Thủ tướng yêu cầu giải bài toán khan hiếm cát

Qua đây cũng có thể thấy, cơ quan chức năng, vì lý do gì đó, đã phát động cuộc chiến chống cát tặc trên sông, nhưng lại "quên" phát động cuộc chiến chống nạn “thổi” giá cát, để từ đó chống được nạn dịch lớn nhất trong ngành xây dựng liên quan tới khai gian nguyên liệu đầu vào để trục lợi.

Chẳng hạn, bất kết chặn bắt thế nào, bất kể là cát có nguồn gốc, hay cát tặc, thì giá cát từ tàu lên bãi tập kết cũng chênh lệch thấp hơn nhiều lần giá cát bán vào tới công trình. Tại miền Bắc, nếu giá cát bán vào công trình chênh lệch khoảng 5-6 lần so với giá cát từ tàu lên bãi, đạt mức dưới 300.000 đồng/m3, thì tại miền Nam, giá cát đã leo lên mức 500.000 – 600.000 đồng mỗi m3.

Tại cuộc họp tháo gỡ khó khăn, phát triển hạ tầng giao thông đồng bằng Sông Cửu Long do Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng chủ trì ngày 23/6, một loạt tỉnh đã kiến nghị Chính phủ phải có phương án tháo gỡ khó khăn về nguồn cung cát và đặc biệt là về giá cát cho các địa phương, khi ước tính giá cát đã tăng 200 – 300%. Theo chủ đầu tư BOT Cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, riêng chi phí tăng thêm do giá cát tăng tại dự án này đã là hơn 600 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nếu phân tích kỹ hơn sẽ thấy, giá cát tăng không do chi phí khai thác tăng lên. Vì các loại chi phí dầu mỡ, lương… không thay đổi. Ngược lại, chiến dịch chặn cát tặc lại trở thành cơ hội cho giới đầu cơ tăng giá cát, lợi dụng vào thực tế nguồn cung trở nên phập phù.

Mặt khác, bất kể là cát có giấy phép, hay không phép, thì từ bãi tập kết vào tới công trình xây dựng của tư nhân hay nhà nước, cát đều đã có đủ thủ tục nguồn gốc. Do giá cát từ tàu lên bãi tập kết chênh lệch với cát tại công trình gấp nhiều lần, thì cũng có thể hiểu toàn bộ quá trình đẩy giá cát này lên đã “thực hiện” bằng thủ tục ở những khâu trung gian từ bãi tới công trình.

Sẽ không quá khó nếu qua kiểm tra, có thể thấy mỗi hạt cát từ bãi vào tới công trình thường “qua tay” vài doanh nghiệp, mà cứ mỗi lần qua tay ấy, giá cát lại được đẩy lên một mức mới.