Sau IPO, 15 tập đoàn, tổng công ty vẫn có trên 90% vốn Nhà nước

Trong đó, vốn Nhà nước còn lại tại Tổng công ty Lilama hiện lớn nhất, tới 98%. Kế đến là Tổng công ty Hàng không Việt Nam với tỷ lệ Nhà nước nắm giữ vốn 95,5%. Con số này ở các đơn vị khác như Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam là 94,99%, Tổng công ty Thép Việt Nam là 93,6%, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam có 92,5%, Tổng công ty Viglacera Nhà nước nắm giữ 93% vốn điều lệ.

Ngoài ra, Nhà nước còn nắm giữ 65% vốn tại 82 doanh nghiệp; giữ 50% vốn tại 96 doanh nghiệp; có 156 doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ và 22 doanh nghiệp cổ phần hóa cùng công ty mẹ.

Theo báo cáo, tỷ lệ vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp hiện còn cao là do lượng cổ phần chào bán ra công chúng đạt thấp so với phương án cổ phần hóa doanh nghiệp.

Mặt khác, số lượng doanh nghiệp thuộc diện Nhà nước cần nắm giữ cổ phần chi phối khi cổ phần hóa còn lớn nên làm giảm mức độ hấp dẫn tham gia của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư lớn, chuyên nghiệp và là rào cản của quá trình đổi mới quản trị doanh nghiệp.

Thêm nữa, cơ chế cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước hiện nay đã bộc lộ một số điểm cần khắc phục và hoàn thiện. Cụ thể, cần tăng cường kiểm tra, giám sát các doanh nghiệp 100% vốn thuộc các tập đoàn, tổng công ty có quy mô lớn; rà soát lại cơ chế bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược tránh lợi dụng (đặc biệt là hạn chế phương thức bán thỏa thuận)…

Bên cạnh đó, việc thoái vốn Nhà nước ở các doanh nghiệp đã cổ phần hóa có gắn với quyền sử dụng đất cần phải được điều chỉnh, hoàn thiện để tránh thất thoát vốn Nhà nước.

Tuy nhiên, Chính phủ cũng ghi nhận, sau cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước đều có tốc độ tăng trưởng ấn tượng cả về tài sản, vốn, doanh thu và lợi nhuận…

Hiện tại, trong số 557 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hoá từ 2011 đến hết tháng 9/2016, đã có 426 doanh nghiệp bán xong cổ phần lần đầu (IPO), thu về 43.475 tỷ đồng. Số còn lại đang tiến hành các bước để IPO.