm khách quan. Phải kết hợp giữa nguyên tắc tập trung dân chủ và trách nhiệm của người đứng đầu.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, công tác cán bộ rất nhiều việc, nhiều khâu, trên cơ sở kiểm tra thực tế tại 15 đơn vị, cần phát huy những mặt tốt, khắc phục những hạn chế, yếu kém, qua đó rút kinh nghiệm sửa chữa, góp phần tổng kết công tác cán bộ, chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương bàn chuyên đề về công tác cán bộ trong năm tới.
