Yêu cầu này được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra tại cuộc họp Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực đường sắt ngày 20/5.
Liên quan việc triển khai tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan nghiên cứu các đề xuất của Công ty Vinspeed và báo cáo cấp có thẩm quyền.
Thủ tướng nhấn mạnh, các bộ ngành phải triển khai công việc khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, phân công "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền", dưới sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, báo cáo tiến độ với Thủ tướng vào thứ 2 hằng tuần.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, về đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, chiều dài gần 419 km, tổng mức đầu tư khoảng hơn 8,3 tỷ USD, chủ đầu tư đã hoàn thành công tác thiết kế ranh giải phóng mặt bằng, toạ độ tim tuyến, ga; hoàn thành công tác rà soát, đo đạc điều chỉnh hướng tuyến. Các địa phương đã lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng và triển khai các phần việc liên quan.
Chủ đầu tư đang lựa chọn tư vấn lập báo cáo tác động môi trường; chuyển đổi mục đích sử dụng rừng; lập dự toán các gói thầu tư vấn thiết kế; lập báo cáo nghiên cứu khả thi; tính toán, đăng ký nhu cầu vốn để trao đổi với các đối tác.
Đối với các tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc khác gồm: Tuyến Hà Nội – Đồng Đăng có chiều dài 156 km, tổng mức đầu tư khoảng 6 tỷ USD; tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái chiều dài khoảng 187 km, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 7 tỷ USD, hiện nay, các cơ quan chức năng đang tiến hành các bước về lập quy hoạch; lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi; xây dựng dự thảo một số cơ chế, chính sách để đầu tư.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan đã nỗ lực triển khai các nhiệm vụ được giao, đạt được một số kết quả cụ thể.
Để khởi công tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng vào ngày 19/12 tới tại 5 điểm, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng căn cứ mục tiêu này để xây dựng tiến độ chi tiết, báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phân công công việc cụ thể cho từng bộ, ngành liên quan, tổ chức thực hiện khoa học, bài bản để triển khai dự án và góp phần hình thành, phát triển ngành công nghiệp đường sắt của Việt Nam.
Về các nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành tập trung xây dựng bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn; chốt hướng tuyến gửi các địa phương để triển khai giải phóng mặt bằng.
Về nguồn vốn, Thủ tướng yêu cầu cần có nhiều phương án, huy động đa dạng nguồn vốn như vốn vay, vốn ngân hàng, vốn trái phiếu, đầu tư công, vốn hợp tác công tư.
Về chuyển giao công nghệ, Thủ tướng nhấn mạnh, đây là vấn đề rất cốt lõi, phải tiếp tục đàm phán với phía đối tác để tập trung chuyển giao vào 2 lĩnh vực quan trọng là sản xuất đầu máy kéo và hệ thống thông tin tín hiệu.
Về đào tạo nguồn nhân lực, phải xây dựng phương án đào tạo cả ngắn hạn, trung hạn, dài hạn theo 3 mức công nhân kỹ thuật, kỹ sư, tiến sĩ.
Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương phối hợp xử lý các vấn đề, vướng mắc liên quan đến kỹ thuật, địa chất, đất đai, mặt bằng. Bộ Ngoại giao tiếp tục thúc đẩy việc hợp tác triển khai các tuyến đường sắt kết nối theo tinh thần Tuyên bố chung Việt Nam – Trung Quốc.
