Tại sao Alibaba lại phản ứng chậm như vậy?
Tại sao hối lộ tình dục lại xảy ra ở Alibaba?
Những giá trị đáng tự hào của Alibaba đang bị sụp đổ?
Vào tối ngày 7/8, một nữ nhân viên làm việc tại tập đoàn Alibaba đã đăng bài tố cáo hành vi cưỡng hiếp của cấp trên và khách hàng. Bài đăng của người này khiến toàn bộ mạng xã hội bùng nổ và nhanh chóng lọt vào tìm kiếm nóng của Weibo và Zhihu.
Theo bài đăng, trong chuyến đi công tác ở Tế Nam (Trung Quốc) vào cuối tháng 7 vừa qua, nữ nhân viên này đã bị cấp trên họ Vương ép uống rượu trong bữa ăn tối với khách hàng. Sau đó, cô cùng cấp trên và khách hàng đến quán karaoke, tiếp tục bị ép uống rượu đến mức bất tỉnh. Trong khoảng thời gian này, người khách hàng liên tục có những hành vi sàm sỡ với cô nhưng cấp trên chỉ thờ ơ, mắt nhắm mắt mở cho qua.
Sáng hôm sau tỉnh dậy, nữ nhân viên hoảng sợ khi thấy bản thân không mặc quần áo, đầu giường có chiếc bao cao su đã qua sử dụng. Lo sợ có điều chẳng lành, cô đã kiểm tra lại video của khách sạn và phát hiện vị khách hàng đưa cô trở về phòng và rời đi sau một lúc. Tiếp đó, cấp trên họ Vương này đã lợi dụng lúc cô say rượu ra vào phòng cô nhiều lần vào đêm hôm đó.
 |
| Nữ nhân viên bị hại làm băng rôn tố cáo hành vi đồi bại của cấp trên ngay tại công ty. Ảnh: Sina |
Sau khi sự việc xảy ra, nữ nhân viên đã gọi điện báo cảnh sát ngay lập tức. Sau khi trở về Hàng Châu, cô đã phản hồi nhiều lần cho bộ phận nhân sự của Alibaba và lãnh đạo quản lý trong nhiều ngày qua nhưng đều không có kết quả.
Tên cấp trên họ Vương vẫn làm việc bình thường. Nữ nhân viên này đã chọn cách vạch trần sự việc trong nhóm chat tập thể công ty, tuy nhiên tin nhắn của cô bị gỡ bỏ và cô cũng bị xóa khỏi cuộc trò chuyện nhóm. Cô thậm chí đã phát tờ rơi trong nhà ăn công ty nhưng bị bảo vệ đe dọa.
Bất lực, cô chỉ có thể công khai vấn đề trên mạng xã hội.
Đằng sau nỗi bất hạnh của những nữ nhân viên trở thành nạn nhân trên, giá trị của Alibaba đang bị chỉ trích dữ dội từ thế giới bên ngoài. Mọi người phẫn nộ vì thái độ xử lý chậm chạp và thái độ thờ ơ của phía công ty trước sự việc nghiêm trọng vừa qua.
Jack Ma từng hy vọng rằng Alibaba sẽ trở thành một công ty vĩ đại có tuổi thọ 102 năm. Trong quá khứ, chính những giá trị mà Alibaba tự hào đã hỗ trợ cho sự phát triển tốc độ cao của nền tảng này: khách hàng thứ nhất, nhân viên thứ hai, cổ đông thứ ba.
Nhưng trong những năm gần đây, một loạt các sự cố luẩn quẩn từ tin tức ngoại tình của "thái tử" Alibaba - Tưởng Phàm đến lạm dụng nữ nhân viên đã đặt giá trị của Alibaba vào vòng nguy hiểm. Tại sao những giá trị đáng tự hào của Ali dần thất bại?
Nhân viên cấp thấp có đáng để bị mang ra làm "con tốt thí" không?
 |
Mấu chốt của trong bài đăng tố cáo của nữ nhân viên trên nằm ở sự lảng tránh, chậm chạp hoặc thậm chí không phản hồi của công ty. Sau khi sự việc xảy ra, cô gái lần lượt tìm đến nhiều ban lãnh đạo cấp cao để báo cáo tình hình, nhưng họ làm chiếu lệ, phớt lờ và trì hoãn.
Lãnh đạo cấp trên "đã đọc" tin nhắn trong group chat nhưng không phản hồi. Suy nghĩ đầu tiên của Alibaba dường như không phải là làm thế nào để giải quyết vấn đề này, mà là làm thế nào để chặn tin tức. Nạn nhân chia sẻ trong bài đăng rằng tin nhắn tố cáo vụ việc mà cô ấy đăng trong nhóm nội bộ của công ty đã bị buộc phải rút lại và sau đó bị xóa khỏi cuộc trò chuyện nhóm. Cô ấy đã phát tờ rơi tại tầng 1 phòng ăn của công ty nhưng bị nhân viên an ninh đe dọa.
"Lấy đồ của tôi, xô đẩy và đe dọa sẽ gọi cảnh sát đưa tôi đi. Hàng chục người đàn ông hùng hổ bao vây và đe dọa tôi", cô gái nói.
Ngoài bản thân vụ việc, cư dân mạng còn có những nghi vấn về việc Alibaba "muốn khống chế hot search".
Trên thực tế, Alibaba đã có đủ thời gian nội bộ đủ dài để giải quyết vấn đề, nhưng đã hai tuần trôi qua mà nạn nhân vẫn không nhận được phản hồi. Khi dư luận lên tiếng, tình hình không còn nằm trong tầm kiểm soát của Alibaba.
Hôm nay, ông Zhang Yongcai, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Alibaba, đã đứng lên và nói rằng ông ấy rất sốc, tức giận và xấu hổ về sự việc này. Ông cho biết phía công ty có trách nhiệm điều tra rõ ràng và đưa ra lời giải thích cho toàn thể nhân viên Alibaba cũng như toàn xã hội.
Trong quá khứ, Alibaba đã nhiều lần gây ra các cuộc thảo luận về giá trị do các vấn đề nội bộ, nhưng thái độ xử lý và tốc độ phản hồi là khác nhau.
Năm 2016, trong chương trình "Đón Tết Trung thu" do Alibaba phát động, 4 nhân viên làm việc tại bộ phận an ninh mạng đã nghĩ ra cách đột nhập hệ thống bán hàng và đặt mua 124 hộp bánh trung thu giá rẻ. Sau khi bị cấp trên phát hiện, 4 nhân viên này đã bị đuổi việc ngay lập tức.
Vào thời điểm đó, quyết định đuổi việc nhân viên của Alibaba dường như đã "làm quá" sự việc, cấp cao khẳng định quyết định dứt khoát của họ thể hiện sự thái độ tuân thủ và đề cao các giá trị, đồng thời thể hiện ấn tượng tích cực với thế giới bên ngoài.
Ngày 17/4 năm ngoái, cựu chủ tịch Taobao, Tưởng Phàm rơi vào khủng hoảng dư luận vì bê bối ngoại tình với chân dài Trương Đại Dịch. Khi vụ việc ầm ĩ trên mạng xã hội, tập đoàn Alibaba vào cuộc và công bố kết quả điều tra. Các lãnh đạo hạ chủ tịch họ Tưởng từ chức phó chủ tịch cấp cao xuống phó chủ tịch. Ngoài ra, Alibaba còn cắt thưởng Tưởng Phàm một năm. Tuy nhiên, sự trừng phạt của Alibaba đối với Tưởng Phàm trong mắt thế giới bên ngoài là khá nhẹ nhàng.
Nhân viên cấp thấp nhanh chóng bị phạt nặng vì "hack" bánh trung thu giá rẻ, nhân viên cấp thấp bị nhân viên cấp trung xâm phạm trong hai tuần, công ty không quan tâm và không làm gì, trong khi nhân viên cấp cao ngoại tình mà chỉ phạt nhân nhượng.
Alibaba đang đứng trước những vấn đề đáng quan ngại: nhân viên cấp thấp có thể hy sinh, nhân viên cấp cao có thể nuông chiều?
Lựa chọn hiệu quả hay giá trị?
 |
Trong bài tố cáo của nạn nhân, ngoài cáo buộc cấp trên tội hiếp dâm, nữ nhân viên còn vạch trần sự thật hối lộ tình dục để đổi lấy hợp đồng làm ăn của lãnh đạo. Một cấp trên không ngần ngại nói thẳng với cô, "Cô nghĩ rằng cô không uống rượu, liệu khách hàng có còn muốn đàm phán kinh doanh với chúng ta trong tương lai không?"
Câu này bộc lộ những quy tắc bất thành văn đã tồn tại trong môi trường kinh doanh lâu nay. Mà loại quy tắc bất thành văn này cũng có trong sách, bắt đầu là ăn một bữa cơm, uống một hớp rượu, từ từ dâng lên KTV ca hát, mở phòng hối lộ tình dục.
Đối với các công ty khác, không chấp nhận các quy tắc bất thành văn đồng nghĩa với tự phá hỏng cuộc hợp tác. Nhưng công ty lớn như Alibaba mà vẫn phải lấy hợp đồng một cách xấu hổ như vậy, điều này khiến nhiều người không ngờ tới.
Nữ nhân viên trên làm việc tại Taoxianda - một nhánh của tập đoàn kinh doanh bán lẻ thuộc Alibaba. Taoxianda sử dụng Taobao làm cổng thông tin trực tuyến để cung cấp các giải pháp tích hợp trực tuyến và ngoại tuyến cho các siêu thị và chuỗi cửa hàng bán lẻ. Người tiêu dùng có thể đặt hàng trực tuyến, mua hàng từ các siêu thị và có thể chọn ship đến nhà trong vòng một giờ hoặc tự đến lấy hàng.
Nói cách khác, các thương gia ngoại tuyến có thêm một kênh để bán hàng trực tuyến bằng cách tham gia vào Taoxianda, điều này có lợi hơn so với hệ thống bán hàng trực tuyến tự xây dựng về lưu lượng truy cập.
Nếu loại hình hợp tác này không áp dụng các quy tắc bất thành văn, tình hình kinh doanh khó có thể xúc tiến nhanh.
Đối với Alibaba, cách tiếp cận trên không phải là điều bắt buộc, mà là một con đường tắt.
Đường tắt có nghĩa là vừa nhanh vừa hiệu quả. Trong cùng một khoảng thời gian, toàn bộ bộ phận kinh doanh có thể có doanh thu cao hơn và người phụ trách có thể đạt được quyền lực và tiền tài nhiều hơn.
Có vẻ như Alibaba đang cần loại hiệu quả này.
Vào ngày 3/8, báo cáo tài chính của Alibaba cho thấy trong quý 1 năm 2021, doanh thu của Alibaba là 205,74 tỉ NDT, thấp hơn một chút so với kỳ vọng của thị trường.
Điều đáng lo ngại nhất là người dùng Taobao trên thị trường cơ bản của Alibaba đã đạt đỉnh, và sự tăng trưởng sau đó chắc chắn sẽ suy yếu. Số lượng khách hàng hoạt động hàng năm trên các nền tảng bán lẻ của Alibaba đang tăng trưởng chậm hơn dự báo, đạt 828 triệu trong quý 2/2021. Công ty này hiện có tổng cộng 912 triệu người dùng tại thị trường Trung Quốc trong khi dân số Trung Quốc là 1.4 tỉ.
Mức tăng trưởng của người dùng hoạt động hàng năm trên thị trường bán lẻ Alibaba dao động quanh mức 2% và rất khó để tăng thêm.
Để có được khách hàng và tăng độ gắn bó của người dùng, Alibaba đã phải trả một cái giá rất đắt. Trong quý 1 năm 2021, chi phí bán hàng và tiếp thị tăng gần gấp đôi. Rõ ràng, Alibaba đang rơi vào nút thắt tăng trưởng.
Wang Huiwen, nhà đồng sáng lập Meituan, từng đề cập rằng khi một công ty bước vào giai đoạn nút thắt tăng trưởng, nó có thể sử dụng một số phương pháp bí mật để theo đuổi lợi ích không phù hợp với đạo đức doanh nghiệp.
Tại thời điểm này, các giá trị của công ty dễ bị bóp méo nhất. Qua vụ bê bối mới đây nhất, giữa hiệu quả và giá trị, Alibaba đã chọn cái trước.
Các vụ bê bối đã nhiều lần phá vỡ ấn tượng của thế giới bên ngoài về gã khổng lồ thương mại điện tử của Trung Quốc. Sự phát triển của một doanh nghiệp không thể chỉ đơn giản dựa vào những con số tài chính mạnh mẽ, doanh nghiệp phải có trách nhiệm và đạo đức cao để những giá trị được đúc kết bởi những lời hay ý đẹp có thể thực sự bén rễ.
Theo Sina
