
Miễn trừ trách nhiệm, không phải hoàn trả kinh phí nghiên cứu
Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành các Nghị quyết của Quốc hội về phát triển khoa học, công nghệ, nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ đối với dự án đường sắt (sau đây gọi là Dự thảo). Dự thảo do Bộ Khoa học và Công nghệ dự thảo và lấy ý kiến.
Sau 2 lần tiếp thu và điều chỉnh, Dự thảo mới nhất nêu rõ quy định cụ thể về việc miễn trừ rủi ro và ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân nghiên cứu công nghệ làm đường sắt cao tốc.
Cụ thể, tại điều 10 về việc chấp nhận rủi ro trong thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ phục vụ dự án đường sắt, dự thảo nêu rõ, tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ khoa học, công nghệ phục vụ dự án đường sắt được miễn trừ trách nhiệm theo quy định của pháp luật về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Cùng với đó, tổ chức, cá nhân thực hiện nghiên cứu khoa học, công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước phục vụ dự án đường sắt không phải hoàn trả kinh phí đã sử dụng theo quy định của pháp luật về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao sẽ nhận nhiều ưu đãi về đất đai
Dự thảo nêu rõ, các tổ chức, cá nhân tham gia đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao phục vụ dự án đường sắt được ưu đãi về đất đai, như được miễn hoặc giảm tiền thuê đất; được giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất với giá ưu đãi để xây dựng cơ sở đào tạo.
Ngoài ra, được hưởng ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, giảm 50% trong 9 năm tiếp theo; miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị chuyên dùng trong nước chưa sản xuất được.
Riêng đối với các dự án đường sắt đô thị, UBND cấp tỉnh căn cứ điều kiện, đặc điểm tình hình của địa phương để chủ động ban hành bổ sung chính sách đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao phục vụ dự án đường sắt đô thị ngoài quy định tại Nghị định này và tổ chức thực hiện từ nguồn kinh phí do ngân sách địa phương tự bảo đảm.
Trong thời gian thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ phục vụ dự án đường sắt, doanh nghiệp được hưởng ưu đãi như doanh nghiệp công nghệ cao theo quy định của pháp luật về công nghệ cao.
Ngoài ra, doanh nghiệp được được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp; được miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được trong 5 năm kể từ ngày được công nhận chủ trì hoạt động khoa học, công nghệ phục vụ dự án đường sắt.
Doanh nghiệp cũng được miễn tiền thuê đất khi thực hiện dự án khoa học và công nghệ đầu tư trong Khu công nghệ cao trong 15 năm đối với dự án đầu tư không thuộc Danh mục ngành, nghề ưu đãi đầu tư; 19 năm đối với dự án thuộc Danh mục ngành, nghề ưu đãi đầu tư hoặc miễn toàn bộ tiền thuê đất cho cả thời hạn thuê trong trường hợp dự án thuộc Danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư.
Tờ trình của Bộ Khoa học và Công nghệ nhắc tới mục tiêu tháng 12/2026 khởi công Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đây là dự án quan trọng quốc gia, có quy mô rất lớn và lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam, với yêu cầu đẩy nhanh về tiến độ, phương thức quản lý, tổ chức thực hiện dự án mang tính đặc thù. Trong đó hoạt động khoa học công nghệ, nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ là cấu thành quan trọng cần được thể chế hoá.
Liên quan tới dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, hôm 5/6, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed (Vingroup) và Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) đề nghị khẩn trương rà soát, hoàn thiện hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; nội dung hồ sơ theo quy định tại Điều 33 Luật Đầu tư. Hoàn thiện hồ sơ và gửi Bộ Tài chính, các bộ, ngành để triển khai các thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định tại Điều 34 Luật Đầu tư.
Trước đó, VinSpeed và THACO đã đề xuất đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với tổng vốn hơn 61 tỷ USD.

Đường sắt Bắc - Nam tốc độ cao: Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu đề xuất của Vinspeed
