Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, phần lớn các vụ việc khiếu nại đông người, phức tạp là những vụ việc khởi nguồn từ những năm trước, chưa được giải quyết dứt điểm. Nhiều trường hợp đã được các cấp giải quyết đúng pháp luật nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu kiện kéo dài. Các vụ việc khiếu nại, tố cáo chủ yếu là về vấn đề bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội…
Theo Thanh tra Chính phủ hiện nay các vụ việc đông người tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, có đoàn lên tới vài trăm người với thái độ bức xúc, gay gắt, nhiều lần tập trung lên trung ương, nhất là trong các dịp có sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Một số đoàn căng khẩu hiệu, biểu ngữ, nhiều ngày tập trung trước cổng trụ sở các cơ quan trung ương, đi diễu hành trên đường phố Hà Nội hoặc tập trung trước nhà riêng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước để đưa đơn, yêu cầu được tiếp và giải quyết ngay tại các cơ quan trung ương.
Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu: “Phải nhận diện về việc 70% khiếu nại hành chính là về đất đai. Trong 70% đó, có 40% là thu hồi đất tái định cư. Như vậy có phải thu hồi đất tái định cư là vấn đề mấu chốt của khiếu kiện đông người hiện nay không? Luật Đất đai năm 2013 quy định trình tự thu hồi đất là có giảm hơn nhưng khiếu nại nhiều về giá đề bù, chúng ta vẫn giữ giá cũ, không đảm bảo tái định cư và cuộc sống tối thiểu của dân. Trong khi tái định cư phải đảm bảo cuộc sống bằng hoặc cao hơn nơi ở cũ. Chúng ta có thực hiện và nhận thức được vấn đề này không?”
Nói về thu hồi đất không đúng quy hoạch, không đúng trình tự thủ tục, thẩm quyền, công khai minh bạch và không công bằng Thủ tướng cho biết, "ở một tỉnh bắc Miền Trung làm dự án lớn, không thông báo cho dân, lại chủ động yêu cầu dân nhận tiền đền bù trong khi giá rất thấp. Có đúng quy trình không? Vì động cơ gì mà anh làm sai pháp luật như vậy. Hôm nay tôi khuyên các đồng chí lãnh đạo phải thấm vấn đề này đối với dân”.
Trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo Thủ tướng nói: "nhiều trường hợp người đứng đầu cơ quan có trách nhiệm chưa quan tâm đúng mức, chỉ đạo không quyết liệt, giải quyết chậm, thậm chí có sai sót. Nhiều đồng chí chủ tịch huyện, xã và cả tỉnh nữa, không bố trí tiếp dân. Thấy dân mà lên xe chạy là không ổn rồi.”
Hiện nay còn có tình trạng, một số địa phương dựa vào việc hết thời hiệu để không xem xét giải quyết, mặc dù công dân đã cung cấp thêm thông tin, tài liệu chứng minh việc tranh chấp, khiếu nại là có cơ sở. Một số trường hợp thiếu trách nhiệm không công tâm đề xuất đền bù, giải phóng mặt bằng không khách quan, không chính xác, không hợp lý... dẫn đến khiếu kiện kéo dài, Thủ tướng nhấn mạnh.
