Thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn do lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ

Giao dịch gạo tại Thái Lan, quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới sau Ấn Độ, đã trở nên hỗn loạn khi lệnh cấm xuất khẩu gạo gần đây của Ấn Độ gây ra tình trạng mua hoảng loạn. Đầu cơ tích trữ đang làm cạn kiệt nguồn cung từ thị trường, khiến lượng gạo sẵn có để xuất khẩu ít hơn.

Giá gạo xay xát nội địa của Thái Lan đã tăng gần 20% trong tuần trước lên 21.000 baht (597 USD)/tấn, từ mức khoảng 17.000 baht trong vài tuần trước đó.

Điều này đã đẩy giá xuất khẩu gạo trắng chuẩn 5% của Thái Lan - bao gồm gạo 5% tấm - lên 610 USD/tấn, phản ánh giá gạo toàn cầu tăng lên mức cao nhất trong 11 năm. Mặc dù chính phủ Thái Lan không có kế hoạch hạn chế xuất khẩu gạo nhưng các nhà xuất khẩu nước này vẫn không muốn bán ra do nguồn cung không đảm bảo.

Thông thường, Thái Lan sản xuất khoảng 20 triệu tấn gạo xay xát, một nửa trong số đó được tiêu thụ trong nước, nửa còn lại được đem đi xuất khẩu.

“Thái Lan chưa từng gặp tình trạng nguồn cung bị siết chặt, bởi năm nào chúng tôi cũng thừa gạo”, Chookiat Ophaswongse, chủ tịch danh dự Hiệp hội các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan, nói với Nikkei. “Nhưng năm nay, thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn do các nhà xuất khẩu không thể đưa ra mức báo giá nào bởi lo ngại về biến động giá và không chắc chắn về nguồn cung”.

Ấn Độ đã công bố lệnh cấm xuất khẩu gạo vào ngày 20/7. Lệnh cấm làm dấy lên nhiều lo ngại về nguồn cung sụt giảm và khuyến khích các nước nhập khẩu lớn tìm kiếm gạo từ các nước xuất khẩu chủ chốt, bao gồm Việt Nam và Thái Lan.

Hoạt động đầu cơ được dự báo sẽ đẩy giá gạo lên mức không cạnh tranh và tước đi cơ hội vàng để nước này tăng xuất khẩu, trong bối cảnh thiếu vắng Ấn Độ trên thị trường quốc tế. Các nhà xuất khẩu Thái Lan tỏ ra do dự không muốn tham gia vào các thỏa thuận nếu không được đảm bảo giao hàng với mức giá như cam kết trước đây.

Bên cạnh tình trạng tăng giá do tích trữ, hiện tượng El Nino cũng có khả năng làm giảm sản lượng và khiến Thái Lan không thể tăng lượng gạo xuất khẩu trong năm tới, và cả năm tiếp theo đó. Thái Lan, do vị trí địa lý, mỗi năm thường tiếp nhận nhiều trận mưa gió mùa. Họ cũng có hệ thống tưới tiêu rộng khắp, cho phép trồng lúa quanh năm.

Tuy nhiên, El Nino được dự báo sẽ khiến lượng mưa giảm trong tháng 9 và tháng 10, thời điểm mà cây lúa cần bổ sung nước. Điều này có thể làm giảm sản lượng vào thời điểm mùa vụ được đem ra thị trường trong tháng 11. Hơn nữa, lượng mưa thấp hơn do El Nino có thể làm giảm lượng nước tại các hồ chứa lớn, vốn đóng vai trò quan trọng đối với hệ thống tưới tiêu và gieo trồng trái vụ.

Hiện chưa có ước tính chính xác về sản lượng, Bộ Nông nghiệp Thái Lan chỉ dự báo rằng niên vụ 2023/24 (tháng 11-tháng 10) của Thái Lan sẽ thấp hơn so với dự kiến.

Do nguồn cung khan hiếm và tình trạng tích trữ, Hiệp hội các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan duy trì mục tiêu xuất khẩu năm 2023 ở mức 8,5 triệu tấn do nước này khó có thể tận dụng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ./.

Theo Nikkei Asia