Nhà tù Hàn Quốc không thể giam giữ "Thái tử" Samsung

Tại Nhà Xanh của Hàn Quốc, lần lượt những lá thư khẩn cầu được chuyển đến Tổng thống đương nhiệm Moon Jae-in: "Xin ngài Tổng thống vì tương lai của đất nước mà xem xét và trả tự do cho Lee Jae-yong!"

Sau khi lãnh đạo Tập đoàn Samsung Lee Jae-yong chịu án tù, các nhân vật quan trọng thuộc mọi tầng lớp xã hội đã không ngừng yêu cầu Tổng thống xem xét lại. Đồng thời, áp lực về mặt công nghiệp cũng khiến ông Moon Jae-in hụt hơi.

Ngày 18/1 năm nay, sau 4 năm điều tra và xét xử, Lee Jae-yong bị kết tội hối lộ cựu tổng thống Park Geun-hye và chịu mức án 2 năm 6 tháng tù.

Chưa đầy 4 tháng tù, việc Lee Jae-yong được thả vào thời điểm này rõ ràng là viển vông.

Ngoài ra, Tổng thống Moon Jae-in đã hứa long trọng khi tranh cử Tổng thống: xóa bỏ đặc quyền của các chaebol, cải tổ tệ nạn, trả lại người dân một Hàn Quốc công bằng và minh bạch. Việc cải cách gia đình Lee của Samsung, chaebol lớn nhất Hàn Quốc, là một trong những lời hứa tranh cử quan trọng nhất của ông.

Nói cách khác, ông Moon Jae-in đã làm Tổng thống được bốn năm, và ông ấy đã "theo đuổi" Lee Jae-yong trong bốn năm.

Tuy nhiên, với tư cách là Tổng thống Hàn Quốc, ông Moon Jae-in không thể hạ bệ hoàn toàn ông hoàng Samsung, lý do rất đơn giản: tiền có thể kiểm soát mọi thứ.

Tin tức mới nhất là gia đình của cố chủ tịch Tập đoàn Samsung Electronics, ông Lee Kun Hee, thông báo họ sẽ nộp hơn 12.000 tỉ won ( hơn 10 tỉ USD) tiền thuế cho khoản tài sản thừa kế từ ông Lee Kun Hee. Đây là một trong những khoản tiền thuế thừa kế lớn nhất trong lịch sử Hàn Quốc và thế giới.

Hầu như ai cũng nghĩ đây là một khoản tiền khổng lồ, nhưng nó chỉ là một phần nhỏ của đế chế Samsung. Ở Hàn Quốc, tầm ảnh hưởng của Samsung có thể được ví như "một tay che trời". Doanh thu của Samsung chiếm 20% GDP của Hàn Quốc.

Hơn nữa, Samsung kiểm soát các ngành công nghiệp cốt lõi như điện thoại thông minh và chất bán dẫn, và đóng một vai trò quan trọng trên thế giới. Từ góc độ này, "bức thư" của 5 chaebol nhấn mạnh rằng việc ông Lee Jae-yong bị phạt tù sẽ ảnh hưởng đến vận mệnh quốc gia, đó không phải là một nhận định sai lầm. Quan trọng hơn, Samsung là "đầu tàu", đứng sau có rất nhiều tài phiệt giàu có.

Sức ảnh hưởng của đế chế Samsung và các tập đoàn tài phiệt ở Hàn Quốc

Những tập đoàn "chaebol" quyền lực khác của Hàn Quốc

Vào những năm 1960, nền kinh tế Hàn Quốc phát triển mạnh mẽ và trong những năm 1990, các tập đoàn lớn hình thành. Doanh thu của Samsung, Hyundai, Lotte, LG và SK chiếm 50% GDP của Hàn Quốc. Trên các phương tiện truyền thông, 5 công ty này được gọi là "Ngũ đại tài phiệt", "thành quả của phép màu sông Hàn" và "nền tảng đưa Hàn Quốc trở thành một quốc gia phát triển."

Kể từ đó, nền kinh tế Hàn Quốc ngày càng phụ thuộc vào các chaebol, những tập đoàn không ngừng lớn mạnh trong 30 năm. Chaebol có ý nghĩa là gia tộc giàu có trong tiếng Hàn Quốc.

Khả năng lớn nhất của chaebol là "kiếm tiền". Vào năm 2018, khi ông Moon Jae-in tham dự lễ khai trương nhà máy của Samsung Electronics ở Ấn Độ và bắt tay với Lee Jae-yong, ông nói dứt khoát: "Tôi hy vọng Samsung Electronics sẽ đầu tư nhiều hơn vào Hàn Quốc và tạo ra nhiều việc làm hơn".

Ba mươi ngày sau, Samsung công bố kế hoạch mới đầu tư 180 nghìn tỉ won vào Hàn Quốc, đồng thời sẽ thuê 40.000 nhân viên mới và gián tiếp tạo ra 700.000 việc làm. Tại thời điểm đó, Lee Jae-yong vẫn đang trong giai đoạn điều tra.

Bây giờ, 3 năm sau, đặc biệt là dưới tác động của đại dịch, kinh tế Hàn Quốc đã sa sút nghiêm trọng, tốc độ tăng trưởng kinh tế cả năm 2020 là -1%, thu chi tài khóa thâm hụt 71,2 nghìn tỉ won, lập mức cao kỷ lục. Ngay cả ngành công nghiệp bán dẫn của nền kinh tế Hàn Quốc cũng đã bị đẩy tới thời điểm nguy hiểm bởi những phát súng của Nhật Bản.

Vào tháng 7/2019, Nhật Bản đã tận dụng khoảng trống và bất ngờ tuyên bố sẽ tăng cường kiểm soát đối với nguyên liệu bán dẫn xuất khẩu sang Hàn Quốc, đồng thời bắt đầu đưa Hàn Quốc ra khỏi danh sách nhập khẩu các sản phẩm công nghệ cao của Nhật Bản.

Khi đó Lee Jae-yong dù đang dính líu đến các vụ kiện, đã gấp rút đến Nhật Bản để thảo luận về vấn đề này nhưng không thành công. Sau khi trở về, ông Lee đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp để thông báo rằng Samsung Electronics có thể rơi vào tình trạng khẩn cấp, và mọi người hãy chuẩn bị cho một trận chiến lớn.

Samsung là dấu hiệu vàng của Hàn Quốc và chất bán dẫn là kim chỉ nam của Samsung. Đánh mất vị thế của mình trong ngành công nghiệp bán dẫn là một tổn thương không thể chịu đựng được đối với Hàn Quốc.

Tổng thống đương nhiệm Hàn Quốc Moon Jae-in. Ảnh: Reuters

Cơ hội cho "Thái tử" Samsung trở lại

Tổng thống Moon Jae-in biết rõ điều này, ông muốn chấn chỉnh gia đình tài phiệt họ Lee nhưng ông chưa bao giờ nghĩ đến việc phá bỏ Samsung. Ông đã nhiều lần tuyên bố trước công chúng rằng: "Hàn Quốc phải duy trì vị trí thống trị của mình trong lĩnh vực bán dẫn".

Trong sự hỗn loạn, Lee Jae-yong đã nhìn thấy cơ hội để trở lại, bởi vì "Samsung không thể sống thiếu Lee Jae-yong."

Việc Lee Jae-yong bị bỏ tù ban đầu khiến thế giới bên ngoài lo lắng về việc liệu Samsung khi bị mất người điều hành có thể phản ứng nhanh trước tình hình cạnh tranh quốc tế đầy khó khăn hiện nay hay không. Với tình thế này, rất dễ để Lee Jae-yong chuyển thế bị động thành chủ động.

Đã có tin tức rằng sức mạnh chiến đấu của Samsung đã suy giảm sau khi Lee Jae-yong bị bắt giam. Việc Lee Jae-yong bị bỏ tù có thể khiến Samsung bị loại khỏi ngành. Nếu tiếp tục phát triển như hiện tại, nhiều khả năng Samsung sẽ mất đi vị thế ông chủ đầu ngành và Hàn Quốc sẽ mất đi tầm ảnh hưởng quốc tế.

Ông Lee Jae-yong là cháu trai của cựu Chủ tịch của hãng truyền thông có ảnh hưởng nhất Hàn Quốc "Joongang Ilbo". Tất nhiên, tờ "Joongang Ilbo" cũng đã đăng một bài báo bom tấn ủng hộ ông Lee Jae-yong:

"Trong giai đoạn quan trọng này, tháp chỉ huy của Samsung đã bị bỏ tù vì dính líu đến chính trị. Với sự gia nhập của các cường quốc nước ngoài vào cuộc chiến tranh thế giới bán dẫn, Hàn Quốc khó có thể cầm cự. Đã đến lúc mọi công dân phải cùng nhau hợp tác để bảo vệ 'Chất bán dẫn Hàn Quốc'! "

Ngày 28/4, Tập đoàn Samsung đã công bố kế hoạch thanh toán khoản thuế bất động sản trị giá 10 tỉ đô la của Lee Kun-hee. Gia đình họ Lee đã đề cập cụ thể trong tuyên bố: "Việc nộp thuế đầy đủ là nghĩa vụ và trách nhiệm công dân của chúng tôi."

Ngoài ra, phần lớn bộ sưu tập nghệ thuật cá nhân của ông Lee trị giá 1,76 tỉ USD - gồm các tác phẩm của các danh họa Picasso, Monet và Chagall - sẽ được tặng cho các tổ chức như Bảo tàng Quốc gia Hàn Quốc, Bảo tàng Nghệ thuật hiện đại và đương đại quốc gia Hàn Quốc.

Hành động của Samsung đã chiếm được làn sóng ủng hộ của người dân.

Mặc dù người dân không có thiện cảm với các chaebol từ lâu và luôn ủng hộ chiến dịch chống tham nhũng của Tổng thống Moon Jae-in, nhưng cuộc tấn công chủ động của Samsung đã khiến họ lung lay. Nhiều người bắt đầu có ấn tượng tốt về gia đình họ Lee và có thiện cảm với Lee Jae-yong. Lee Jae-yong dần từ tội đồ thành người anh hùng hồi sinh đất nước Hàn Quốc.

Lee Jae-yong sẽ được phép tiếp tục lãnh đạo ngành công nghiệp và giúp thúc đẩy nền kinh tế Hàn Quốc hay tiếp tục chịu quản thúc trong tù? Thời gian sẽ cho câu trả lời!

Theo Zhuanlan.Zhihu