|
|
| Tàu ngầm tấn công lớp Yasen-M trước khi hạ thủy. Ảnh: MW. |
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 24/7 vừa qua đã xác nhận chỉ đạo tiếp tục sản xuất hàng loạt tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen-M, nhấn mạnh vai trò của chúng như là xương sống trong lực lượng hải quân đa năng của Nga.
“Điều tối quan trọng là phải tiếp tục sản xuất hàng loạt các tàu ngầm lớp Yasen-M”, ông phát biểu, đồng thời cho biết hiện 4 chiếc đang được đóng tại nhà máy Sevmash và 2 chiếc khác đã được lên kế hoạch.
Ông cũng đặc biệt nhấn mạnh khả năng mang vũ khí chính xác cao, hệ thống dẫn đường, thông tin liên lạc và thủy âm hiện đại của lớp tàu này. Đáng chú ý, các tàu Yasen-M bắt đầu được trang bị tên lửa hành trình siêu vượt âm Zircon, cụ thể là bắt đầu từ tàu Perm – chiếc đầu tiên được hạ thủy vào tháng 3.
Tàu ngầm lớp Yasen-M (định danh NATO: Severodvinsk-class) là phiên bản nâng cấp hiện đại hóa toàn diện của lớp Yasen trước đó. Được phát triển bởi Cục thiết kế Malakhit và đóng tại Sevmash, đây là tàu ngầm hạt nhân tấn công đa nhiệm hiện đại nhất của Nga hiện nay. Yasen-M được thiết kế để thay thế đồng thời cả hai lớp tàu Akula và Oscar II thời Liên Xô, hội tụ khả năng tấn công cả trên biển lẫn đất liền, đồng thời sở hữu công nghệ tàng hình ưu việt.
Khi chiếc đầu tiên của lớp – tàu Kazan – được đưa vào biên chế giữa năm 2021, tạp chí National Interest đã gọi đây là “tàu ngầm nguy hiểm nhất thế giới”, phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng từ phương Tây rằng các tàu Yasen-M có thể làm thay đổi cán cân quyền lực trên biển.
Mỗi tàu có thể mang 32 tên lửa hành trình phóng thẳng đứng, 10 ống phóng ngư lôi và được trang bị thêm hệ thống phòng không tầm gần Igla-M. Không chỉ mạnh về hỏa lực, tàu còn nổi bật với độ yên lặng cao – yếu tố sống còn trong chiến tranh dưới nước – nhờ lớp vỏ giảm âm và hệ thống đẩy hạt nhân tân tiến, cho phép hoạt động nhiều tháng liên tục mà không cần nổi lên.
Việc trang bị tên lửa hành trình siêu vượt âm Zircon (3M22 Tsirkon) đã đưa sức mạnh tấn công của Yasen-M lên tầm vượt trội. Tên lửa Zircon có tầm bắn lên tới 1.000 km, bay ở tốc độ Mach 8–9, và có khả năng thay đổi quỹ đạo trong hành trình, khiến cho hệ thống phòng thủ đối phương gần như không thể đánh chặn kịp thời. Vụ phóng thử đầu tiên từ tàu lớp Yasen vào tháng 10/2021 đã chứng minh khả năng tác chiến mới của lớp tàu này, đặc biệt là trong các kịch bản đối đầu với nhóm tàu sân bay.
Yasen-M cũng được trang bị radar thủy âm MGK-600 Irtysh-Amfora dọc theo thân tàu và ở phần mũi, mang lại khả năng phát hiện mục tiêu từ khoảng cách lớn trong điều kiện phức tạp. Ngoài ra, hệ thống chiến đấu điện tử tích hợp cho phép Yasen-M hoạt động hiệu quả trong môi trường có mật độ tác chiến điện tử cao.
Kể từ sau khi Liên Xô tan rã, Nga đầu tư rất hạn chế vào các tàu nổi lớn như tuần dương hạm hay khu trục hạm. Trong khi đó, ngân sách quốc phòng ngày càng được ưu tiên cho lực lượng tàu ngầm, đặc biệt là các lớp tàng hình chạy bằng năng lượng hạt nhân như Yasen-M. Chiến lược này phản ánh tư duy lấy "chiến tranh dưới đáy biển" làm trụ cột trong thế trận đối đầu với NATO và Mỹ.
Hiện tại, Nga đã đưa vào biên chế tàu Kazan, chiếc đầu tiên của lớp Yasen-M. Các tàu khác như Krasnoyarsk, Arkhangelsk, Perm, Ulyanovsk và Voronezh đang được chế tạo ở nhiều giai đoạn khác nhau. Moscow dự kiến biên chế ít nhất 8 chiếc Yasen-M vào năm 2030.
Tổng thể, việc Nga đẩy mạnh đóng mới tàu ngầm Yasen-M, kết hợp với việc triển khai tên lửa Zircon, cho thấy một bước chuyển chiến lược rõ nét nhằm củng cố vị thế hải quân trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu gia tăng, đặc biệt là tại Bắc Cực, Đại Tây Dương và vùng Viễn Đông.
Với khả năng tấn công nhanh, chính xác, tàng hình cao và hoạt động xa bờ, mỗi chiếc Yasen-M chính là "sát thủ" dưới đáy đại dương mà các lực lượng hải quân phương Tây buộc phải dè chừng.