Nga “rèn quân luyện kiếm” tại Syria, phương Tây toát mồ hôi

Thậm chí ngay cả khi chiến dịch quân sự của Nga tại Syria thất bại, quân đội Nga vẫn gặt hái được những phần thưởng về dài hạn.

Đã có quá nhiều sự chú ý của giới truyền thông đổ dồn vào quyết định của tổng thống Nga Vladimir Putin hậu thuẫn tổng thống Syria Bashar al-Assad, với những ám chỉ rằng chiến dịch can thiệp quân sự có thể là sự khởi đầu cho vụ sa lầy Afghanistan thứ hai với Nga.

Tuy nhiên, Nga có những động lực mạnh mẽ để chiến đấu với vai trò giới hạn tại Syria. Gần đây The New York Times đã nhấn mạnh điều này, phân tích chi tiết nước Nga dưới thời Putin đã hăng hái nâng cao năng lực quân sự và Syria do đó đã trở thành thực địa để Nga phô diễn năng lực trên. Theo nghĩa này, sự can thiệp vào Ukraine và chiến dịch can thiệp  quân sự vào Syria không hề sai lầm, mà là những bước vững chắc tiến tới mục đích chiến lược rộng lớn hơn của Nga.

Bên cạnh những lý do hiển nhiên – hậu thuẫn một đồng minh đảm bảo những lợi ích khu vực và thực hiện chiến lược phá vỡ chính sách Trung Đông của chính quyền Obama – quân đội Nga đang tiến trên con đường chuyên nghiệp hóa. Putin hiện nay đang cho thấy những tiến bộ vượt bậc của quân đội Nga thông qua sử dụng các đòn tấn công chính xác và đòn đánh tên lửa hành trình. Thậm chí phát động một cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình từ tàu ngầm trong tuần này.

Việc thử nghiệm và hoàn thiện các hệ thống vũ khí mới cho phép đội ngũ phi công, binh sĩ chuyên nghiệp và lực lượng đặc nhiệm thu thập được những kinh nghiệm chiến đấu giá trị. Gạt sang bên các lệnh trừng phạt kinh tế và sự giận dữ của phương Tây, Nga có thể thu hẹp đáng kể khoảng cách với các quân đội hiện đại khác. Giai thoại về việc Nga sẽ san phẳng các thành phố tại Syria cần phải bỏ lại đằng sau, trong bố cảnh Putin và chính quyền của ông hăng hái xây dựng một quân đội hiện đại, công nghệ tiên tiến.

Có bằng chứng rằng chiến dịch can thiệp quân sự của Nga tại Syria sẽ chỉ ở mức độ giới hạn. Michael Kofman đã chứng kiến sự khủng khiếp của chiến sự ở Ukraine như một phần trong chiến lược của Nga, trong đó việc tính toán sử dụng lực lượng rất thận trọng và nhằm giảm tối đa thiệt hại về người cho quân đội Nga. Với quan điểm này, các đơn vị quân đội Nga chỉ trực tiếp can dự khi lực lượng dân quân bắt đầu chịu núng thế. Nga cũng chỉ ra tay hậu thuẫn chế độ Assad sau khi quân đội Syria chịu tổn thất nặng nề trước phiến quân trong 4 năm nội chiến.

Trong tình hình ổn định trở lại hiện nay, sự can thiệp quân sự của Nga tại Syria sẽ nhỏ giọt hơn. Mục đích của Liên bang Nga không phải là chiếm phần lớn hơn tại Syria mà cung cấp sự hỗ trợ, sự áp đảo qua chiến dịch không kích cho quân đội Syria và chế độ Assad. Nga duy trì tối đa quân số một tiểu đoàn trên bộ, tham gia hạn chế vào vai trò tấn công, nhưng hiện nay vẫn chủ yếu là tập trung vào nhiệm vụ bảo vệ căn cứ không quân.

Có thương lượng về việc đưa “tình nguyện Nga” vào cuộc xung đột, là những người từng dày dạn kinh nghiệm chiến đấu tại Ukraine. Những binh sĩ này dường như chủ yếu được sử dụng để giúp đào tạo bổ sung các đơn vị quân đội Syria và việc này không có gì chắc chắn khi những người tình nguyện này không thuộc quân đội, ít nhất danh chính ngôn thuận là vậy.

Lực lượng đặc nhiệm khét tiếng của quân đội Nga  cũng có thể sẽ được thấy tác chiến tại Syria. Trong khi chủ yếu quân đội được điều tới với nhiệm vụ hạn chế là bảo vệ các căn cứ không quân và các thành trì của Assad chống lại đà tiến của phiến quân, các đơn vị Spetsnaz được phái tới sẽ gánh vác các nhiệm vụ chủ động hơn. Quả thật, trong bối cảnh chiến dịch quân sự tại Syria dường như sẽ châm ngòi cho làn sóng cấp tiến Hồi giáo Sunni trong lòng nước Nga, sẽ có lợi nếu cố gắng chặt đứt vấn đề từ trong trứng trước khi nó tràn về Nga.

Hơn nữa, thu thập được kinh nghiệm chiến đấu chống các lực lượng Hồi giáo cực đoan sẽ chứng tỏ sự hữu dụng trong bất cứ vụ bùng phát bạo lực nào tại các nước cộng hòa có nhiều người Hồi giáo bất kham khu vực Caucasus.

Thông qua sự can thiệp tối thiểu tại Syria của Nga, Syria sẽ cung cấp thực địa có giá trị để rèn luyện lực lượng vũ trang Nga cũng như các kiểm tra hoạt động phối hợp tác chiến hiện nay trên chiến trường. Nga đã tiến hành những cuộc tập trận với quy mô lên tới 90.000 quân khiến những cuộc tập trận của phương Tây có vẻ hạn chế khi so sánh. Tuy nhiên, diễn tập chỉ là diễn tập: chúng cho thấy Nga có khả năng nhanh chóng huy động một lượng lớn binh sĩ, nhưng không hé lộ các lực lượng này tác chiến hiệu quả ra sao trong chiến đấu.

Chiến dịch quân sự tại Syria hiện giờ có thể giúp trui rèn các phi công Nga tiến hành các đợt xuất kích tấn công các mục tiêu, thu thập kinh nghiệm thực tế chiến đấu trong khi vẫn hỗ trợ được cho đồng minh chiến lược tại khu vực. Thêm nữa, quân đội Nga giờ đây có thể thử nghiệm hiệu quả chiến đấu của các loại tên lửa như đã được chứng kiến đòn đánh tên lửa hành trình tầm xa từ biển Caspian.

Những thử nghiệm công nghệ mới nói trên, hiệp đồng tác chiến với các quân binh chủng khác của quân đội Nga sẽ cho phép Nga thực hành phô trương cơ bắp quân sự trong thế giới thực và không bị giới hạn trong các cuộc tập trận ngắn ngủi.

Như người ta đã chứng kiến đòn tập kích tên lửa hành trình tên lửa tại Caspian, một trong những chỉ báo nói lên rằng quá trình tiếp tục hiện đại hóa quân đội Nga sẽ sử dụng nhiều hơn các loại vũ khí chính xác dẫn đường. Mặc dù chưa thể so sánh tổng thể với Mỹ, quân đội Nga vẫn đang ngày càng sử dụng các loại vũ khí chính xác thường xuyên hơn. Cuộc xung đột tại Syria trao cho Nga cơ hội thử nghiệm các loại vũ khí chính xác trong điều kiện thực tế và cùng với kinh nghiệm thu thập được trong các cuộc xung đột khác (như Ukraine).

Vẫn luôn có một số lượng lớn bom thông thường được quân đội Nga sử dụng, và chúng sẽ có thể gây ra những tổn thất lớn cho các mục tiêu không mong muốn, như tình báo không quân Mỹ đã chỉ ra. Bất chấp những vấp váp và sai sót, toàn bộ những động thái trên đang gây lo lắng cho các nhà lập kế hoạch phương Tây. Nga hiện nay là một quân đội thông minh hơn nhiều trong việc sử dụng các vũ khí chính xác và hệ thống phòng không tối tân và có khả năng hiệu chỉnh, hoàn thiện chúng thông qua việc sử dụng chúng trong các chiến dịch can thiệp ở nước ngoài.

Có thể hành động mạo hiểm tại Syria sẽ quay lại ám ảnh, bởi kể từ khi phát động chiến dịch quân sự, rất nhiều vấn đề trong nước đang tích tụ ở Nga, nhất là sau vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ Su-24 Fencer. Tuy nhiên, Nga đang gặt hái thành quả của việc chuyên nghiệp hóa quân đội bằng việc chiến đấu tại Syria. Lực lượng không quân đang thu được kinh nghiệm chiến đấu thông qua các đợt xuất kích liên tục, trong khi lực lượng đặc nhiệm và quân tình nguyện cũng vậy.

Sự phối hợp hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng cũng sẽ được nâng lên, trong khi Mosow sử dụng các chiến dịch quân sự trước đó như những bài học giá trị và hiện nay khả năng sẽ làm tương tự. Chung quy, các cuộc xung đột đang hé lộ rằng ít nhất trong ngắn hạn, Nga đang thu hẹp khoảng cách về công nghệ và kinh nghiệm chiến đấu với phương Tây.

* Bài viết trên National Interest của tác giả Blake Franko, chuyên gia nghiên cứu về các vấn đề địa chính trị tại Nga, Đông Âu và Á-Âu.

Theo QPAN