Đã bao lâu rồi bạn chưa tan làm đúng giờ vào lúc 6 giờ tối? Đã bao lâu rồi không có ngày nghỉ cuối tuần?
Đối với những người trẻ ở Trung Quốc, đây gần như là một câu hỏi khó trả lời hơn câu hỏi "tại sao bạn vẫn chưa có người yêu?" Làm thêm giờ đã trở thành hiện tượng phổ biến của người trẻ Trung Quốc, và nhân viên văn phòng trở thành "con tốt" trong công việc, hiện tượng này đặc biệt nghiêm trọng trong ngành Internet.
Trên Zhihu, chủ đề "Tại sao bạn cảm thấy rằng các công ty lại làm việc ngoài giờ? Họ đang muốn thêm gì?" có số lượt xem vượt quá 10 triệu. Một trong những câu trả lời là sau khi tốt nghiệp, họ đã làm việc cho 5 công ty và nhận thấy rằng tất cả đều yêu cầu làm thêm giờ và không trả thêm tiền.
Gần đây, chủ đề "Tencent ép nhân viên không làm thêm giờ" leo lên top tìm kiếm Weibo, nhiều cư dân mạng cảm thán: "Hi vọng văn hóa 996 sắp kết thúc". Trên thực tế, quy tắc thử nghiệm của Tencent là tan ca lúc 6 giờ vào thứ Tư, và không được phép quá 9 giờ những ngày còn lại. Thế nhưng có bao nhiêu người đã quên rằng lịch trình tan làm đúng là 6 giờ.
Bên cạnh văn hóa 996 (mô tả lịch trình từ 9h sáng đến 9h tối, trong suốt 6 ngày một tuần), một số người còn đùa về văn hoá làm việc “007 (nhân viên lao động từ nửa đêm hôm nay (0h) đến nửa đêm hôm sau, suốt 7 ngày liên tục).
Đối với quyền tự do tan làm, những người ra quyết định có tiếng nói lớn hơn. Theo Tencent Technology, họ nhận thấy rằng quan điểm của các ông chủ về việc làm thêm giờ là khác nhau, một số ông chủ đặt ra văn hóa sẵn sàng làm việc 24 giờ, và một số ông chủ sẽ sa thải những nhân viên làm thêm giờ. Tất nhiên, họ không phủ nhận văn hóa 996, 007, khi công ty phát triển, chắc chắn sẽ sinh ra văn hóa làm thêm giờ.
Nhưng với tư cách là sếp, họ là những người ít được tan ca đúng giờ nhất công ty. Đối với những người phàn nàn về việc làm thêm giờ, một ông chủ đã đưa ra lời khuyên: Bạn có muốn tự do tan làm không? Hãy chủ động 996 và 007 khi bạn có sức khỏe tốt.
Trong công ty của chúng tôi, hầu hết những người làm việc ngoài giờ là cấp cao và lãnh đạo công ty - Su Xi | 39 tuổi, Tổng giám đốc của một công ty tiếp thị
|
Là một công ty mới thành lập, trên thực tế, sếp là người tăng ca năng nổ nhất. Khi công ty mới thành lập, cũng là lúc bận rộn nhất, ba ngày tôi không về nhà, cứ thế lăn ra ngủ trên ghế sô pha của công ty.
Hiện công ty đã phát triển lên hơn 30 nhân viên, nhân lực tương đối đủ, nhưng tôi thấy rằng nhân viên trẻ mới bắt đầu làm thêm giờ ít hơn, còn nhân viên cốt cán hoặc cấp trung thì làm thêm giờ nhiều hơn. Khi chúng tôi làm thêm giờ vào tuần trước, chúng tôi liếc nhìn những người trên bàn và mọi người đều nói: "Năm ngoái những người này đã làm thêm giờ, nhưng năm nay họ vẫn đang làm thêm. Tại sao những người mới đến không phải làm thêm giờ?"
Tất nhiên, chúng tôi không khuyến khích hay chủ trương làm thêm giờ, chúng tôi sẽ yêu cầu nhân viên hoàn thành công việc nhiều nhất có thể trong giờ làm việc, và chúng tôi cũng sẽ đưa ra thời hạn của dự án. Thông thường, miễn là nhân viên sắp xếp công việc hợp lý và hiệu quả công việc ở mức bình thường thì họ không cần phải làm thêm giờ. Chúng tôi cũng sẽ đánh giá nhu cầu của nhân viên làm thêm giờ, liệu họ có bị trì hoãn do vấn đề hiệu quả của chính họ hay do có yêu cầu mới của khách hàng hay không.
Nhìn chung, tăng ca chủ yếu là do nhu cầu của khách hàng tăng đột biến, đặc biệt là do ảnh hưởng của đợt dịch bệnh trong năm vừa qua, nhiều dự án có những biến động nhất định nên dễ gây ra tình trạng tăng ca. Ngoài ra, nếu một nhân viên xin nghỉ việc và một dự án nào đó không đủ nhân lực, các thành viên khác có thể phải làm thêm giờ để giải quyết.
Lợi ích ngoài giờ của công ty chúng tôi khá tốt. Nếu có nhiều đồng nghiệp làm thêm giờ vào một thời điểm nhất định, họ thường sẽ đặt bữa ăn cùng nhau, hoặc cung cấp bữa ăn phụ cho nhân viên làm thêm giờ và cung cấp dịch vụ taxi của công ty. Chúng tôi tính số giờ làm việc toàn diện, và miễn là đủ giờ làm việc, chúng tôi có thể tự sắp xếp thời gian nghỉ ngơi.
Tôi không nghĩ rằng các công ty Internet phải làm thêm giờ, nhưng quyền tự do tan ca theo một nghĩa tuyệt đối không chỉ dành cho các công ty Internet, mà còn trong nhiều ngành công nghiệp.
Là một nhà quản lý, muốn giảm bớt thời gian làm việc ngoài giờ của nhân viên thì việc đầu tiên là phải sắp xếp kế hoạch làm việc hợp lý, quan tâm đến tiến độ của từng dự án có bình thường không, làm tốt công tác điều phối nhân sự; thứ hai là phải nhấn mạnh hiệu quả công việc. Nhìn thấy nhân viên làm việc ngoài giờ thường xuyên, tôi sẽ nghĩ rằng do nhu cầu khách hàng không hợp lý hoặc nhân viên hiệu quả quá thấp.
Hầu hết các nhân viên trong công ty chúng tôi thuộc thế hệ những năm 90. Đối với họ, điều quan trọng nhất không phải là làm thêm giờ, mà là để họ biết rằng công việc hiện tại của họ có ý nghĩa và có giá trị đối với cá nhân, có thể học hỏi và phát triển. Nếu mọi người có thể thiết lập các giá trị thống nhất, họ sẽ có thể làm việc cùng nhau vui vẻ hơn.
Sếp là người ít rảnh rỗi nhất trong công ty: Wang Yaheng | 39 tuổi, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ Thông tin Tập đoàn Tây An
|
Trước chủ đề "làm thêm giờ", công ty chúng tôi đã nhiều lần điều chỉnh thời gian đi làm.
Chúng tôi là một công ty phần mềm Internet, có khoảng thời gian, mọi người đều phải làm thêm giờ, thậm chí là qua đêm tại công ty. Công ty của chúng tôi đã thử "đi lại tự do". Nhân viên có thể rời đi bao lâu tùy thích, nhưng sau đó chúng tôi phát hiện ra rằng khi nhân viên không có khả năng tự quản lý, dẫn đến hiệu quả làm việc không cao.
Sau đó, công ty đã điều chỉnh để đi làm lúc 10 giờ sáng và tan làm tự do vào buổi tối, sau khi thực hiện được một thời gian thì phát sinh ra một vấn đề khác: hầu hết mọi người đều khó bắt tay vào làm ngay khi đến công ty lúc 10 giờ sáng. Thời gian làm việc thực tế thường bắt đầu sau bữa trưa, không có yêu cầu về giờ tan sở. Nhịp điệu như vậy đã dẫn đến việc nhiều người không có nhiều giờ làm việc thực tế. Sau đó, công ty đã điều chỉnh giờ làm việc thành 9 giờ sáng.
Công ty hoàn toàn không có chuyện bắt buộc nhân viên làm thêm giờ, nếu không sẽ vi phạm luật lao động. Điều mà công ty có thể làm là cung cấp các biện pháp bảo vệ cho nhân viên làm thêm giờ, chẳng hạn như trả lương làm thêm giờ, nghỉ ngơi và bổ sung bữa ăn, đồng thời cung cấp cho nhân viên một số định hướng về lợi ích để họ biết rằng làm thêm giờ chắc chắn tốt hơn là không làm thêm giờ. Khi công ty giải quyết được vấn đề phân chia lợi ích thì mọi người đều có thể làm việc chăm chỉ hơn, còn về mức độ nỗ lực thì phụ thuộc vào từng cá nhân.
Trên thực tế, các công ty Internet đã coi việc làm thêm giờ như một điều mặc định, và cảm thấy rằng việc không làm thêm giờ là điều bất bình thường. Điều này cũng là do việc làm thêm giờ của các công ty Internet thực sự có thể mang lại lợi ích, và nếu bạn làm nhiều việc hơn, bạn có thể chạy nhanh hơn các đối thủ cạnh tranh.
Những công ty mới thành lập không bao giờ có thể hoàn thành công việc nếu tan ca đúng giờ, những người có thể trụ lại cuối cùng phải là những người có thể chấp nhận và thích nghi với thời gian làm thêm.
Hơn nữa, thời gian làm thêm giờ của công ty phần mềm khác với 3 ca của dây chuyền lắp ráp, vì bàn giao lập trình viên không giống như bàn giao dây chuyền sản xuất. Ví dụ, tôi đã lập trình trong 10 giờ và không có cách nào để kết nối các ý tưởng của tôi cho người lập trình tiếp theo. Bạn chỉ có thể tự điều chỉnh công việc của mình, còn những người khác không thể giúp bạn.
Tóm lại, nếu các công ty Internet muốn thực hiện cái gọi là tự do tan ca, họ phải đạt được tự do hiệu suất. Với tư cách là người sáng lập, tôi là người ít rảnh rỗi nhất trong công ty.
Khi thảo luận về "vấn đề cân bằng giữa công việc và cuộc sống" với nhiều bạn học của tôi ở các công ty nước ngoài, hoặc là tách biệt hoàn toàn giữa công việc và cuộc sống, hoặc là trộn lẫn công việc và cuộc sống với nhau. Khi đi làm bạn cũng có thể gọi điện thoại khi nghĩ đến chuyện ở nhà, khi ở nhà bạn cũng có thể giải quyết công việc, thực tế thì hầu hết các công ty khởi nghiệp đều ở trạng thái này.
Các công ty lớn không thể đạt được sự kết hợp giữa công việc và cuộc sống, bởi vì các công ty lớn không thể khiến tất cả mọi người đều cảm thấy gắn bó, chỉ có mối quan hệ việc làm. Công ty yêu cầu tăng ca nhưng không cho nhân viên tự do giải quyết những rắc rối trong cuộc sống, đây là lý do nhiều người từ các công ty lớn luôn tranh luận về việc làm thêm giờ.
Tôi sẽ sa thải những nhân viên làm thêm giờ sau khi về nhà: Deng Tingliang | 29 tuổi, Trưởng bộ phận thương mại điện tử quốc tế
|
Công ty chúng tôi hoạt động trong lĩnh vực thương mại quốc tế, tập trung vào thị trường châu Âu và châu Mỹ. Nhân viên đi làm từ 10 giờ sáng đến 6 giờ chiều, với hệ thống làm việc 8 giờ linh hoạt. Đối với những đồng nghiệp cần tăng ca vào thứ 6 hàng tuần để giao hàng, chúng tôi nói chung trả khoảng 1,5 lần lương làm thêm.
Khi công ty mới thành lập, tôi đã từng hỏi một số người bạn làm việc trong các nhà máy lớn, và mọi người đều đồng ý rằng sau năm giờ tập trung, năng suất lao động giảm mạnh, và hơn tám giờ làm việc chỉ để thỏa mãn cảm giác an toàn của người phụ trách.
Một mặt, bộ phận thiết kế sản phẩm, bộ phận tiếp thị và các bộ phận khác của công ty chúng tôi làm việc dựa trên sự sáng tạo, kéo dài thời gian làm việc là không hợp lý. Khai thác thời gian nghỉ ngơi của nhân viên sẽ làm suy giảm khả năng sáng tạo của họ.
Vì vậy, ngay từ đầu, tôi đã quy định rằng nhân viên của công ty không được làm việc quá giờ, không được lãng phí thời gian vào việc giao tiếp kém hiệu quả và các cuộc họp nhàm chán của các bộ phận. Điều này không nói lên rằng tôi nhân từ đến mức nào, nhưng tôi nghĩ đó là một cách khả thi để không bóc lột nhân viên quá nhiều mà giữ được tự do cá nhân của họ.
Nếu một nhân viên làm thêm giờ sau khi về nhà, về cơ bản tôi cho rằng nhân viên đó làm việc không hiệu quả hoặc không đủ năng lực, và nên bị sa thải càng sớm càng tốt.
Tôi thường nói với nhân viên rằng "Chúng tôi là một công ty thực dụng, chỉ dựa vào kết quả. Những gì chúng tôi đánh giá là khả năng giải quyết vấn đề của bạn, khả năng bán hàng, khả năng quảng bá sản phẩm chứ không phải thời gian làm việc kéo dài".
Hiện tại quy mô của công ty chúng tôi còn nhỏ, không cần ước lượng khối lượng công việc cụ thể của nhân viên hàng ngày, chủ yếu là tự ý thức. Nhưng khi công ty ngày càng phát triển, khối lượng công việc và áp lực của nhân viên tăng lên là điều không thể tránh khỏi.
Chúng tôi rất may mắn khi nói rằng chúng tôi không có nhiều áp lực cạnh tranh ở thị trường nước ngoài, vì vậy với tư cách là người phụ trách của công ty, tôi có thể tạo điều kiện cho nhân viên tan ca đúng giờ. Tuy nhiên, cạnh tranh trên thị trường nội địa rất khốc liệt, nhiều công ty vẫn đang sử dụng thời gian ngoài giờ cho năng suất lao động.
Nếu bạn muốn tự do tan làm, bạn phải tự làm 996 khi sức khỏe còn tốt: Song Qing | 32 tuổi, Founder của công ty quan hệ công chúng
|
Trong môi trường hiện nay, chỉ có một số rất nhỏ các ông chủ có quyền tự do tan làm, và tôi là một trong số đó. Tại sao tôi lại thích làm thêm giờ khi tôi đã ngoài 30 tuổi? Điều đó rất đơn giản, bởi vì tôi kiếm được tiền từ việc làm thêm giờ và nhịp điệu công việc do chính tôi điều khiển.
Ngay cả khi không ai giám sát tôi và không ai đặt KPI, tôi vẫn làm việc bận rộn từ sáng đến tối; nếu điều kiện tinh thần và thể chất không tốt, tôi sẽ nghỉ ngơi thư giãn.
Khi tôi còn trẻ, tôi từng làm việc tại nhà máy lớn, từng bày tỏ sự bất bình hơn thế hệ sau những năm 95 bây giờ, và tôi thậm chí còn phản đối lại các nhà lãnh đạo. Điều tôi không hài lòng là khi năm nay tôi ngầm chấp nhận 996 thì sang năm họ liền mua nhà, đổi xe mới.
Sau này, tôi quyết tâm không làm thêm giờ một cách vô nghĩa, chỉ có một mục đích duy nhất của làm thêm giờ, đó là đổi lấy một phần nhỏ tự do. Người lao động phải nắm bắt mọi thứ mới có thể giúp họ thương lượng tiền lương, giải quyết những vấn đề then chốt của công ty thì mới có quyền phát biểu và từ chối việc làm thêm giờ vô nghĩa.
Tôi sẽ không truyền khái niệm này cho nhân viên, vì điều này sẽ dễ khiến người khác hiểu sai ý và phức tạp hóa vấn đề.
Tôi phản đối hành động dùng lời ngon ngọt để xoa dịu người lao động, giới trẻ ngày nay đâu có ngốc. Vì công ty của tôi không có quy mô lớn và hoàn toàn khác với một nhà máy lớn với hàng chục nghìn người nên tôi phải cân nhắc cẩn thận giữa chi phí và hiệu quả sử dụng lao động. Nếu mọi người có thể thấy thỏa mãn chỉ đơn giản bằng những lời lẽ sáo rỗng, có lẽ họ không phải những người tôi muốn.
Điều tôi muốn là những người thông minh. Vài ngày trước, tôi có một chuyến công tác đột ngột và chuyển cuộc họp tổng kết giữa năm của công ty sang cuối tuần. Một nhân viên thuộc thế hệ sau năm 95 đã làm việc được sáu tháng bày tỏ sự không hài lòng. Đây không phải là một người thông minh, và phàn nàn chẳng có nghĩa lý gì. Theo quan sát của tôi, cô ấy cũng rất dễ rơi vào bẫy tình cảm trong công việc, làm thêm giờ cũng chỉ mang tính chất thụ động điển hình, gây lãng phí thời gian của cả công ty và cá nhân.
Ở công ty tôi không thể không làm thêm giờ, vì hầu hết nhân viên đều phải đáp ứng nhu cầu của khách hàng 24/7, tôi sẽ cho mọi nhân viên thích nghi với việc này càng sớm càng tốt ngay từ ngày đầu tiên đi làm.
Trong bữa tiệc tối của doanh nhân, cũng sẽ có những vị sếp phàn nàn về việc các bạn trẻ của công ty "không chịu làm thêm", "không thèm giả vờ", nhưng nếu nói giới trẻ ngày nay trở nên lười biếng và không cố gắng, tôi không hoàn toàn đồng ý. Ngày nay, những người trẻ cố gắng nỗ lực có mục đích sống cao hơn, có rất nhiều bạn trẻ cố gắng tan làm đúng giờ để chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh sau đại học, kỳ thi CPA và làm blogger, bởi vì họ biết rất rõ, đó chính là "tăng ca" cho chính bản thân mình.
Tất cả những gì tôi phải làm là cho nhân viên biết rằng làm thêm giờ là vì bản thân họ. Có hai cách, một là đưa ra động lực và mục tiêu cho họ, hai là cung cấp cho họ đủ tài chính. Tất nhiên, hai phương pháp này không hề mâu thuẫn.
Với tôi, những người trẻ tuổi thật vô nghĩa khi phàn nàn về việc làm thêm giờ trên các nền tảng xã hội. Ông chủ của bạn có lẽ đang ngồi vắt chân trong văn phòng, lướt đến bài đăng và cười nhạo bạn. Trong khi bạn đang ngồi đó phàn nàn thì một số người khác đã tiến xa hơn trên con đường thăng tiến. Do đó, con đường tốt nhất chính là tự động làm thêm giờ.
Theo Tencent Technology
